Wikipedia

Samotny wrzód odbytnicy

Samotny wrzód odbytnicy (łac. ulcus solitarius recti, ang. solitary rectal ulcer, solitary rectal ulcer syndrome, SRUS) – rzadka, występująca głównie u młodych dorosłych choroba odbytnicy polegająca na powstaniu pojedynczego wrzodu lub mnogich zmian w obrębie błony śluzowej tego odcinka jelita grubego.

Wrzód odbytu i odbytnicy
ulcus solitarius recti
Klasyfikacje
ICD-10

K62.6

Historia edytuj

Samotny wrzód odbytnicy opisany został po raz pierwszy w 1829 przez Jeana Cruveilhiera jako przewlekłe owrzodzenie odbytnicy[1][2]. Kliniczne i patofizjologiczne cechy choroby pierwszy raz zostały opisane natomiast w 1969 przez Madigana i Morsona[2][3].

Etiopatogeneza edytuj

Etiologia choroby nie jest dokładnie poznana. Jako przyczyny powstania samotnego wrzodu odbytnicy bierze się pod uwagę urazy (np. drażnienie ściany odbytnicy palcem), wzrost napięcia mięśnia łonowo-odbytniczego, wrodzone wady ściany odbytnicy, nieswoiste zapalenia jelit o ograniczonej lokalizacji, zakażenia, stosowanie niektórych leków doodbytniczo (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, ergotamina)[4][5][6][7][8]. Zwraca się uwagę na współistnienie samotnego wrzodu odbytnicy z wypadaniem odbytnicy i wgłobieniem wewnętrznym odbytnicy[9][10]. W procesie patogenetycznym prowadzącym do powstania owrzodzenia rozważa się kwestię zmian w ścianie jelita wynikających z niedokrwienia spowodowanego wypadaniem odbytnicy oraz zaburzeniami napięcia mięśni miednicy i zwieracza zewnętrznego odbytu[10].

Objawy edytuj

  • zaparcie
  • ból podczas parcia na stolec
  • wrażenie niepełnego wypróżnienia
  • przedłużona defekacja z towarzyszącym dużym wysiłkiem
  • krwawienie z odbytu
  • ból w podbrzuszu
  • obecność śluzu i ropy w kale
  • nietrzymanie stolca
  • wypadanie odbytnicy

Diagnostyka edytuj

Często okres od początku objawów do rozpoznania samotnego wrzodu odbytnicy jest długi, ze względu na początkową złą interpretację charakteru uwidocznionej zmiany np. jako guza nowotworowego lub nieswoistego zapalenia jelita grubego[3][11][12]. W badaniu endoskopowym wrzód samotny najczęściej jest pojedynczą zmianą o średnicy mniejszej od 5 cm, zlokalizowaną na przedniej ścianie odbytnicy, w odległości 6–10 cm od brzegu odbytu. Rzadziej owrzodzenia są mnogie, pojawiają się zmiany polipowate lub rumień. W badaniu histopatologicznym materiału biopsyjnego pobranego w czasie endoskopii stwierdza się: zwłóknienie, naciek zapalny oraz przekrwienie w blaszce właściwej błony śluzowej odbytnicy. W miejscu blaszki właściwej pojawiają się fibroblasty, komórki mięśni gładkich oraz kolagen. Warstwa mięśniowa błony śluzowej ulega przerostowi, a jej struktura ulega zaburzeniu. Dochodzi również do zmiany struktury cew gruczołowych błony śluzowej[3][13]. W diagnostyce samotnego wrzodu odbytnicy stosuje się ponadto defekografię, w której stwierdza się przedłużoną defekację i zaburzone opróżnianie bańki odbytnicy ze stolca[14]. W transrektalnym (przez odbyt) badaniu ultrasonograficznym widoczne może być pogrubienie ściany odbytnicy w jej dystalnym odcinku oraz zaburzenia rozluźniania mięśnia łonowo-odbytniczego podczas oddawania stolca[15]. Stosuje się również badanie manometryczne mogące wykazać wzrost ciśnienia w bańce odbytnicy i badanie elektromiograficzne[16][17][18]. Wyniki badań dodatkowych mają wpływ na wybór metody leczenia.

