Roman Nitsch
Roman Franciszek Henryk Nitsch (ur. 5 września 1873 w Podchybiu, zm. 29 marca 1943 w Warszawie) – polski lekarz, serolog i bakteriolog. Profesor Uniwersytetu Warszawskiego
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk medycznych | |
| Specjalność: bakteriologia | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Habilitacja | |
| Profesura | |
| Polska Akademia Umiejętności | |
| Status |
członek krajowy czynny |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
| |
Brat stryjeczny Kazimierza Nitscha – znanego polskiego językoznawcy i polonisty. Mąż rzeźbiarki Ludwiki Nitschowej. Bratową Romana była Aniela Gruszecka, polska pisarka. Ukończył szkołę powszechną w Wadowicach.
Po przeprowadzce z rodzicami do Krakowa ukończył Gimnazjum św. Anny. Studia odbył w latach 1893-1898 na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Po uzyskaniu doktoratu wszech nauk lekarskich w 1899 pracował w Klinice Chorób Wewnętrznych jako elew oraz na Oddziale Chirurgicznym Szpitala św. Łazarza. W 1900 Odo Bujwid zaproponował mu asystenturę przy Katedrze Higieny i Bakteriologii Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1902 wziął udział w ekspedycji do Baku, wysłanej w celu badania rzeki Kury, zajął się tam badaniami nad wścieklizną. Wyniki swoich badań opublikował i na tej podstawie w 1907 uzyskał habilitację z bakteriologii. Przez rok pracował naukowo w Paryżu i wielu innych miastach[1]. W czasie I wojny światowej brał udział w pracach, powołanego przez biskupa Adama Stefana Sapiehę, Książęco-Biskupiego Komitetu Pomocy dla Dotkniętych Klęską Wojny. W 1915 został mianowany bezpłatnym profesorem nadzwyczajnym bakteriologii i higieny Uniwersytetu Jagiellońskiego i przejął wykłady po profesorze Bujwidzie. Pod koniec 1919 przeniósł się do Warszawy, gdzie jako profesor zwyczajny bakteriologii przez 24 lata pełnił funkcję kierownika Katedry Serologii i Mikrobiologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Opublikował wiele prac z zakresu serologii oraz bakteriologii (m.in. Surowice i szczepionki[2]). Napisał pracę o wściekliźnie. Przeprowadzał na sobie doświadczenia z żywym zarazkiem[1]. Prowadził działalność dydaktyczną, wychowawczą i społeczną wśród młodzieży akademickiej, od 1930 członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności[3]. W 1938 odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[4]. Do 1939 był prezesem Komitetu Instytutu Radowego im. Marii Skłodowskiej-Curie[5].
Po wybuchu drugiej wojny światowej, pełniąc nadal (mimo likwidacji przez Niemców Komitetu) funkcję prezesa Komitetu Instytutu Radowego, ukrył rad przed Niemcami. W czasie okupacji pracował jako zwykły lekarz w pracowni bakteriologicznej Szpitala Dzieciątka Jezus. Organizował również konspiracyjne wykłady bakteriologii. Zmarł 29 marca 1943 w Warszawie (po przebiciu wrzodu żołądka, na który od lat cierpiał)[1]. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 345 wprost-1-5)[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Roman Franciszek Nitsch [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2023-09-27] (pol.).
- ↑ Roman Nitsch, Szczepionki i surowice wraz z nauką o odporności, wyd. 1921. [online], polona.pl [dostęp 2019-07-23].
- ↑ Reprezentanci nauk medycznych, zmarli członkowie AU w Krakowie, PAU, TNW i PAN, Katedra Historii Medycyny UJ CM
- ↑ 10 listopada 1938 „za zasługi na polu pracy naukowej” M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592
- ↑ Odezwa warszawskiego Instytutu Radowego. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 8 z 12 stycznia 1939.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ROMAN NITSCH, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-31].
Bibliografia edytuj
- Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga, 1934-1939.
- Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego, 1924-1927.
- Wielka Encyklopedia Powszechna PWN, 1962-1969.
Linki zewnętrzne edytuj
- Prace Romana Nitscha w serwisie Polona.pl