Kieszennik dwupręgi

Kieszennik dwupręgi
	Saccopteryx bilineata
	(Temminck, 1838)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	mroczkokształtne
Nadrodzina	Emballonuroidea
Rodzina	upiorowate
Podrodzina	upiory
Plemię	Diclidurini
Rodzaj	kieszennik
Gatunek	kieszennik dwupręgi
Synonimy
	Urocryptus bilineatus Temminck, 1838; Emballonura insignis Wagner, 1855; Saccopteryx perspicillifer G.S. Miller, 1899; Saccopteryx bilineata centralis O. Thomas, 1904;
	Urocryptus bilineatus Temminck, 1838; Emballonura insignis Wagner, 1855; Saccopteryx perspicillifer G.S. Miller, 1899; Saccopteryx bilineata centralis O. Thomas, 1904;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies

Kieszennik dwupręgi^[7] (Saccopteryx bilineata) – gatunek ssaka z podrodziny upiorów (Emballonurinae) w obrębie rodziny upiorowatych (Emballonuridae).

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego nazwał w 1838 roku holenderski zoolog Coenraad Jacob Temminck nadając mu nazwę Urocryptus bilineatus^[2]. Holotyp pochodził z Surinamu^[8]. Okaz typowy (RMNH 17461) był dorosłym osobnikiem nieznanej płci na który składała się skóra i czaszka, z kolekcji H.H. Dieperinka^[9].

Nietoperze z Meksyku i Ameryki Środkowej były wcześniej określane jako centralis, a te z Trynidadu jako perspicillifer, ale później uznano je za synonimy S. bilineata^[10]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[10].

Etymologia edytuj

Saccopteryx: gr. σάκκος sákkos „worek”; πτερυξ pterux, πτερυγος pterugos „skrzydło”^[11].
bilineata: nowołac. bilineatus „dwupaskowy, dwupasiasty”, od łac. bi- „dwu-”, od bis „dwukrotny”; lineatus „liniowy”, od linea „linia”, od linum „nić”, od gr. λινον linon „len, nić”^[12].

Zasięg występowania edytuj

Kieszennik dwupręgi występuje od środkowego Meksyku (Jalisco i Veracruz) na południe przez pacyficzne i atlantyckie stoki Ameryki Środkowej do Kolumbii, na wschód do wschodniej i południowo-wschodniej Brazylii (na południe do stanu Rio de Janeiro) i na południe do Ekwadoru, wschodniego Peru, zachodniej Brazylii oraz północnej i północno-wschodnia Boliwii; zamieszkuje także Trynidad i Tobago^[10].

Morfologia edytuj

Długość ciała (bez ogona) 47–56 mm, długość ogona 16–23 mm, długość ucha 13–17 mm, długość tylnej stopy 10–12 mm, długość przedramienia 44–48 mm; masa ciała 6–9,3 g^[13]. Wzór zębowy: I ${\tfrac {1}{3}}$ C ${\tfrac {1}{1}}$ P ${\tfrac {2}{2}}$ M ${\tfrac {3}{3}}$ = 32^[13]. Kieszennik dwupręgi należy do najbardziej uderzająco ubarwionych nietoperzy. Od jego grzbietu poprzez barki biegną 2 białe pręgi, które przypuszczalnie mają znaczenie maskujące, ponieważ dzielą niejako ciało nietoperza na 3 odrębne części. Samce mają na skrzydłach, na wysokości stawu łokciowego, kieszeniowate zbiorniki, w których mieszczą się substancje zapachowe.

Ekologia edytuj

Tryb życia edytuj

W Meksyku można spotkać kieszennika dwupręgiego śpiącego na murach budynków lub pod betonowymi mostami. Każdy nietoperz pozostaje wierny swojemu miejscu pobytu, i każdego ranka wraca do niego.

Rozmnażanie edytuj

Samice rodzą młode w czasie pory deszczowej, gdy otoczenie oferuje największą obfitość pokarmu, jakimi są motyle i chrząszcze. Młode przestają ssać przed ukończeniem 2 miesiąca życia.

Przypisy edytuj

↑ Saccopteryx bilineata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b C.J. Temminck. Over de geslachtenTaphozous, Embal- lonura, Urocryptus en Diclidurus. „Tijdschrift voor Natuurlijke Geschiedenis en Physiologie”. 5, s. 33, 1838. (niderl.).
↑ J.A. Wagner: Supplementband. W: J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 5: Die Affen, Bahnlücker, Beutelthiere, Susthiere, Tusettenfresser und Sandflüger. Erlangen: Expedition des Schreber’schen säugthier- und des Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1855, s. 695. (niem.).
↑ G.S. Miller. Descriptions of three new free-tailed bats. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 12 (12), s. 176, 1899. (ang.).
↑ O. Thomas. New forms of Saimiri, Saccopteryx, Balantiopteryx, and Thrichomys from the Neotropical region. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 13 (76), s. 251, 1904. (ang.).
↑ S.S. Solari S.S., Saccopteryx bilineata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2021-3 [dostęp 2022-06-28] (ang.).
↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 100. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Saccopteryx bilineata. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-06-28].
↑ J.S. Zijlstra: Urocryptus bilineatus Temminck, 1838. Hesperomys project. [dostęp 2022-06-28]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 152–154. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 615, 1904. (ang.).
↑ bilineata, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-06-28] (ang.).
↑ ^a ^b F. Bonaccorso: Family Emballonuridae (Sheath-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 371–373. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[itis-1] Saccopteryx bilineata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Temminck-2] C.J. Temminck. Over de geslachtenTaphozous, Embal- lonura, Urocryptus en Diclidurus. „Tijdschrift voor Natuurlijke Geschiedenis en Physiologie”. 5, s. 33, 1838. (niderl.).

[Wagner-3] J.A. Wagner: Supplementband. W: J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 5: Die Affen, Bahnlücker, Beutelthiere, Susthiere, Tusettenfresser und Sandflüger. Erlangen: Expedition des Schreber’schen säugthier- und des Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1855, s. 695. (niem.).

[Miller-4] G.S. Miller. Descriptions of three new free-tailed bats. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 12 (12), s. 176, 1899. (ang.).

[Thomas-5] O. Thomas. New forms of Saimiri, Saccopteryx, Balantiopteryx, and Thrichomys from the Neotropical region. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 13 (76), s. 251, 1904. (ang.).

[iucn-6] S.S. Solari S.S., Saccopteryx bilineata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2021-3 [dostęp 2022-06-28] (ang.).

[miiz-7] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 100. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[msw-8] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Saccopteryx bilineata. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-06-28].

[Zijlstra-9] J.S. Zijlstra: Urocryptus bilineatus Temminck, 1838. Hesperomys project. [dostęp 2022-06-28]. (ang.).

[icmw-10] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 152–154. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Palmer-11] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 615, 1904. (ang.).

[12] bilineata, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-06-28] (ang.).

[hmw-13] F. Bonaccorso: Family Emballonuridae (Sheath-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 371–373. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[7]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]