Rudolf Dzipanow

polski generał brygady

Rudolf Dzipanow (ur. 19 września 1921 w Suwałkach, zm. 23 kwietnia 2013 w Warszawie[1]) – generał brygady Ludowego Wojska Polskiego, doktor nauk humanistycznych, autor publikacji historyczno-wojskowych.

Rudolf Dzipanow
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

19 września 1921
Suwałki

Data i miejsce śmierci

23 kwietnia 2013
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1944–1987

Siły zbrojne

ludowe Wojsko Polskie

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Order Sztandaru Pracy II klasy Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal 30-lecia Polski Ludowej Medal 40-lecia Polski Ludowej Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Medal 10-lecia Polski Ludowej Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Order Czerwonego Sztandaru
Grób Rudolfa Dzipanowa na cmentarzu wojskowym na Powązkach

Życiorys edytuj

Syn Jana (pochodzenia serbskiego) i Natalii z Bydelskich. Przed wojną skończył gimnazjum w Suwałkach[2]. We wrześniu 1939 został wicemistrzem Polski juniorów w łyżwiarstwie szybkim[3]. W 1939 jako junak Przysposobienia Wojskowego brał udział w działaniach wojennych. W latach 1939-1944 przebywał na Lubelszczyźnie, gdzie ukrywał się przed wywozem do Niemiec, pracował w gospodarstwie rolnym i brał udział w działaniach Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. W sierpniu 1944 roku wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego, ukończył dywizyjną szkołę podoficerską w 4 samodzielnym batalionie szkolnym i od grudnia 1944 jako dowódca plutonu fizylierów 1 kompanii 11 Pułku Piechoty przeszedł szlak bojowy 4 Dywizji Piechoty od Warszawy, przez Wał Pomorski do Kołobrzegu. W bitwie pod Kołobrzegiem został ranny w nogę.

Po leczeniu szpitalnym został skierowany do szkoły oficerskiej, którą ukończył w sierpniu 1945 i został awansowany na podporucznika. Dowodził kolejno plutonem i kompanią, a w 1947 ukończył kurs oficerów sztabu wielkich jednostek w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. Po ukończeniu kursu był dowódcą I batalionu w 36 pułku piechoty w Łowiczu, a następnie oficerem taktyczno-wyszkoleniowym w sztabie 34 pułku piechoty w Łodzi. W 1956 roku ukończył studia w Akademii Sztabu Generalnego im. gen. broni Karola Świerczewskiego w Rembertowie. W latach 1954-1963 był zastępcą szefa Katedry Taktyki Ogólnej i Sztuki Operacyjnej w Akademii Wojskowo-Politycznej i Wojskowej Akademii Politycznej im. Feliksa Dzierżynskiego. W latach 1963-1965 był zastępcą szefa Wojskowego Instytutu Historycznego. Od marca 1965 do marca 1967 był szefem Zarządu III Operacyjnego OTK Sztabu Generalnego WP. Na mocy uchwały Rady Państwa PRL z 29 września 1966 został mianowany na stopień generała brygady. Nominację wręczył mu 10 października 1966 w Belwederze przewodniczący Rady Państwa PRL Edward Ochab.

Od maja 1967 zastępca szefa Sztabu Generalnego WP - szef Sztabu Planowania Rozwoju Obronnego Kraju, a po przekształceniu w lipcu 1969 Sztabu Planowania Rozwoju Obronnego Kraju w Sekretariat KOK był szefem Sekretariatu Komitetu Obrony Kraju - zastępcą sekretarza KOK. W maju 1970, w wyniku konfliktu ze swoim bezpośrednim przełożonym, gen. broni Grzegorzem Korczyńskim został zawieszony w czynnościach służbowym, a we wrześniu 1970 decyzją ministra obrony narodowej przeniesiony na etatowo niższe stanowisko zastępcy dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego ds. Obrony Terytorialnej Kraju. Na tym stanowisku pozostawał do grudnia 1975. W październiku 1973 roku powierzono mu funkcję zastępcy przewodniczącego delegacji PRL do spraw wojskowych w Polskiej Misji w Międzynarodowej Komisji Kontroli i Nadzoru w Wietnamie. 7 października 1973 uzyskał w Wojskowej Akademii Politycznej stopień doktora nauk humanistycznych z dziedziny historii wojen. Jego promotorem był prof. dr hab. Stanisław Herbst. Od grudnia 1975 do marca 1978 był szefem Zespołu Naukowego w Sztabie Generalnym WP. W marcu 1978 roku został komendantem Wojskowego Instytutu Historycznego im. Wandy Wasilewskiej. W listopadzie 1981 roku mianowano go pełnomocnikiem Ministra Obrony Narodowej - szefem Delegatury MON przy Polskiej Akademii Nauk (funkcję tę sprawował do października 1986 roku).

W okresie stanu wojennego w Polsce (1981-1983) był pełnomocnikiem Komitetu Obrony Kraju – komisarzem wojskowym w Polskiej Akademii Nauk[4].

5 listopada 1986 został pożegnany przez ministra obrony narodowej gen. armii Floriana Siwickiego w związku z przejściem w stan spoczynku, co nastąpiło formalnie 9 stycznia 1987 ze względu na osiągnięcie ustawowej granicy wieku.

W maju 1985 był przewodniczącym polskiej delegacji podczas obrad Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ z okazji 40 rocznicy zakończenia II wojny światowej, gdzie wygłosił przemówienie na forum Rady Gospodarczej ONZ. W 1987 roku wszedł w skład prezydium polskiej sekcji ruchu „Emerytowani Generałowie na rzecz Pokoju i Rozbrojenia”. Był wieloletnim członkiem Rady Naczelnej ZBoWiD, przewodniczącym Komisji Historycznej Zarządu Głównego ZBoWiD i prezesem Środowiska Kombatantów 4 Pomorskiej Dywizji Piechoty im. Jana Kilińskiego. W latach 1988–1990 członek Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[5]. Wieloletni działacz Stowarzyszenia Przyjaciół Suwalszczyzny w kole warszaw­skim.

Był autorem 5 książek oraz ponad 250 artykułów i opracowań naukowych i popularnonaukowych. Zmarł 23 kwietnia 2013 i został pochowany na cmentarzu wojskowym na Powązkach (kwatera FIII-5-6)[6].

Odznaczenia edytuj

Życie prywatne edytuj

Mieszkał w Warszawie. Żonaty od 1947 z Urszulą z domu Milewską, dwoje dzieci[9].

Przypisy edytuj

  1. UM Suwałki: Rudolf Dzipanov nie żyje. [dostęp 2013-04-26].
  2. UM Suwałki: 180 lat I Liceum Ogólnokształcącego. [dostęp 2018-10-08].
  3. Nekrolog
  4. Piotr Franaszek, Naukowcy władzy, władza naukowcom, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2010, str. 266
  5. Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011. radaopwim.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-17)]. radaopwim.gov.pl [dostęp 2011-11-06]
  6. Miejsce pochówku. [dostęp 2018-01-13].
  7. Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 3, 20 kwietnia 1971, s.21.
  8. Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 3, 27 lutego 1978, s. 4.
  9. J. Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. I: A-H, Toruń 2010, s. 389

Bibliografia edytuj

  • Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. I: A-H, Toruń 2010, s. 387-389.