Wikipedia

Ryszard Czarnecki

polski polityk

Ryszard Henryk Czarnecki (ur. 25 stycznia 1963 w Londynie jako Richard Henry Czarnecki) – polski polityk, historyk, dziennikarz, działacz sportowy, w latach 1991–1993 oraz 1997–2001 poseł na Sejm I i III kadencji, od 2004 deputowany do Parlamentu Europejskiego VI, VII, VIII i IX kadencji, w 1993 wiceminister kultury, w latach 1997–1998 przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej, w latach 1998–1999 minister-członek Rady Ministrów, w latach 2014–2018 wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego VIII kadencji.

Ryszard Czarnecki
Ilustracja
Ryszard Czarnecki (2015)
Imię i nazwisko po urodzeniu

Richard Henry Czarnecki

Data i miejsce urodzenia

25 stycznia 1963
Londyn

Wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego VIII kadencji
Okres

od 1 lipca 2014
do 7 lutego 2018

Przynależność polityczna

Prawo i Sprawiedliwość

Minister-członek Rady Ministrów
Okres

od 27 lipca 1998
do 26 marca 1999

Przynależność polityczna

Akcja Wyborcza Solidarność

Przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej
Okres

od 31 października 1997
do 27 lipca 1998

Przynależność polityczna

Akcja Wyborcza Solidarność

Poprzednik

Włodzimierz Cimoszewicz

Następca

Jerzy Buzek

Prezes Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego
Okres

od 4 października 1994
do 24 lutego 1996

Przynależność polityczna

Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe

Poprzednik

Wiesław Chrzanowski

Następca

Marian Piłka

podpis
Odznaczenia
Krzyż Wolności i Solidarności Order „Za zasługi” III klasy (Ukraina) Medal Mychitara Gosza (Armenia)
Prezydencki Order Zasługi (Gruzja)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Życiorys edytuj

Wykształcenie i praca zawodowa edytuj

W 1981 ukończył XXXIX Liceum Ogólnokształcące im. Ludowego Lotnictwa Polskiego w Warszawie, a w 1986 studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego.

W 1988 studiował w Rzymie. W latach 1988–1990 był dziennikarzem „Dziennika Polskiego” wydawanego w Londynie, od 1990 do 1991 sekretarzem redakcji miesięcznika „Głos”, a w 1991 zastępcą redaktora naczelnego „Wiadomości Dnia”. W tym samym roku przez kilka miesięcy zajmował stanowiska redaktora naczelnego „Dziennika Dolnośląskiego” oraz członka zarządu wydawcy tego pisma, spółki Norpol-Press we Wrocławiu. Pełnił też nominalnie funkcję redaktora naczelnego tygodnika „Prosto z (...)”, który spółka ta zamierzała wydawać po zamknięciu „Dziennika Dolnośląskiego”, ale który ostatecznie się nie ukazał. W latach 1993–1997 kierował redakcją katolicką telewizji Polsat. Od 1999 do 2001 przewodniczył radzie programowej Radia Polonia.

Działalność społeczna i publicystyczna edytuj

W 1990 założył fundację „Pro Patria”. Był wiceprezesem (1997–1999 i 2001–2003) i prezesem (1999–2001) klubu żużlowego WTS Atlas Wrocław, a także członkiem rady nadzorczej WKS Śląsk Wrocław (2002–2003). Od września 2001 do grudnia 2002 zajmował stanowisko prezesa Instytutu Prawa i Studiów Europejskich w Warszawie. W 2005 objął funkcję wiceprzewodniczącego Wydziału Zagranicznego Polskiego Związku Piłki Nożnej.

W 2017 planował ubiegać się o stanowisko prezesa Polskiego Komitetu Olimpijskiego, jednak przed samym głosowaniem wycofał swoją kandydaturę[1]. W latach 2018–2021 był wiceprezesem Polskiego Związku Piłki Siatkowej do spraw międzynarodowych[2]. W 2018 wszedł w skład zarządu PKOl[3].

Publikował m.in. w „Arcanach”, „Gazecie Polskiej”, „Nowym Państwie”, „Naszym Dzienniku”, „Gazecie Finansowej”, „Warszawskiej Gazecie”, „W Sieci Historii” i „Gazecie Polskiej Codziennie”. W 2011 objął funkcję przewodniczącego Rady Nadzorczej spółki Forum wydającej dziennik „Gazeta Polska Codziennie”[4][5].

