Rumburk

Rumburk
	; Klasztor pokapucyński w Rumburku
Herb	Flaga
Państwo	Czechy
Kraj	ustecki
Starosta	Jaroslav Sykáček
Powierzchnia	24,69 km²
Wysokość	387 m n.p.m.
Populacja (2008); • liczba ludności	; 16 098
Kod pocztowy	408 01
Tablice rejestracyjne	DC
	Położenie na mapie kraju usteckiego Rumburk
	Położenie na mapie Czech Rumburk
	50°57′04″N 14°33′29″E/50,951111 14,558056
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

^ⓘRumburk (niem. Rumburg) – miasto w Czechach. Według danych z 31 grudnia 2003 powierzchnia miasta wynosiła 2 469 ha, a liczba jego mieszkańców 11 101 osób. Miasto Rumburk (pierwotnie Romberch, a później Ronenberch, Ronnenberch, Ronenberg, Rumberg) znajduje się w najbardziej na północ wysuniętej części Czech, we wschodniej części kraju usteckiego w północno-wschodniej części powiatu Děčínskiego (okresu Děčín), w Cyplu Szluknowskim (Šluknovském výběžku). Jest ono położone na terenie pagórkowatym, nad rzeką Mandavą, w bezpośredniej bliskości granicy niemieckiej. W Rumburku znajdują się przejścia graniczne do pobliskich miast niemieckich Seifhennersdorf oraz Neugersdorf. Dawniej, z uwagi na dużą liczbę lokali rozrywkowych miasto było nazywane Małym Paryżem. Dziś słynie głównie z najbardziej wysuniętej na północ w Europie (i na świecie) kaplicy loretańskiej znajdującej się na terenie byłego klasztoru kapucyńskiego. Geneza nazwy miasta: środkowogórnoniemieckie die Rone = ostro obłupany kamień wykorzystywany militarnie jako ostrze + der Berg = góra.

Demografia edytuj

Rok	1970	1980	1991	2001	2003
Liczba ludności	9 095	10 255	10 789	11 024	11 101

Źródło: Czeski Urząd Statystyczny

Religijność mieszkańców, podobnie jak w całych Czechach północnych jest bardzo niska. Według spisu z 2006 roku struktura wyznaniowa w Rumburku przedstawiała się następująco: Ateiści - 5733 obywateli; Rzymscy katolicy - 2322 obywateli; Ewangelicy - 141 obywateli; Husyci - 121 obywateli; Grekokatolicy - 23 obywateli; Prawosławni - 23 obywateli.

Historia edytuj

Pomnik buntu czeskich żołnierzy

Pierwsza pisemna wzmianka dotycząca miasta pochodzi z 1298 roku, kiedy to założono osadę na szlaku solnym z Miśni do Żytawy. W czasach wojen husyckich rozegrała się na polach, na zachód od Rumburku, zwycięska dla husytów bitwa z armią możnowładców. Prawa miejskie zostały nadane przez cesarza Rudolfa II w roku 1587. Od tego czasu mieszkańcy zajmowali się głównie uprawą i przetwórstwem lnu, który doprowadził do rozwoju przemysłu tkackiego i włókienniczego. Już w 1515 roku wydano pierwszy przywilej królewski dotyczący wyrobu płótna w Rumburku. Na początku XVIII w. funkcjonująca w mieście manufaktura należąca do angielskiego właściciela Allasona zatrudniała 1000 tkaczy i była największa w Czechach. W połowie XIX wieku rozwinął się i inny przemysł w tym spożywczy (browar, młyn, etc). W końcu I wojny światowej doszło w Rumburku do buntu czeskich (tzw. rumburská vzpoura) żołnierzy, którzy wrócili z frontu wschodniego i mieli znów być wysłani na front przez władze austro-węgierskie^{[potrzebny przypis]}. Buntownicy zajęli miasto i skierowali się w stronę Czeskiej Lipy i Nowego Boru. Zostali rozgromieni, trzech przywódców buntu (Stanko Vodička, František Xaver Noha i Vojtěch Kovář) oraz dalszych siedmiu żołnierzy rozstrzelano, a pozostałych uwięziono w Terezinie. W czasach międzywojennych w Rumburku, podobnie jak w pobliskim Varnsdorfie, dominowała mniejszość niemiecka, a popularność zdobyła partia Konrada Henleina. Po wojnie na mocy Dekretów Benesza wysiedlono większość Niemców. W czasach komunistycznych nastąpiła walka z Kościołem. W nocy z 13 na 14 października 1950 roku dokonano w Czechosłowacji zamknięcia i wysiedlenia klasztorów męskich. W Rumburku zlikwidowano klasztor kapucynów i kościół klasztorny. W 1956 roku kościół św. Jana Chrzciciela przekazano cerkwi prawosławnej. W czasach komunistycznych nastąpiło zaniedbanie obiektów historycznych na starówce na rzecz budowy nowych blokowisk (panelaký) Po przełomie 1989 roku nastąpiło ożywienie międzynarodowego ruchu turystycznego. Miasto należy do Euroregionu Nysa, a pod miastem utworzono specjalną strefę ekonomiczną (Podnikatelské centrum Rumburk).

