Rybia łuska
Rybia łuska (stgr. ιχθύωσις, tworzący rybę, łac. ichthyosis) – grupa genetycznie uwarunkowanych chorób skóry (genodermatozy związane z nadmiernym rogowaceniem) charakteryzująca się uogólnionym nadmiernym rogowaceniem z tworzeniem się hiperkeratotycznych nawarstwień i dachówkowato ułożonych łusek (stąd nazwa rybiej łuski).
| ichthyosis | |
| |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | |
|---|---|
Choroby z grupy rybiej łuski są od siebie różne pod względem objawów obserwowanych w klinice i tego jak są dziedziczone, jak również różnice występują w obrazach histopatologicznych i ultrastrukturalnych.
Typy edytuj
W zależności od sposobu dziedziczenia wyróżnia się następujące odmiany:
- grupa rybiej łuski zwykłej (ichthyosis vulgaris)
- rybia łuska o dziedziczeniu autosomalnym dominującym
- rybia łuska zwykła o dziedziczeniu recesywnym związanym z płcią (XLRI)
- rybia łuska wrodzona (ichthyosis congenita, dawna nazwa erytrodermia ichtiotyczna wrodzona niepęcherzowa)
- rybia łuska płodowa (ichthyosis foetalis)
- rybia łuska lamelarna (ichthyosis lamellaris)
- hyperkeratosis epidermolytica (ichthyosis epidermolytica, dawna nazwa erytrodermia ichtiotyczna pęcherzowa)
Rybia łuska nabyta jest stanem wtórnym do innych, natomiast większość rybich łusek, to stany wrodzone.
Objawy edytuj
Zmiany skórne przyjmują różną postać – w zależności od odmiany rybiej łuski. Najczęściej jako pierwsze zauważalne jest nasilenie się objawów oraz zwiększenie powierzchni zmienionej chorobotwórczo.
Przyjmuje się, że chorobę charakteryzują płaty skóry, które się nawarstwiają i przybierają wielkość do kilku centymetrów. Płaty są koloru żółtego lub brązowego i zachodzą na siebie dachówkowato. Zmiany tworzą zrogowaciałe komórki warstw naskórka[1].
Leczenie edytuj
Choroby z grupy uogólnionych genodermatoz typu rybiej łuski leczone są wyłącznie objawowo.
W leczeniu ogólnym podaje się retinoidy aromatyczne, praktycznie w ciągu całego życia – odstawienie leku powoduje nawrót. Gdy występuje postać pęcherzowa, zalecane są małe dawki kortykosteroidów aż do ustąpienia wysiewów pęcherzy.
W leczeniu miejscowym stosuje się kąpiele z dodatkiem sody/soli kuchennej, maści salicylowe/z dodatkiem mocznika, a w postaci pęcherzowej – kremy i aerozole steroidowe.
Klasyfikacja ICD10 edytuj
| kod ICD10 | nazwa choroby |
|---|---|
| ICD-10: Q80 | Rybia łuska |
| ICD-10: Q80.0 | Rybia łuska, pospolita |
| ICD-10: Q80.1 | Rybia łuska, związana z chromosomem X |
| ICD-10: Q80.2 | Rybia łuska, blaszkowata |
| ICD-10: Q80.3 | Wrodzony pęcherzowy rumień skóry podobny do rybiej łuski |
| ICD-10: Q80.4 | Płód arlekin |
| ICD-10: Q80.8 | Inna wrodzona rybia łuska |
| ICD-10: Q80.9 | Wrodzona rybia łuska, nie określona |
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Dr n med Katarzyna Osipowicz, Rybia łuska – przyczyny, objawy, leczenie [online], Dr Osipowicz, 14 lipca 2019 [dostęp 2020-08-16] (pol.).
Bibliografia edytuj
- Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005, s. 356–361, ISBN 83-200-3051-X, OCLC 749825951.