Działalność polityczna i społeczna edytuj

Od 1981 działał w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów. W listopadzie i grudniu tego roku uczestniczył na Uniwersytecie Wrocławskim w strajku solidarnościowym ze strajkiem w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu[6]. W latach 80. był kolporterem i autorem podziemnej prasy opozycyjnej[6]. Od 1982 do 1984 współpracował z Polską Niezależną Organizacją Młodzieżową[6]. Od 1982 do 1984 był członkiem zarządu, a od 1984 do 1987 przewodniczącym podziemnego zarządu NZS na Uniwersytecie Wrocławskim[6]. Od 1984 do 1987 był członkiem prezydium krajowego podziemnych struktur tej organizacji. W 1987 został członkiem, a następnie rzecznikiem Krajowej Komisji Koordynacyjnej NZS[6][7]. Współpracował także z Archiwum Solidarności. 14 listopada 1987 był jednym z sygnatariuszy Ruchu Polityki Realnej przekształconego następnie w Unię Polityki Realnej. W październiku 1989 współtworzył Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe. Od 1991 do 1993 był rzecznikiem tej partii[8].

W wyborach parlamentarnych w 1991, otrzymawszy 12 199 głosów został wybrany w okręgu wrocławskim posłem na Sejm I kadencji z listy Wyborczej Akcji Katolickiej. Od 1991 do 1993 był wiceprzewodniczącym Komisji Kultury i Środków Przekazu. Od czerwca do września 1993 sprawował funkcję wiceministra kultury w rządzie Hanny Suchockiej. W wyborach w 1993 bez powodzenia kandydował do Sejmu z listy Katolickiego Komitetu Wyborczego „Ojczyzna”. W listopadzie 1993 został wiceprezesem ZChN[9]. Po rezygnacji Wiesława Chrzanowskiego, w październiku 1994 zastąpił go na czele partii[10], a w marcu 1995 został formalnie wybrany na prezesa ZChN[11]. Funkcję tę pełnił do lutego 1996[12].

W wyborach parlamentarnych w 1997, uzyskując 37 001 głosów[13], zdobył mandat poselski z listy Akcji Wyborczej Solidarność. Od 17 października 1997 do 27 lipca 1998 był przewodniczącym Komitetu Integracji Europejskiej[14] (w randze ministra). Od 27 lipca 1998 do 26 marca 1999 pełnił urząd ministra-członka Rady Ministrów w rządzie Jerzego Buzka. Po odejściu z rządu przewodniczył sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą.

W kwietniu 2001 został prezesem regionu dolnośląskiego ZChN[15]. W wyborach parlamentarnych w tym samym roku ubiegał się ponownie o mandat posła z listy Akcji Wyborczej Solidarność Prawicy, która nie przekroczyła progu wyborczego (uzyskał 5261 głosów)[16]. W wyborach samorządowych w 2002 bez powodzenia kandydował na prezydenta Wrocławia z ramienia Komitetu Wyborczego Wyborców Nasz Wrocław, zdobywając 8797 głosów (5,37%)[17].

Pozostając członkiem ZChN, wiosną 2002 objął funkcję doradcy Andrzeja Leppera i Samoobrony RP ds. Unii Europejskiej[18]. W 2003 przez kilka miesięcy był doradcą prezydenta Włocławka Władysława Skrzypka ds. integracji z UE. W lutym 2004 został członkiem Samoobrony RP[19], po czym w wyborach w czerwcu tego samego roku uzyskał mandat deputowanego do Parlamentu Europejskiego z listy tego ugrupowania, otrzymując 31 717 głosów w okręgu dolnośląsko-opolskim. W Europarlamencie zajął się m.in. unijnymi przedsięwzięciami monitorującymi wybory w krajach Trzeciego Świata. Od 2004 do 2007 wchodził w skład rady politycznej Samoobrony RP[8]. Był członkiem komitetu wyborczego Andrzeja Leppera jako kandydata w wyborach prezydenckich w 2005[20]. Przed wyborami samorządowymi w 2006 był kandydatem na prezydenta Wrocławia, jednak wycofał swoją kandydaturę i poparł Rafała Dutkiewicza[21]. 16 lipca 2007 został wykluczony z Samoobrony RP, co uzasadniono jego sprzeciwem wobec decyzji partii o opuszczeniu koalicji rządowej[22].

