Sławomir (książę obodrzycki)
Sławomir (łac. Sclaomir[1], zm. 821, Saksonia) – obodrzycki książę[a] wielkoplemienny w latach 809/810[b]–819. W 817 sprzymierzył się z Duńczykami i wystąpił przeciwko Frankom. W 819 pozbawiony tronu i wygnany, przywrócony tuż przed swoją śmiercią w 821.
| książę Obodrytów | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Data śmierci | |
W sojuszu z Frankami (809–817) edytuj
Objął władzę nad Obodrytami po zamordowaniu przez Duńczyków króla Drożka[2]. W tym czasie cesarz sprawował władzę zwierzchnią nad tą grupą Słowian[1]. W 809 lub 810 Karol Wielki ustanowił go królem Obodrytów. W 811 próbował z pomocą Franków i Sasów przywrócić swoją zwierzchność nad plemionami Glinian i Bytyńców, którzy wkrótce po śmierci Drożka zrzucili zależność od Obodrytów[3]. Cztery lata później, w 815, posiłkował cesarza Ludwika Pobożnego podczas interwencji frankijskiej w Danii. Armia sasko-obodrzycka, pod dowództwem missus Baldryka, miała za zadanie przywrócić na tron Haralda Klaka. Wyprawa ta nie zakończyła się sukcesem i po spustoszeniu środkowej Danii jej uczestnicy wycofali się do Saksonii[1].
W sojuszu z Danią (817–821) edytuj
W 817 Ludwik Pobożny zażądał od Sławomira podzielenia się władzą nad Obodrzycami z Czedrogiem, synem Drożka. Możliwe, że cesarz dążył, przez ten podział, do osłabienia władztwa obodrzyckiego. Niewykluczone także, że usłuchał on próśb samego Czedroga i popierających go możnych[4][c]. Stanowisko tych ostatnich mógł Ludwik poznać, gdy w lipcu 815 poselstwo obodrzyckie przebywało na dworze cesarskim[5]. Sławomir miał nawet złożyć przysięgę, że już nigdy nie przekroczy Łaby[d]. Do otwartego wystąpienia Obodrytów przeciwko wpływom frankijskim doszło w 817[6][e]. Nie chcąc podporządkować się rozkazom cesarza, Sławomir wysłał jednocześnie poselstwo do synów duńskiego króla Godfryda, z którymi zawarł sojusz wojskowy. Uzgodniono też plan wspólnego ataku na ziemie cesarstwa. Duńczycy i Obodryci mieli podzielić się zdobytymi terenami, zamieszkiwanymi przez Nordalbingów. Synowie Godfryda wysłali flotę w górę Łaby, a siły lądowe zarówno Obodrytów, jak i Duńczyków, złupiły przygraniczne prowincje. Jednak działania wojenne ograniczyły się do, niezakończonego sukcesem, oblężenia nadgranicznej twierdzy Eselfeld przez wojska duńsko-obodrzyckie[7]. W 819 Ludwik wysłał przeciw Sławomirowi za Łabę sasko-frankijską ekspedycję karną, dowodzoną przez swoich legatów. Władca Obodrytów poniósł porażkę i został doprowadzony przez wojska cesarskie do Akwizgranu. Tam wystąpili przeciwko niemu nie tylko Frankowie, ale również możni obodrzyccy, którzy oskarżyli go o niesprecyzowane „liczne zbrodnie”. Sławomir został wygnany, a tron obodrycki cesarz przekazał Czedrogowi[8].
Sławomir przebywał na wygnaniu do 821. W tym roku Ludwik Pobożny, wobec utraty zaufania do Czedroga[f], ponownie desygnował wygnańca na księcia obodrzyckiego i pozwolił mu na powrót. Jednak podczas podróży zapadł mocno na zdrowiu i, zdążywszy wcześniej przyjąć chrzest, umarł w Saksonii[9].
Uwagi edytuj
- ↑ W źródłach frankijskich jest tytułowany królem. Kasperski 2014 ↓, s. 91.
- ↑ W źródłach pojawia się dopiero w 817. Por. Turasiewicz 2004 ↓, s. 52–53. Jedynie Strzelczyk 2006 ↓, s. 237 ma pewne wątpliwości, czy Sławomir był bezpośrednim następcą Drożka.
- ↑ Według McKitterick 2013 ↓, s. 156 Ludwik Pobożny mógł próbować wprowadzić u Obodrytów frankijski model sukcesji (z ojca na syna).
- ↑ Cesarz często nakazywał podległym mu władcom stawić się na dworze w celu potwierdzenia zależności. Barkowski 2018 ↓, s. 174–175.
- ↑ Według McKitterick 2013 ↓, s. 156 do buntu doszło w 818.
- ↑ Czedrog został oskarżony o próbę odnowienia sojuszu z Duńczykami i zdradę. Labuda 1975 ↓, s. 242; McKitterick 2013 ↓, s. 156.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c McKitterick 2013 ↓, s. 156.
- ↑ Labuda 1975 ↓, s. 241; Strzelczyk 2006 ↓, s. 237
- ↑ Kasperski 2014 ↓, s. 91.
- ↑ Labuda 1975 ↓, s. 241.
- ↑ Turasiewicz 2004 ↓, s. 53–54.
- ↑ Barkowski 2018 ↓, s. 174; Kasperski 2014 ↓, s. 92
- ↑ Barkowski 2018 ↓, s. 175–176; Kasperski 2014 ↓, s. 92
- ↑ Kasperski 2014 ↓, s. 92; McKitterick 2013 ↓, s. 156
- ↑ Labuda 1975 ↓, s. 242; McKitterick 2013 ↓, s. 156
Bibliografia edytuj
- Robert F. Barkowski, Bitwy Słowian, Warszawa: Bellona, 2018, ISBN 978-83-11-15537-4.
- Robert Kasperski, Frankowie i Obodryci: tworzenie „plemion” i „królów” na słowiańskim Połabiu w IX wieku, Zbigniew Dalewski (red.), [w:] Granica wschodnia cywilizacji zachodniej w średniowieczu, Warszawa: Instytut Historii PAN, 2014, s. 55–113, ISBN 978-83-63352-40-0.
- Gerard Labuda, Sławomir, [w:] Słownik Starożytności Słowiańskich, t. V, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1975, s. 241–242, ISBN 83-04-00080-6.
- Rosamond McKitterick, Królestwa Karolingów. Władza – konflikty – kultura. 751 – 987, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013, ISBN 978-83-01-17440-8.
- Jerzy Strzelczyk, Zapomniane narody Europy, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2006, ISBN 978-83-04047693.
- Adam Turasiewicz, Dzieje polityczne Obodrzyców: od IX wieku do utraty niepodległości w latach 1160–1164, Bogumił Grott (red.), Kraków: Nomos, 2004, s. 52–55, ISBN 83-88508-65-2, OCLC 830637109.