Rochlitz (zamek)
Rochlitz – zamek w Rochlitz w Niemczech, w kraju związkowym Saksonia, powstały prawdopodobnie w X w., w średniowieczu siedziba margrabiów Miśni z rodu Wettynów.
.jpg) Widok zamku od południowego wschodu, ponad rzeką Zwickauer Mulde | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Miejscowość | |
| Adres |
Sörnziger Weg 1 |
| Ukończenie budowy |
X w. |
| Ważniejsze przebudowy |
XII, XIV, XV, XVI w. |
Położenie na mapie Saksonii  | |
Położenie na mapie Niemiec  | |
 51°02′42″N 12°27′29″E/51,045000 12,458056
| |
| Strona internetowa | |
Historia edytuj
Zamek powstał prawdopodobnie w połowie X w. jako część systemu obronnego Marchii Miśnieńskiej. Na przełomie tysiącleci znalazł się w rękach przedstawicieli rodu Ekkehardynów. Pierwsza wzmianka w źródłach o zamku odnosi się do roku 1009 i dotyczy jego spalenia przez margrabiego Guncelina[1]. Przybywali tu ze swymi dworami średniowieczni królowie Niemiec: w 1046 Henryk III, w 1068 Henryk IV[2].
W 1143 zamek stał się własnością margrabiego Miśni Konrada Wielkiego i odtąd przez stulecia pozostawał w rękach kolejnych przedstawicieli rodu Wettynów[1]. Rozbudował go w XII w. syn Konrada, Dedo[1][3], on też miał uczynić z położonej pod zamkiem osady miasto[2]. Obiekt rozbudowywał także w XIV w. Wilhelm I Jednooki, który nadał mu charakter rezydencji margrabiowskiej. W końcu XV w. zamek przeszedł kolejną przebudowę i stał się siedzibą wdowią Amalii, siostry ówczesnych książąt saskich Ernesta i Albrechta[1]. W XVI w. Rochlitz był siedzibą kolejnej wdowy, Elżbiety, synowej Jerzego Brodatego i gorliwej propagatorki reformacji[1][4]. W końcu XVI w. zamek przeszedł kolejną rozbudowę, staraniem Chrystiana I, który przekształcił go w zamek myśliwski. W dobie wojny trzydziestoletniej przechodził z rąk do rąk[1].
Na początku XVIII w. rozebrano zniszczony ogniem dolny zamek[5]. W XIX w. budowlę przekształcano na potrzeby wymiaru sprawiedliwości. Oprócz sądu znajdował się tutaj także areszt i archiwum. W 1945 zamek krótko służył wojskom amerykańskim jako obóz dla żołnierzy Wehrmachtu, potem przez pewien czas wykorzystywany był przez NKWD. Za czasów NRD funkcjonowała tu szkoła muzyczna i żłobek[1].
W 1995 zamek został przejęty przez władze landu na cele muzealne: istniejące tu już od XIX w. muzeum poszerzono, a sam zamek odrestaurowano[1].
Architektura edytuj
Przeznaczony początkowo do celów obronnych zamek był wielokrotnie przebudowywany i nosi cechy różnych stylów architektonicznych, począwszy od romańskiego do renesansowego[2][6]. Główną część zamku stanowi obszerny kompleks rezydencjonalny, liczący ok. 900 m². Z końca XV w. pochodzi kaplica zamkowa z sklepieniem gwiaździstym, w której znajdują się także fragmenty malowideł ściennych wykonanych techniką al secco. Charakterystycznym elementem architektury zamku są dwie wieże (o wysokości ponad 50 m[2], nazywane Lichte Jupe i Finstere Jupe) upodabniające zamek do budowli sakralnej. Pierwotnie miały one służyć celom mieszkalnym, faktycznie pełniły inne funkcje, znalazły się w nich m.in. izba tortur i biblioteka[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h Geschichte. [w:] Schloss Rochlitz [on-line]. [dostęp 2018-08-28].
- ↑ a b c d Schloss Rochlitz: Geschichte hautnah erleben. [w:] rochlitzer-muldental.de [on-line]. [dostęp 2019-02-16].
- ↑ Michael Lindner: Dedo V. (III., der Feiste, der Fette). [w:] Sächsische Biografie [on-line]. Institut für Sächsische Geschichte und Volkskunde e.V., 2012-02-07. [dostęp 2018-08-29].
- ↑ André Thieme: Elisabeth von Hessen (von Rochlitz). [w:] Sächsische Biografie [on-line]. Institut für Sächsische Geschichte und Volkskunde e.V., 2010-01-07. [dostęp 2018-08-29].
- ↑ Robert Bruck: Sächsische Schlösser und Burgen. 1913, s. 19.
- ↑ a b Architektur. [w:] Schloss Rochlitz [on-line]. [dostęp 2018-08-28].