Zabytki i atrakcje turystyczne edytuj

Obraz św. Wawrzyńca na kościele klasztornym

Kościół farny pw. św. Bartłomieja - znajdujący się na placu Dobrovolského. Erygowany w połowie XVI wieku, pierwotnie był drewniany, a w 1545 roku na jego miejscu Georg Mehl Šlejnic nakazał wybudować nową świątynię, która z czasem doczekała się wielu przebudów. Główny ołtarz z XVIII w. wykonany w stylu rokoko zdobi wcześniejszy obraz św. Bartłomieja.
Klasztor kapucyński z kaplicą loretańską wybudowany w latach 1683-1690. Obok klasztoru stoi kościół klasztorny św. Wawrzyńca z barokowym i rokokowym wnętrzem oraz z kaplicą św. Antoniego z początku XVIII w. Na wewnętrznym dziedzińcu klasztoru znajduje się kaplica loretańska NMP, wybudowana w latach 1704-1707 według projektu austriackiego architekta Johana Lucasa von Hildebrandta. Bogato zdobiona rzeźbami oraz kopią cudownej figury Czarnej Madonny z Altötting wykonaną w Rzymie. Rumburska loreta w odróżnieniu od oryginalnej wykonana jest z piaskowca. Jej Konsekracji dokonał w 1694 roku papież Innocenty XII. Autorem rzeźb na balustradzie kaplicy jest Franciszek Bienerth. Budowa ambitu przebiegała w latach 1742-55 pod patronatem księcia Josefa Vaclava z Liechtensteina. Najcenniejszym wyposażeniem ambitu jest kaplica kalwarii oraz święte schody. W klasztorze mieści się obecnie miejska biblioteka. W parku obok klasztoru stoi pomnik ofiar buntu z okresu I wojny św. wykonany w 1958 roku przez Vendelína Zdrůbeckèho.
Rynek z wokół którego stoją renesansowe domy z podcieniami, na jego środki stoi kolumna zarazy (Morový sloup) pochodząca z 1681 roku, przyozdobiona osiemnastowiecznymi figurami.
Kaplica św. Jana Chrziciela na Strážném vrchu (427 m.) ufundowana w 1722 r. przez księżną Krystynę Teresę z Liechtensteinu. W latach 1787-1845 kaplica służyła jako wiatrak. Do kaplicy, która obecnie jest użytkowana przez parafię prawosławną, prowadzi droga krzyżowa.
Na południowy zachód od Rumburku znajduje się góra Dymník (517 m.) na której znajduje się wieża widokowa (rozhledna) z 1896 roku.
Ulica Šmilovského (tzw. Ulička zvědavých=uliczka ciekawskich). Nisko umieszczone okna w małych drewnianych domkach z 1744 r. miały umożliwić lepsze oświetlenie warsztatów tkackich.
Muzeum miejskie znajdujące się w byłej fabryce tekstylnej Förstera.

Linki zewnętrzne edytuj

Bibliografia edytuj

Marek Podhorsky, Ústecký kraj, Praha 2004.
Irena Dibelkovà, Poutní místa v Čechach, Praha 2004.