Rozkruszek mączny (Acarus siro) – gatunek roztocza z rodziny rozkruszków (Acaridae). Kosmopolityczny, występuje w magazynach. Roztocz ma długość 0,5 mm. Posiada ruchomy hypopus. Pozwala on na przyczepianie się do różnych owadów i przemieszczanie na duże odległości. Rozwój ciągły. Kilkanaście pokoleń w ciągu roku. Płodność około 250 jaj. Jaja składane na produkty i opakowania. Przy temperaturze 18–20ºC i wilgotności 80%, żyją około 2 miesiące. Produkty uszkadza larwa, nimfa oraz imago. Żeruje na suszach, mąkach – nagryza je, zjada, zawilgaca oraz zanieczyszcza odchodami i wylinkami, co prowadzi do pleśnienia. Mąka zaatakowana przez tego rozkruszka pachnie stęchlizną i nie nadaje się do spożycia. Z nasion wygryza bielmo. Nie żeruje na pokarmach, które mają poniżej 12% wilgotności. Optymalna temperatura to 25–28ºC.

Rozkruszek mączny
Acarus siro
Linnaeus, 1758
Ilustracja
Acarus siro (powiększenie 100x)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

szczękoczułkowce

Gromada

pajęczaki

Podgromada

roztocze

Podrząd

Astigmata

Rodzina

rozkruszkowate

Rodzaj

Acarus

Gatunek

rozkruszek mączny

Synonimy
  • Tyroglyphus ferinae Latreille, 1976.

Rozkruszki mączne są celowo wprowadzane do sera Mimolette podczas jego produkcji, żeby nadały mu specyficzny smak i skórkę[1].

Wywołuje świąd i podrażnienie skóry zwane „świądem magazynierów”[2][3]. Włoski pokrywające jego ciało działają drażniąco na drogi oddechowe. Mogą również powodować alergiczne zapalenie spojówek. Spożyty z produktami spożywczymi powoduje zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Nie odpowiada za przenoszenie innych chorób.

Bibliografia edytuj

  • Barbara Wilkaniec (red.): Entomologia stosowana. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego, 2009. ISBN 978-83-7160-538-3.

Przypisy edytuj

  1. J.P. Melnyk i inni, Identification of cheese mite species inoculated on Mimolette and Milbenkase cheese through cryogenic scanning electron microscopy, „Journal of Dairy Science”, 93 (8), 2010, s. 3461–3468, DOI10.3168/jds.2009-2937 [dostęp 2020-01-29] (ang.).
  2. Robert L. Rietschel, Joseph F. Fowler, Alexander A. Fisher, Fisher's contact dermatitis, wyd. 6th ed, Hamilton: BC Decker Inc, 2008, s. 428, ISBN 978-1-55009-378-0, OCLC 173719781 [dostęp 2020-01-29].
  3. Dennis S. Hill, Pests of stored foodstuffs and their control, Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, 2002, s. 129, ISBN 0-306-48131-6, OCLC 54042225 [dostęp 2020-01-29].