Rynek w Sztokholmie
Rynek w Sztokholmie (szw. Stortorget) – centralny punkt sztokholmskiej dzielnicy Gamla stan.
We wczesnym średniowieczu znajdowało się na nim targowisko i studnia oraz odbywały się na nim zebrania rajców miejskich i wiece mieszkańców. Na rynku były ustawione także dyby i pręgierz zwany kåken po raz pierwszy wspomniany w związku z tzw. morderstwem Käpplinge (Käpplingemorden) w pierwszej połowie XV wieku. Pierwotnie pręgierz znajdował się na szczycie muru więzienia, a następnie podczas prac budowlanych związanych z budynkiem Giełdy Szwedzkiej został przeniesiony na plac Norrmalmstorg w 1771 roku[1].
Swój dawny wygląd rynek zachował na zachodniej pierzei, gdzie stoją m.in. czerwona kamienica Schantza i wąska kamienica Sefridta (obie z ok. 1650). Reprezentacyjny charakter zyskał dopiero po wybudowaniu giełdy.
Historia edytuj
W listopadzie 1520 roku na rynku miała miejsce krwawa łaźnia sztokholmska, podczas której zginęło, z rozkazu króla Danii Christiana II, osiemdziesięciu dwóch[2][3] szlachciców.
Architektura edytuj
Budynek Akademii Szwedzkiej edytuj
Na placu znajduje się XVIII-wieczny budynek będący siedzibą Akademii Szwedzkiej, która co roku ogłasza nazwiska laureatów nagrody Nobla. W budynku znajduje się również Sztokholmska Giełda Papierów Wartościowych (Börshuset), a na parterze Muzeum Nobla i biblioteka Nobla.
Budynek został zaprojektowany przez Erika Palmstedta i zbudowany w latach 1773–1776.
Kościół św. Mikołaja w Sztokholmie edytuj
Na Rynku znajduje się najstarsza świątynia Sztokholmu – kościół św. Mikołaja (szw. Storkyrkan), pochodzący z XII wieku, pierwotnie budowany w kształcie bazyliki. W nim koronowano królów Szwecji. W świątyni znajduje się rzeźba Bernta Notkego przedstawiająca św. Jerzego w walce ze smokiem.
Grillska Huset edytuj
Jest to budynek, którego obecna fasada pochodzi z XVIII wieku, a pozostała część z okresu średniowiecza. Kształt nadano mu w 1649 roku, a ostatecznie podczas remontów w 1750 i 1914 roku. W kamienicy znajdują się barokowe dekoracje, a na parterze kawiarnia z tarasem Grillska Caféet. Nazwa budynku pochodzi z XVII wieku.
Przypisy edytuj
- ↑ (2002) Gamla stan under 750 år, 1st ed. (in Swedish), Stockholm: B. Wahlströms. ISBN 91-85100-64-1.
- ↑ S. Grzybowski, Wielka Historia Świata, t. 6, Narodziny świata nowożytnego 1453-1605, Warszawa 2005, s. 559.
- ↑ Lars Ericson Wolke, Stockholms blodbad, Sztokholm 2006, s. 141.
Literatura edytuj
- Grzybowski S., Wielka Historia Świata, t. 6, Narodziny świata nowożytnego 1453-1605, Warszawa 2005, s. 558–559.