We wrześniu 2008 wstąpił do Prawa i Sprawiedliwości[23]. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2009, kandydując z listy tej partii w okręgu kujawsko-pomorskim, otrzymał 27 106 głosów i zdobył ponownie mandat europosła[24]. W styczniu 2011 wszedł w skład komitetu politycznego PiS[25]. W wyborach w 2014 z listy PiS po raz trzeci został wybrany do Europarlamentu, startując tym razem w okręgu wielkopolskim[26]. 1 lipca 2014 został wybrany na jednego z wiceprzewodniczących Parlamentu Europejskiego[27], odwołany z tej funkcji 7 lutego 2018[28].

W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2019 Ryszard Czarnecki kandydował z listy komitetu wyborczego Prawo i Sprawiedliwość w okręgu wyborczym nr 4 (Warszawa), uzyskując po raz kolejny mandat poselski[29].

Działa w Polskim Komitecie Olimpijskim i został jego oficjalnym delegatem na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2020[30].

Wyniki wyborcze edytuj

Wybory Komitet wyborczy Organ Okręg Wynik
1991 Wyborcza Akcja Katolicka Sejm I kadencji nr 11 12 199 (3,37%) [31]
1993 Katolicki Komitet Wyborczy „Ojczyzna” Sejm II kadencji nr 50 7937 (1,89%) [32]
1997 Akcja Wyborcza Solidarność Sejm III kadencji nr 50 37 001 (9,00%) [13]
2001 KKW Akcja Wyborcza Solidarność Prawicy Sejm IV kadencji nr 3 5261 (1,26%) [16]
2004 Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej Parlament Europejski VI kadencji nr 12 31 717 (5,36%) [33]
2009 Prawo i Sprawiedliwość Parlament Europejski VII kadencji nr 2 27 106 (7,18%) [34]
2014 Prawo i Sprawiedliwość Parlament Europejski VIII kadencji nr 7 84 228 (14,40%) [26]
2019 Prawo i Sprawiedliwość Parlament Europejski IX kadencji nr 4 134 629 (9,73%) [29]

Kontrowersje edytuj

Porównanie Róży Thun do szmalcowników edytuj

W opublikowanej 3 stycznia 2018 rozmowie z portalem Niezalezna.pl Ryszard Czarnecki porównał europosłankę Platformy Obywatelskiej Różę Thun do szmalcowników[a][35][36]. W związku z tym, na wniosek liderów czterech frakcji PE[37], 7 lutego 2018 w głosowaniu tajnym został odwołany ze stanowiska wiceprzewodniczącego Parlamentu Europejskiego, za „poważne uchybienia” regulaminu[b][38][39][40]. Był to pierwszy przypadek odwołania wiceprzewodniczącego w historii Parlamentu Europejskiego[c][42]. W czerwcu 2019 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej odrzucił skargę Ryszarda Czarneckiego na odwołanie z funkcji wiceprzewodniczącego PE, uznając ją za bezzasadną[43][44].

Róża Thun uznała wypowiedź Ryszarda Czarneckiego za poniżającą i zażądała od niego przeprosin w mediach oraz wpłaty 50 tys. złotych na rzecz organizacji „Forum Dialogu” oraz Stowarzyszenia „Dzieci Holokaustu”[44][45]. W sierpniu 2019 Sąd Okręgowy w Warszawie uznał, że Ryszard Czarnecki porównując Różę Thun do szmalcowników naruszył jej dobre imię, w związku z czym nakazał mu publikację przeprosin pod adresem europosłanki PO na stronie głównej Niezalezna.pl oraz na stronie głównej jego bloga w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku, a także zapłatę po 15 tys. złotych na rzecz dwóch wspomnianych organizacji[45]. Ryszard Czarnecki zapowiedział odwołanie od wyroku[45]. We wrześniu 2020 Sąd Apelacyjny w Warszawie utrzymał w mocy wyrok sądu pierwszej instancji[46], nakazując Ryszardowi Czarneckiemu przeprosiny za „niestosowne i głęboko raniące” porównanie, które było bezprawne, oraz zapłatę orzeczonej w pierwszej instancji sumy na cel społeczny[47]. Sąd wskazał, że „pozwany przekroczył granice dopuszczalnej krytyki i nadużył wolności słowa”[47]. We wrześniu 2021 Ryszard Czarnecki opublikował przeprosiny wobec Róży Thun, przyznając, że jego słowa były "niestosowne i głęboko obraźliwe"[48].

