SM Tb 69Faustro-węgierski torpedowiec z początku XX wieku i okresu I wojny światowej, dwudziesta jednostka typu Kaiman. Do 1913 roku nosił nazwę Polyp, od roku 1917 sam numer 69. Po I wojnie światowej służył w marynarce Królestwa SHS (późniejszej Jugosławii) jako T 11. Skrót przed numerem SM Tb oznaczał Seiner Majestät Torpedoboot (torpedowiec Jego Cesarskiej Mości).

SM Tb 69F (ex Polyp)
Ilustracja
Tb 69F przed 1917 r.
Klasa

torpedowiec

Typ

Kaiman

Historia
Stocznia

Danubius-Werft, Fiume

Położenie stępki

27 lipca 1908[1]

Wodowanie

17 kwietnia 1909

 K.u.K. Kriegsmarine
Nazwa

Polyp → Tb 69F → Tb 69

Wejście do służby

15 września 1909

Wycofanie ze służby

1 listopada 1918[2]

 Królestwo SHS
Nazwa

T 11

Wejście do służby

1921?

Wycofanie ze służby

1927-1930

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

projektowa 210 t
pełna: 203,3 t

Długość

pełna: 56,9 m

Szerokość

5,4 m

Zanurzenie

1,4 m

Napęd
2 kotły parowe
1 maszyna parowa o mocy indykowanej 3000 KM
Prędkość

26,2 węzła

Uzbrojenie
4 x armata okrętowa 47 mm L/33
1 x karabin maszynowy 8 mm (od 1915 roku)
3 x wyrzutnia torpedowa kal. 450 mm
Załoga

38

Historia edytuj

Stępkę pod budowę okrętu położono w stoczni Danubius-Werft w Fiume (ob. Rijeka) 27 lipca 1908 roku, kadłub wodowano 17 kwietnia 1909 roku, a okręt oddano do służby 15 września 1909 roku (wraz z „Krake”)[1]. Początkowo nosił nazwę „Polyp” (polip), lecz od 1 stycznia 1914 roku zastąpiono ją przez alfanumeryczne oznaczenie 69 F („F” oznaczało, że okręt zbudowano w Fiume)[1]. Rozkazem z 21 maja 1917 roku z oznaczenia torpedowca usunięto ostatnią literę i do końca wojny nosił on tylko numer 69[3].

Okręt brał udział w I wojnie światowej. Po wojnie okręt w ramach podziału floty Austro-Węgier przekazano Królestwu Serbów, Chorwatów i Słoweńców (SHS), gdzie służył pod oznaczeniem T 11. Wraz z pozostałymi okrętami tego typu został wycofany w latach 1927-1928[3] lub według innych danych, w latach 1928-1930[1].

Opis edytuj

Osobny artykuł: Torpedowce typu Kaiman.

Okręt posiadał dwa kotły parowe typu Yarrow i jedną pionową czterocylindrową maszynę parową potrójnego rozprężania. Okręt uzbrojony był w cztery armaty kalibru 47 mm L/33 (po dwie na każdej z burt) oraz trzy wyrzutnie torped kalibru 450 mm. W 1915 roku uzbrojenie wzmocniono pojedynczym karabinem maszynowym Schwarzlose 8 mm[3].

Przypisy edytuj

  1. a b c d R. Greger: Austro-Hungarian..., s. 55.
  2. Robert Rochowicz: Losy okrętów floty Austro-Węgier po 30 października 1918 roku. „Morza, Statki i Okręty”, nr 4-5/2003, s. 42-43.
  3. a b c Conway’s..., s. 339.

Bibliografia edytuj

  • Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1906-1921. Annapolis, Md.: Naval Institute Press, 1985, s. 339. ISBN 978-0-87021-907-8. (ang.).
  • René Greger: Austro-Hungarian Warships of World War I. Londyn, 1976. ISBN 0-7110-0623-7. (ang.)