Rywina niska

Rywina niska
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	Petiveriaceae
Rodzaj	rywina
Gatunek	rywina niska
	Nazwa systematyczna
	Rivina humilis L.; Sp. Pl.: 121 (1753)
Synonimy
	Rivina acuminata Raf.; Rivina aurantiaca Warsz. ex Schenk; Rivina bengalensis S.C.Srivast. & T.K.Paul; Rivina brasiliensis Nocca; Rivina brasiliensis var. viridis (F.W.Schmidt) Moq.; Rivina canescens D.Don ex Steud.; Rivina glabrata Kunth; Rivina gracilis Salisb.; Rivina herbacea C.Huber; Rivina humilis var. bracteata D.Maity, Sonia Mitra, Manasi Mandal & Maiti; Rivina humilis var. canescens L.; Rivina humilis var. glabra L.; Rivina humilis var. laevis (L.) Millsp.; Rivina humilis var. plumbaginifolia Moq.; Rivina humilis var. puberula (Kunth) Moq.; Rivina laevis L.; Rivina laevis f. brasiliensis (Nocca) Voss; Rivina laevis f. humilis (L.) Voss; Rivina laevis var. pubescens Griseb.; Rivina laevis f. viridiflora (Bello) Voss; Rivina lanceolata Willd.; Rivina mexicana Moc. & Sessé ex Moq.; Rivina obliquata Raf.; Rivina orientalis Moq.; Rivina pallida Salisb.; Rivina paraguayensis D.Parodi; Rivina plumbaginifolia Willd. ex Moq.; Rivina portulaccoides Nutt.; Rivina procumbens Ruiz ex Moq.; Rivina puberula Kunth; Rivina purpurascens Schrad.; Rivina purpurascens var. mollis Moq.; Rivina tetrandra Desf.; Rivina tinctaria Buch.-Ham. ex G.Don; Rivina vernalis Terán & Berland.; Rivina viridiflora Bello; Rivina viridis F.W.Schmidt; Tithonia humilis (L.) Kuntze; Piercea acuminata Raf.; Piercea glabra Mill.; Piercea obliquata Raf.; Piercea tomentosa Mill.; Solanoides laevis (L.) Moench; Solanoides pubescens Moench; Solanoides undulata Moench;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rywina niska^[4] (Rivina humilis L.) – gatunek rośliny z rodziny Petiveriaceae^[5].

Morfologia edytuj

Pokrój: Krzew lub roślina zielna o wyprostowanych pędach, osiągająca wysokość do 10 m^[6].
Liście: Pojedyncze, eliptyczne, jajowate lub lancetowate o ostrych lub spiczastych wierzchołkach i okrągłej lub ściętej nasadzie. Brzeg lekko ząbkowany. Mają szerokość 2–6 cm, długość 4–12 cm i osadzone są na ogonkach o długości 0,6–11 cm^[6].
Kwiaty: Drobne, zwisające zebrane w grono. Szypułki kwiatowe o długości 3 mm, podczas kwitnienia wydłużają się i w owocach osiągają długość około 7 mm^[6]. Przysadki lancetowate, o długości ok. 2 mm, płatki korony cztery, eliptyczne lub odwrotnie jajowate, białe lub różowo-białe, o długości 2–3,5 mm. Pręciki 4, o długości ok. 1,5 mm, wyrastające z podstawy okwiatu. Są krótsze od działek i wyrastają naprzemiennie do nich. Słupek jeden^[6].
Owoce: Szkarłatna lub czerwona jagoda o średnicy 4–4,5 mm. Zawiera dwa soczewkowate nasiona o średnicy 2 mm^[6].

Siedlisko i występowanie edytuj

Występuje w strefie klimatu tropikalnego i podzwrotnikowego na całej Ziemi^[7].

Rośnie w lasach, zaroślach, na poboczach dróg oraz jako chwast w uprawach rolnych na wysokości do 1700 m n.p.m.^[8]

Zastosowanie edytuj

Rivina humilis jest uprawiana jako roślina ozdobna w ciepłych regionach na całym świecie. Jej owoce są bardziej dekoracyjne od kwiatów^[9]. Nadaje się na roślinę zadarniającą, gdyż dobrze toleruje cień. Jest uprawiana także jako roślina doniczkowa oraz w szklarniach.
Na Karaibach sok z jagód był używany jako barwnik i atrament. Jagody zawierają pigment znany jako rivianin lub rivinianin^[10].
Sok z jagód został przetestowany na samcach szczurów i uważa się, że można go bezpiecznie spożywać^[11].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-11-25] (ang.).
↑ ^a ^b Rivina humilis L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-03-14].
↑ Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Ludmiła Karpowiczowa (red.). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 114.
↑ The Plant List [online] [dostęp 2019-11-24] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e World Flora Online [online] [dostęp 2019-11-24] (ang.).
↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2019-11-24] .
↑ Useful Tropical Plants. [dostęp 2019-11-24].
↑ Flora of North America [online] [dostęp 2019-11-24] .
↑ David W. Nellis, Poisonous Plants and Animals of Florida and the Caribbean, Pineapple Press Inc, 1997, s. 315.
↑ Food Chem. Toxicol., December 2011, vol.49, rozdz. 12, s. 314–315.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-11-25] (ang.).

[powo-3] Rivina humilis L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-03-14].

[4] Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Ludmiła Karpowiczowa (red.). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 114.

[tpl-5] The Plant List [online] [dostęp 2019-11-24] .

[flora-6] World Flora Online [online] [dostęp 2019-11-24] (ang.).

[discover-7] Discover Life Maps [online] [dostęp 2019-11-24] .

[gwatemala-8] Useful Tropical Plants. [dostęp 2019-11-24].

[america-9] Flora of North America [online] [dostęp 2019-11-24] .

[carribean-10] David W. Nellis, Poisonous Plants and Animals of Florida and the Caribbean, Pineapple Press Inc, 1997, s. 315.

[test-11] Food Chem. Toxicol., December 2011, vol.49, rozdz. 12, s. 314–315.

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]