Zarzuty Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych edytuj

W 2020 Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) skierował wniosek do polskiej prokuratury w sprawie niekorzystnego rozporządzenia przez niego mieniem Parlamentu Europejskiego przy składaniu wniosków o zwrot kosztów podróży służbowych[49]. W kwietniu 2021 Parlament Europejski zobowiązał Czarneckiego do zwrotu 100 000 euro, które europoseł bezprawnie pobrał na rzecz swoich delegacji[50]. Czarnecki podporządkował się temu wymogowi i oddał wyznaczoną kwotę[51].

Publikacje edytuj

  • Lata niezakończonej walki: Polska i Polacy: w pięćdziesiątą rocznicę Września 1939, Gryf, Londyn 1989.
  • Droga do Polski: wybór publicystyki historyczno-politycznej z lat 1987–1989, Caldra House Limited i Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 1991.
  • Widziane z Wrocławia, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2001.
  • W skórze reportera, Zysk i S-ka, Poznań 2011.
  • Mój kraj, mój świat, Zysk i S-ka, Poznań 2014.

Odznaczenia i wyróżnienia edytuj

Ordery i odznaczenia
Nagrody i wyróżnienia

Życie prywatne edytuj

Urodził się w Londynie jako Richard Henry Czarnecki. W 2013 oficjalnie zmienił imiona na Ryszard Henryk[61]. Jest wnukiem Henryka Karola Czarneckiego oraz synem profesor Marii Bielińskiej-Czarneckiej i Henryka T. Czarneckiego[62], twórcy m.in. filmów polsko-radzieckich i drugiego reżysera filmu Hubal. Jego rodzice rozwiedli się rok po narodzinach syna[63].

Z pierwszego małżeństwa, które zakończyło się rozwodem, ma dwóch synów: Przemysława (ur. 1983), polityka, oraz Bartosza (ur. 1990), który został zatrudniony w Polskiej Grupie Zbrojeniowej[64][65]. Później zawarł związek małżeński z Emilią, córką Mirosława Hermaszewskiego, z którą ma syna Stanisława (ur. 2010)[66][67].

