Rupert Everett

aktor brytyjski

Rupert James Hector Everett (ur. 29 maja 1959 w Norfolk) – angielski aktor, pisarz, piosenkarz i model.

Rupert Everett
Ilustracja
Rupert Everett, 2017
Imię i nazwisko

Rupert James Hector Everett

Data i miejsce urodzenia

29 maja 1959
Norfolk, Anglia

Zawód

aktor, pisarz, piosenkarz

Lata aktywności

od 1981

Rotten Tomatoes i AllMovie określają go „nikczemną mieszanką Cary’ego Granta i Joan Crawford[1][2].

Życiorys edytuj

Wczesne lata edytuj

Urodził się w Norfolk jako młodszy syn Sary (z domu MacLean), pochodzącej ze Szkocji[3] i majora Anthony’ego Michaela Everetta (1921-2009), biznesmena[4][5]. Dorastał ze starszym bratem Simonem Anthonym Cunninghamem (ur. 1956). W wieku siedmiu lat rozpoczął edukację w Farleigh School przy Ampleforth College w hrabstwie Hampshire, rzymskokatolickiej szkole prowadzonej przez zakon benedyktynów[6]. Mając piętnaście lat został przyjęty do londyńskiej Centralnej Szkoły Mowy i Dramatu (Central School of Speech and Drama), ale po dwóch latach został z niej usunięty za niesubordynację[7]. Jako siedemnastolatek rozpoczął praktykę aktorską w szkockim Citizen Theatre w Glasgow, z którym podróżował po Wielkiej Brytanii, występując w przedstawieniach takich jak Don Juan i Dom złamanych serc (Heartbreak House) G. B. Shawa[8]. Dorabiał także jako męska prostytutka[9][10].

Kariera edytuj

Na małym ekranie pojawił się po raz pierwszy w telewizyjnym dramacie Agathy Christie Męstwo Edwarda Robinsona (The Manhood of Edward Robinson, 1981). W 1983 odniósł sukces w spektaklu Juliana Mitchella Inny kraj (Another Country) z Kennethem Branaghem na londyńskiej scenie West End[11]. Po debiucie na dużym ekranie w kryminale romantycznym Prawdziwe życie (Real Life, 1984) z sukcesem powtórzył sceniczną kreację homoseksualnego sowieckiego szpiega, który stał się wrogiem swojej ojczyzny w melodramacie Inny kraj (Another Country, 1984)[12], zdobywając nominację do nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA)[13]. W filmie telewizyjnym NBC Księżniczka Daisy (Princess Daisy, 1983) zagrał mroczną postać Rama Valenskiego, brata kazirodczo zakochanego w swojej siostrze. Zebrał znakomite recenzje za rolę pochodzącego z wyższych sfer kochanka kelnerki w nocnym klubie w biograficznym dramacie kryminalnym Taniec z nieznajomym (Dance with a Stranger, 1985). Na planie dramatu Solo dla dwojga (Duet for One, 1986)) spotkał się z Julie Andrews. Wydarzeniem była jego rola tajemniczego przybysza w ekranizacji powieści Gabriela Garcíi Márqueza Kronika zapowiedzianej śmierci (Cronaca di una morte annunciata, 1987) z Ornellą Muti, ciesząca się powodzeniem w Ameryce Łacińskiej i Europie. Kontrowersje wzbudził dramat muzyczny rozgrywający się w środowisku muzyków rocka Ogniste serca (Hearts of Fire, 1987), gdzie zagrał Jamesa Colta, rywala Billy’ego Parkera (Bob Dylan)[14].

W 1989 przeprowadził się do Paryża, gdzie publicznie potwierdził swoją orientację homoseksualną. Napisał dwie powieści – Hello, Darling, Are You Working? (1989) i The Hairdressers of St. Tropez (1995). Pracował także jako model w Mediolanie. Przyjął rolę Colina we włosko-brytyjskim dreszczowcu psychologicznym Paula Schradera Pociecha od obcych (The Comfort of Strangers, 1990)[15][16], prezentowanym na 43. Festiwalu Filmowym w Cannes, na podstawie powieści Iana McEwana Ukojenie u boku Christophera Walkena, Natashy Richardson i Helen Mirren.

