Rudolf Masárek
Rudolf Masárek znany również jako „Rudi” (ur. 10 września 1913 w Pradze, zm. 2 sierpnia 1943 w Treblince) – czechosłowacki przedsiębiorca z branży tekstylnej pochodzenia żydowskiego[1]. Wskazywany jako jednej z liderów powstania w Treblince[2].
| Data i miejsce urodzenia |
10 września 1913 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
2 sierpnia 1943 |
| Zawód, zajęcie |
Życiorys edytuj
Pochodził z zamożnej, żydowskiej rodziny krawieckiej. Jego rodzicami byli Morič i Ida Masárek. Miał dwie młodsze siostry. W 1931 roku przejął po zmarłym ojcu firmę Egerer & Masarek w Pradze, która specjalizowała się w produkcji krawatów i fularów[1]. Odbył również pełnoetatową służbę wojskową i został porucznikiem rezerwy armii czechosłowackiej[3].
W 1939 roku znalazł się na terenach okupowanego przez III Rzeszę Protektoratu Czech i Moraw i jako osoba pochodzenia żydowskiego został pozbawiony majątku. 10 sierpnia 1942 roku wraz ze swoją żoną Gizelą (ur. 1923), będącą w zaawansowanej ciąży, został osadzony getcie na terenie obozu koncentracyjnego Theresienstadt w Terezinie. 19 września 1942 znalazł się wraz z żoną w transporcie, który wyjechał z Theresienstadt do obozu zagłady w Treblince, gdzie dotarł dwa dni później. Jego żona zginęła zaraz po przybyciu do obozu[1], zaś on sam prawdopodobnie dzięki aryjskiemu wyglądowi przeszedł selekcję i został skierowany do pracy przy sortowaniu odzieży[2].
Z relacji ocalałych więźniów wynika, iż Masárek w obozie ubierał się elegancko i taki ubiór dobierał także innym czeskim więźniom. Dzięki ubiorowi zarówno Masárek jak i inni czescy więźniowie wyróżniali się na tle innych więźniów i dzięki temu byli lepiej traktowani przez Niemców. W obozie, Masárek miał również zostać błędnie uznany za krewnego prezydenta Czechosłowacji Tomáša Masaryka[1][2].
Masárek był w obozie nieformalnym liderem czeskich krawców[2]. Działał również w obozowej konspiracji[1]. Wskazywany jest również w niektórych źródłach jako jeden z liderów powstania z sierpnia 1943 roku[2]. Przyjmuje się, że zginął 2 sierpnia 1943 roku w trakcie powstania w obozie[1]. Według relacji Jechiela Rajchmana miał jednak zginąć w nieznanych okolicznościach już po ucieczce z obozu[2][3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Ilona Flażyńska, Rudolf Masarek – więzień T2 [online], muzeumtreblinka.eu [dostęp 2023-08-21].
- ↑ a b c d e f Michał Wójcik – Ofiary Holokaustu a odwaga. Czy powstańcom Treblinki wypada być odważnymi? w Cena życia. Między ocaleniem życia a ocaleniem człowieczeństwa (redakcja naukowa: dr Alicja Bartuś, dr Piotr Trojański; Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Oświęcim, 2019; ISBN 978-83-8084-425-4) s. 117-126
- ↑ a b Jaroslav Krupka, To je za mou ženu a dítě! Při vzpouře v Treblince vedl palbu Čech Rudolf Masárek [online], denik.cz [dostęp 2023-08-21].