Sławomir Modzelewski
Sławomir Modzelewski ps. „Lanc”, „Sławek” (ur. 2 lutego 1917 w Warszawie, zm. 23 września 1998 tamże) – polski narodowiec, powstaniec warszawski[1], żołnierz antykomunistycznej konspiracji niepodległościowej.
 porucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
2 lutego 1917 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23 września 1998 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1939–1946 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy |
II wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys edytuj
Syn Stanisława i Zofii Modzelewskich. W latach 30. XX w. był członkiem Grup Szkolnych ONR. W czasie II wojny światowej został żołnierzem Związku Jaszczurczego i podporucznikiem (ukończył warszawską podchorążówkę) Narodowych Sił Zbrojnych, gdzie działał w Okręgu I NSZ Warszawa-Miasto. W stopniu porucznika Armii Krajowej brał udział w powstaniu warszawskim, walczył w Zgrupowaniu „Róg” oraz Brygadzie Dyspozycyjno-Zmotoryzowanej NSZ „Koło” w ramach Grupy AK „Północ”. Po kapitulacji wyszedł z Warszawy razem z ludnością cywilną z zadaniem nawiązania kontaktu ze strukturami NSZ-ONR w rejonie Częstochowy, zleconym mu przez Gustawa Potworowskiego, a następnie był kurierem między strukturami NSZ-ONR na Zachodzie i w Polsce[1][2]. Według materiałów UBP przywiózł do kraju zaszyfrowaną instrukcję Wytyczne do zbierania wiadomości o Polsce wraz z kluczem deszyfrującym[3]. 6 sierpnia 1946 został aresztowany przez UB, a następnie skazany przez sąd Polski Ludowej na karę śmierci, zmienioną później na 15 lat więzienia[a], z którego wyszedł ostatecznie w 1956[4][5].
Odznaczenia edytuj
Odznaczony Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego[6][7] oraz Krzyżem Partyzanckim[8]. W 1990 uhonorowany wraz z matką przez Instytut Jad Waszem medalem i dyplomem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata za ratowanie Żydów w czasie okupacji niemieckiej[5][9] (ukrywali i ocalili kilka osób tej narodowości[4]).
Uwagi edytuj
- ↑ Po osobistej interwencji Juliana Tuwima 2 sierpnia 1946 u Bolesława Bieruta, który skorzystał z prawa łaski zamieniając mu karę śmierci na więzienie. Przy tej samej okazji uratowali się również: Jerzy Kozarzewski, Kazimierz Wiśniewski, Janina Konopacka, Bogdan Banaszewski i Jerzy Niewiadomski. Na podstawie tego wydarzenia powstał scenariusz filmu „Chmury nad nami rozpal w łunę”. Za: Odkryj Tuwima. Wspólny projekt Biblioteki Uniwersytetu Gdańskiego i ACK Alternator.
Przypisy edytuj
- ↑ a b Sławomir Modzelewski. [w:] Powstańcze biogramy [on-line]. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2014-09-15].
- ↑ Sebastian Bojemski: Narodowe Siły Zbrojne w Powstaniu Warszawskim. wpolityce.pl, 2010-10-13. [dostęp 2014-09-15].
- ↑ Jan Kowalik: Udział aparatu bezpieczeństwa w utrwaleniu władzy ludowej w Polsce w latach 1944-1947. Warszawa: Departament Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego MSW,, 1981, s. 355.
- ↑ a b Marek Jan Chodakiewicz: Żydzi i Polacy 1918-1955. Wyd. 2. Warszawa: Fronda, 2000, s. 428-429. ISBN 978-83-62268-69-6.
- ↑ a b Marek Jan Chodakiewicz: Po zagładzie. Stosunki polsko-żydowskie 1944-1947. Warszawa: IPN, 2008, s. 189. ISBN 978-83-60464-64-9.
- ↑ Odznaczeni Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego. nsz.com.pl. [dostęp 2014-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-08)].
- ↑ Szczerbiec, Tom 8. ZŻNSZ, 1996. s. 188
- ↑ Odznaczeni Krzyżem Partyzanckim. nsz.com.pl. [dostęp 2014-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-18)].
- ↑ Polscy Sprawiedliwi. [w:] Lista Jad Waszem [on-line]. Muzeum Historii Żydów Polskich. [dostęp 2014-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-27)].