Był na okładkach magazynów: „Blitz” (grudzień 1984-styczeń 1985), „Time Out” (w czerwcu 1997), „The Advocate” (w styczniu 1998), „Vanity Fair” (w marcu 2000), „Attitude” (we wrześniu 2002), „Evening Standard” (w sierpniu 2004), „L’Uomo Vogue” (w grudniu 2017) i „Entertainment Weekly” (w lutym 2019)[17].

Rola Francesco Dellamorte w komedii fantasy Dellamorte Dellamore (1994) przyniosła mu nagrodę na festiwalach filmowych w Porto w Portugalii i Maladze w Hiszpanii. Prezentował potem na ekranie swoje możliwości aktorskie w dramacie historycznym Szaleństwo króla Jerzego (The Madness of King George, 1994) w roli Księcia Walii Jerzego IV Hanowerskiego oraz w komedii Roberta Altmana Prêt-à-Porter (Prêt-à-Porter, 1994).

Podbił Hollywood kreacją homoseksualnego przyjaciela głównej bohaterki, który tańczy w zachodzie słońca z Julią Roberts na weselu w komedii romantycznej Mój chłopak się żeni (My Best Friend's Wedding, 1997)[1]. Za rolę został uhonorowany nagrodą krytyków w Londynie i na Florydzie, Blockbuster Entertainment Award, American Comedy Award oraz nagrodą Satelity i zdobył nominację do nagrody Złotego Globu i MTV Movie Award[18]. Zachwycił widzów i krytyków także w filmach kostiumowych – Zakochany Szekspir (Shakespeare in Love, 1998), Mąż idealny (An Ideal Husband, 1999) na podstawie sztuki Oscara Wilde’a, jako kobieciarz i niestrudzony bywalec przyjęć lord Arthur Goring (kolejna nominacja do nagrody Złotego Globu), Sen nocy letniej (A Midsummer Night's Dream, 1999) na podstawie sztuki Williama Szekspira. W 1999 otrzymał nagrodę kanału telewizji kablowej VH1 dla najmodniejszej męskiej gwiazdy[19].

Karierę na ekranie kontynuował w filmach: Zabić króla (To Kill a King, 2003) w roli Karola I Stuarta, Królowa sceny (Stage Beauty, 2004) jako Karol II Stuart oraz miniserialu Niebezpieczne związki (Les Liaisons dangereuses, 2003) na podstawie powieści Choderlosa de Laclosa w roli wicehrabiego Sébastiena de Valmonta. Za rolę geja-architekta krajobrazu i najlepszego przyjaciela instruktorki jogi w komedii Układ prawie idealny (The Next Best Thing, 2000) był nominowany w duecie z Madonną do antynagrody Złotej Maliny[20].

W 1987 ukazała się jego autorska płyta Generation of Loneliness (pol. Pokolenie samotności), do której napisał muzykę i słowa. Wziął także udział w nagraniu utworu i teledysku MadonnyAmerican Pie” (2000), śpiewając w chórkach[21]. Na płycie Robbie’ego Williamsa pt. Swing When You’re Winning (2001) znalazła się piosenka pt. „They Can’t Take that Away from Me”, którą zaśpiewał w duecie z Williamsem.

Był narratorem filmu dokumentalnego Paragraf 175 (Paragraph 175, 2003), opisującego prześladowania homoseksualistów w okresie nazizmu. Zajmuje się także dubbingiem. Użyczył swojego głosu Księciu z Bajki w filmach animowanych Shrek 2 (2004) i Shrek Trzeci (Shrek the Third, 2007). Mówił też rolę lisa w filmie fantasy Opowieści z Narnii: Lew, Czarownica i stara szafa (The Chronicles of Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe, 2005).

Występował na Broadwayu jako Charles w farsie Noëla Cowarda Blithe Spirit (2009) i George w sztuce Edwarda Albeego Kto się boi Virginii Woolf? (2020)[22] w reż. Joe Mantello z Laurie Metcalf. W 2013 za rolę Oscara Wilde’a w przedstawieniu Davida Hare’a Pocałunek Judasza z Calem MacAninchem otrzymał nagrodę WhatsOnStage[23] i był nominowany do Laurence Olivier Award[24]; w 2016 produkcja grana była w Ameryce Północnej przez siedem tygodni w Toronto[25] i pięć tygodni w Brooklyn Academy of Music w Nowym Jorku. W 2020 wystąpił w tytułowej roli w sztuce Czechowa Wujaszek Wania[26].