Uwagi edytuj

  1. ↑ „Podczas II wojny światowej mieliśmy szmalcowników, a dzisiaj mamy Różę von Thun und Hohenstein”.
  2. ↑ Za odwołaniem głosowało 447 europosłów, przeciw 196, 30 wstrzymało się od głosu.
  3. ↑ Sprawę relacjonowały międzynarodowe media[39][40]. Przed głosowaniem Czarnecki nawoływał europarlamentarzystów do głosowania przeciwko odwołaniu go z funkcji, uzasadniając że taki głos będzie „poparciem wolności słowa”[39], a w liście do Antonia Tajaniego, przewodniczącego europarlamentu, skłamał, że nie użył wobec Róży Thun słowa „szmalcownik”[41].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Andrzej Kraśnicki ponownie wybrany na prezesa PKOl. rmf24.pl, 22 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-22].
  2. ↑ Czarnecki wiceprezesem Polskiego Związku Piłki Siatkowej. tvn24.pl, 18 kwietnia 2018. [dostęp 2018-04-21].
  3. ↑ Obradował Zarząd PKOl. olimpijski.pl, 28 czerwca 2018. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 czerwca 2018)].
  4. ↑ FORUM S.A.. krs-online.com.pl. [dostęp 2014-01-20].
  5. ↑ Redakcja gazety. gpcodziennie.pl. [dostęp 2014-01-20].
  6. ↑ a b c d e Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2022-05-29].
  7. ↑ Informacje w BIP IPN. [dostęp 2022-05-29].
  8. ↑ a b Życiorys na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2023-07-10].
  9. ↑ Czarnecki i Szyszko zamiast Goryszewskiego. rp.pl, 22 listopada 1993. [dostęp 2014-01-20].
  10. ↑ Wiesław Chrzanowski odchodzi. rp.pl, 4 października 1994. [dostęp 2014-01-20].
  11. ↑ Ryszard Czarnecki prezesem ZChN. rp.pl, 5 marca 1994. [dostęp 2014-01-20].
  12. ↑ Informacje. Marian Piłka zastąpił Ryszarda Czarneckiego. rp.pl, 26 lutego 1996. [dostęp 2014-01-20].
  13. ↑ a b M.P. z 1997 r. nr 64, poz. 620
  14. ↑ Czarnecki bez teki. rp.pl, 28 lipca 1997. [dostęp 2014-01-20].
  15. ↑ Czarnecki prezesem ZChN na Dolnym Śląsku. rp.pl, 30 kwietnia 2001. [dostęp 2014-01-20].
  16. ↑ a b Serwis PKW – Wybory 2001. pkw.gov.pl. [dostęp 2019-05-29].
  17. ↑ Serwis PKW – Wybory 2002. pkw.gov.pl. [dostęp 2019-05-29].
  18. ↑ Nasi kandydaci – województwo dolnośląskie i opolskie. samoobrona.org.pl, 25 maja 2004. [dostęp 2022-05-07].
  19. ↑ Czarnecki w Samoobronie. wp.pl, 27 lutego 2004. [dostęp 2014-01-20].
  20. ↑ Skład Komitetu Wyborczego kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Leppera. samoobrona.org.pl, 5 sierpnia 2005. [dostęp 2014-01-20].
  21. ↑ Czarnecki zrezygnował. interia.pl, 6 listopada 2006. [dostęp 2022-04-17].
  22. ↑ Czarnecki wykluczony z Samoobrony. tvn24.pl, 16 lipca 2007. [dostęp 2014-01-20].
  23. ↑ Wyrzucili go z Samoobrony, przygarnął PiS. wp.pl, 18 września 2008. [dostęp 2014-01-20].
  24. ↑ Dz.U. z 2009 r. nr 88, poz. 729
  25. ↑ Zmieniło się ścisłe kierownictwo PiS. wp.pl, 22 stycznia 2011. [dostęp 2014-01-20].
  26. ↑ a b Serwis PKW – Wybory 2014. pkw.gov.pl. [dostęp 2019-05-29].
  27. ↑ Ryszard Czarnecki został jednym z wiceprzewodniczących Parlamentu Europejskiego. wp.pl, 1 lipca 2014. [dostęp 2014-07-01].
  28. ↑ Europarlament odwołał Czarneckiego [online], TVN24, 7 lutego 2018 [dostęp 2023-12-01] (pol.).
  29. ↑ a b Serwis PKW – Wybory 2019. pkw.gov.pl. [dostęp 2019-05-29].
  30. ↑ Wirtualna Polska Media, Ryszard Czarnecki z PiS poleciał na igrzyska. Dostaliśmy zdjęcie - WP SportoweFakty [online], sportowefakty.wp.pl, 3 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-03] (pol.).
  31. ↑ M.P. z 1991 r. nr 41, poz. 288
  32. ↑ Poland – candidate data. University of Essex. [dostęp 2022-05-29]. (ang.).
  33. ↑ Dz.U. z 2004 r. nr 137, poz. 1460
  34. ↑ Serwis PKW – Wybory 2009. [dostęp 2022-05-29].
  35. ↑ „Podczas wojny mieliśmy szmalcowników, dziś mamy Różę Thun”. Wiceprzewodniczący PE o antypolskim filmie. niezalezna.pl, 3 stycznia 2018. [dostęp 2018-02-07].
  36. ↑ Ryszard Czarnecki odpowie za "szmalcowników"? Róża Thun rozważa kroki prawne wobec niego. krakow.wyborcza.pl, 7 stycznia 2018. [dostęp 2020-12-16].
  37. ↑ Ryszard Czarnecki odwołany. Pierwszy taki przypadek w historii Parlamentu Europejskiego. gazeta.pl, 7 lutego 2018. [dostęp 2020-12-16].
  38. ↑ Europarlament odwołał Czarneckiego. tvn24.pl, 7 lutego 2018. [dostęp 2018-02-07].