Jego debiutem reżyserskim był dramat biograficzny Oscara Wilde’a Szczęśliwy książę (The Happy Prince, 2018)[27][28][29].

Filmografia edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Rupert Everett. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-20)]. (ang.).
  2. Rebecca Flint Marx: Rupert Everett Biography. AllMovie. [dostęp 2020-10-17]. (ang.).
  3. Rupert Everett Biography (1959-). Film Reference. [dostęp 2020-09-27]. (ang.).
  4. Genealogy: Anthony Michael Everett (Maclean) (1921-2009). Geni. [dostęp 2016-01-15]. (ang.).
  5. Rupert Everett Gubler What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
  6. Rupert Everett - Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-01-15]. (rum.).
  7. Rupert Everett Biography. TV.com. [dostęp 2020-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-14)]. (ang.).
  8. Rupert Everett. MYmovies. [dostęp 2016-01-15]. (wł.).
  9. Middle class boy to rent.... „The Independent”. [dostęp 2016-01-15]. (ang.).
  10. Rupert Everett in defence of prostitutes: 'There is a land grab going on'. „The Guardian”. [dostęp 2016-01-15]. (ang.).
  11. Victoria Coren: Rupert Everett: 'Sex is over. I'm not motivated by it any more'. „The Guardian”, 2013-04-21. [dostęp 2021-10-19]. (ang.).
  12. Cole Moreton: Rupert Everett reveals how it all went wrong in Hollywood. „Daily Mail”, 2019-07-07. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
  13. David Wigg: Rupert Everett tells how glad he is that his wild days are over. „Daily Mail”, 2018-06-01. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
  14. Simon Cable (2009-04-18): What has suspiciously youthful Rupert Everett done to his face?. „Daily Mail”. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
  15. Many gay actors still fear coming out will damage their careers. LiveJournal. [dostęp 2019-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-02)]. (ang.).
  16. Alex Needham: Many gay actors still fear coming out will damage their careers. „The Guardian”, 6 kwietnia 2012. [dostęp 2021-02-22]. (ang.).
  17. Rupert Everett Magazines. FamousFix. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
  18. Rupert Everett Awards. AllMovie. [dostęp 2020-10-17]. (ang.).
  19. Rupert Everett Trivia. FamousFix. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
  20. Rupert Everett Awards. FamousFix. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
  21. Carole Cadwalladr: I wouldn't advise any actor thinking of his career to come out. „The Guardian”, 29 listopada 2009. [dostęp 2021-02-22]. (ang.).
  22. Rupert Everett. Internet Broadway Database. [dostęp 2021-07-19]. (ang.).
  23. 2013 Results. Awards.WhatsOnStage.com. [dostęp 2021-07-19]. (ang.).
  24. Georg Szalai: Helen Mirren, Rupert Everett, James McAvoy Among Olivier Awards Nominees. „The Hollywood Reporter”. [dostęp 2021-07-19]. (ang.).
  25. Drew Rowsome: The Judas Kiss: a star turn by Rupert Everett battles repression with Wildean wit and unabashed nudity. MyGayToronto.com. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
  26. Arifa Akbar (2019-07-30): Uncle Vanya review – Rupert Everett is flamboyant in Hare's comic Chekhov. „The Guardian”. [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
  27. John Paul King (2020-10-10): Rupert Everett reminds us homophobia persists in Hollywood. „Washington Blade”. [dostęp 2020-10-28]. (ang.).
  28. Tanya Sweeney (2020-10-24): Rupert Everett: ‘The road to liberation for all gay people began with Oscar Wilde’. „Irish Independent”. [dostęp 2020-10-28]. (ang.).
  29. Miranda Seymour (2020-10-16): To the End of the World – a Wilde ride with Rupert Everett. „Financial Times”. [dostęp 2020-10-28]. (ang.).

Bibliografia edytuj