  39. ↑ a b c Monika Prończuk: Czarnecki odwołany za porównanie Róży Thun do szmalcowników. „Walczyłem o wolność słowa” – tłumaczy. OKO.press, 7 lutego 2018. [dostęp 2020-12-16].
  40. ↑ a b European Parliament dismisses its Polish vice president [online], abcnews.go.com, 7 lutego 2018 [dostęp 2020-12-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-15].
  41. ↑ Krzysztof Pacewicz: „Nie użyłem wobec Róży Thun słowa szmalcownik”. Europoseł PiS Czarnecki oszukuje szefa europarlamentu. OKO.press, 22 stycznia 2018. [dostęp 2020-12-16].
  42. ↑ Anna Słojewska. Odwołany za szmalcowników. „Rzeczpospolita”, s. A7, 8 lutego 2018. 
  43. ↑ TSUE uznał skargę Ryszarda Czarneckiego za bezzasadną. euractiv.pl, 18 czerwca 2019. [dostęp 2020-12-16].
  44. ↑ a b Mariusz Jałoszewski: Róża Thun żąda w sądzie przeprosin od Ryszarda Czarneckiego za „szmalcowników”. OKO.press, 6 sierpnia 2019. [dostęp 2020-12-16].
  45. ↑ a b c Sara Bounaoui (oprac.): Wyrok ws. Czarnecki-Thun. Poseł musi przeprosić za "szmalcowników". rmf24.pl, 9 sierpnia 2019. [dostęp 2020-12-16].
  46. ↑ Treść orzeczenia V ACa 61/20 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2020-09-29. orzeczenia.waw.sa.gov.pl, 29 września 2020. [dostęp 2020-12-16].
  47. ↑ a b Mariusz Jałoszewski: Ryszard Czarnecki z PiS przegrał proces z Różą Thun. Ma ją przeprosić za porównanie do szmalcowników. OKO.press, 29 września 2020. [dostęp 2020-12-16].
  48. ↑ Ryszard Czarnecki przeprosił Różę Thun. "Użyłem niestosownych i głęboko obraźliwych słów" [online], gazetapl [dostęp 2021-09-08] (pol.).
  49. ↑ Grażyna Zawadka, Izabela Kacprzak: Czym europoseł Czarnecki jeździł do Brukseli. rp.pl, 6 sierpnia 2020. [dostęp 2020-10-01].
  50. ↑ Ryszard Czarnecki ma zwrócić 100 tys. euro. PE: Pobierał zawyżone kilometrówki - Wiadomości, wiadomosci.radiozet.pl, 1618 [dostęp 2021-04-16] (pol.).
  51. ↑ Karolina Kołodziejczyk (oprac.), Ryszard Czarnecki oddał pieniądze. Kwota robi wrażenie [online], wiadomosci.wp.pl, 14 kwietnia 2021 [dostęp 2021-04-16] (pol.).
  52. ↑ M.P. z 2014 r. poz. 1171
  53. ↑ Polscy europosłowie otrzymali gruzińskie odznaczenia państwowe. rp.pl, 7 listopada 2013. [dostęp 2015-08-29].
  54. ↑ УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ №492/2015 Про відзначення державними нагородами України громадян іноземних держав. president.gov.ua, 21 sierpnia 2015. [dostęp 2024-03-24]. (ukr.).
  55. ↑ Президент відзначив нагородами іноземних діячів за внесок у зміцнення міжнародного авторитету України. president.gov.ua, 24 sierpnia 2015. [dostęp 2015-08-29]. (ukr.).
  56. ↑ Armenia President hands state awards to MEPs. news.am, 28 lutego 2017. [dostęp 2017-02-28]. (ang.).
  57. ↑ Marta Sienicka: Nominacje do nagród MEP Awards. UniaEuropejska.org, 13 listopada 2011. [dostęp 2014-01-20].
  58. ↑ Uroczysta graduacja absolwentów studiów: MBA, DBA, LL.M, LL.D, DPH, i MSc. Psychotraumatologia. humanum.pl, 2021-10-02. [dostęp 2024-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-03-10)].
  59. ↑ Ryszard Czarnecki uhonorowany tytułem doktora honoris causa uniwersytetu w Armenii. ryszardczarnecki.pl, 18 października 2015. [dostęp 2015-10-18].
  60. ↑ Ryszard Czarnecki uhonorowany przez uniwersytet. Został doctor honoris causa w Uzbekistanie [online], Polsat News, 7 listopada 2021.
  61. ↑ Europoseł PiS oficjalnie Ryszardem Henrykiem Czarneckim. onet.pl, 24 kwietnia 2014. [dostęp 2014-04-24].
  62. ↑ Dane osoby. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2014-05-12].
  63. ↑ Ryszard Czarnecki i jego rodzina, czyli hubal, kosmos i PiS. newsweek.pl, 30 stycznia 2014. [dostęp 2017-01-04].
  64. ↑ Witold Ziomek: Bartosz Czarnecki, syn europosła. wp.pl, 20 listopada 2018. [dostęp 2019-04-28].
  65. ↑ Anna Dąbrowska: Jak Ryszard Czarnecki holuje syna. Nowy wątek na taśmach. polityka.pl, 5 października 2018. [dostęp 2019-04-28].
  66. ↑ Ryszard Czarnecki ma nowego syna!. fakt.pl, 16 marca 2016. [dostęp 2019-04-28].
  67. ↑ Robert Migdał: Ryszard i Przemysław Czarneccy – jaki ojciec, taki syn. gazetawroclawska.pl, 23 października 2010. [dostęp 2019-04-28].

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ryszard_Czarnecki&oldid=73244412”