Leczenie edytuj

Zaleca się uspokojenie chorego, dietę bogatoresztkową, biofeedback. Podaje się środki zwiększające objętość stolca oraz leki takie jak: mesalazyna, sukralfat, kortykosterydy doustnie. Mesalazynę i sukralfat można też stosować doodbytniczo. W przypadku wypadania odbytnicy lub jej błony śluzowej stosuje się leczenie operacyjne, np. rektopeksję, czyli przezbrzuszne umocowanie odbytnicy. Inne zabiegi operacyjne stosowane w leczeniu choroby to miejscowe wycięcie zmiany (w tym mukozektomia, czyli miejscowe wycięcie samej błony śluzowej[18]) lub zdecydowanie rzadziej przednia resekcja odbytnicy.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Kim DJ, Bonis PAL: Solitary rectal ulcer syndrome. UpToDate. [dostęp 2009-10-28]. (ang.).
  2. ↑ a b E. Perrakis, A. Vezakis, G. Velimezis, D. Filippou. Solitary rectal ulcer mimicking a malignant stricture. A case report.. „Rom J Gastroenterol”. 14 (3), s. 289-91, Sep 2005. PMID: 16200242. 
  3. ↑ a b c MR. Madigan, BC. Morson. Solitary ulcer of the rectum.. „Gut”. 10 (11), s. 871-81, Nov 1969. PMID: 5358578. 
  4. ↑ TQ. Contractor, QQ. Contractor. Traumatic solitary rectal ulcer in Saudi Arabia. A distinct entity?. „J Clin Gastroenterol”. 21 (4), s. 298-300, Dec 1995. PMID: 8583104. 
  5. ↑ HL. Kaufman, AH. Fischer, M. Carroll, JM. Becker. Colonic ulceration associated with nonsteroidal anti-inflammatory drugs. Report of three cases.. „Dis Colon Rectum”. 39 (6), s. 705-10, Jun 1996. PMID: 8646963. 
  6. ↑ VF. Eckardt, G. Kanzler, W. Remmele. Anorectal ergotism: another cause of solitary rectal ulcers.. „Gastroenterology”. 91 (5), s. 1123-7, Nov 1986. PMID: 3093306. 
  7. ↑ A. Del Val Antoñana, E. Moreno-Osset. [Solitary rectal ulcer inflammation, infection, ischemia or motor disorder?]. „Gastroenterol Hepatol”. 26 (6). s. 376-81. PMID: 12809574. 
  8. ↑ N. Uza i inni, Solitary rectal ulcer syndrome associated with ulcerative colitis., „Gastrointestinal Endoscopy”, 63 (2), 2006, s. 355-6, DOI: 10.1016/j.gie.2005.09.005, PMID: 16427960.
  9. ↑ R. Farouk, GS. Duthie. Rectal prolapse and rectal invagination.. „Eur J Surg”. 164 (5), s. 323-32, May 1998. DOI: 10.1080/110241598750004346. PMID: 9667465. 
  10. ↑ a b AS. Keshtgar. Solitary rectal ulcer syndrome in children.. „Eur J Gastroenterol Hepatol”. 20 (2), s. 89-92, Feb 2008. DOI: 10.1097/MEG.0b013e3282f402c1. PMID: 18188026. 
  11. ↑ JJ. Tjandra i inni, Clinical and pathologic factors associated with delayed diagnosis in solitary rectal ulcer syndrome., „Dis Colon Rectum”, 36 (2), 1993, s. 146-53, PMID: 8425418.
  12. ↑ SC. Li, SR. Hamilton. Malignant tumors in the rectum simulating solitary rectal ulcer syndrome in endoscopic biopsy specimens.. „Am J Surg Pathol”. 22 (1), s. 106-12, Jan 1998. PMID: 9422323. 
  13. ↑ R. Goei, C. Baeten, B. Janevski, J. van Engelshoven. The solitary rectal ulcer syndrome: diagnosis with defecography.. „AJR Am J Roentgenol”. 149 (5), s. 933-6, Nov 1987. PMID: 3499797. 
  14. ↑ S. Halligan, RJ. Nicholls, CI. Bartram. Evacuation proctography in patients with solitary rectal ulcer syndrome: anatomic abnormalities and frequency of impaired emptying and prolapse.. „AJR Am J Roentgenol”. 164 (1), s. 91-5, Jan 1995. PMID: 7998576. 
  15. ↑ MJ. Van Outryve, PA. Pelckmans, H. Fierens, YM. Van Maercke. Transrectal ultrasound study of the pathogenesis of solitary rectal ulcer syndrome.. „Gut”. 34 (10), s. 1422-6, Oct 1993. PMID: 8244113. 
  16. ↑ M. Nincheri Kunz i inni, [The solitary rectal ulcer today. A review of the literature], „Minerva Chir”, 53 (11), 1998, s. 919-34, PMID: 9973795.
  17. ↑ FJ. Velasco i inni, [The use of anorectal manometry and dynamic proctography in patients for diagnosis of solitary rectal ulcer syndrome], „Rev Esp Enferm Dig”, 90 (6), 1998, s. 454-8, PMID: 9708010.
  18. ↑ a b A. Simsek i inni, Diagnostic features and treatment modalities in solitary rectal ulcer syndrome., „Acta Chir Belg”, 104 (1), 2004, s. 92-6, PMID: 15053472.

Bibliografia edytuj

  • Krzysztof Bielecki, Adam Dziki (red.): Proktologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2000, s. 201–3. ISBN 83-200-2412-9.
  • Inne zaburzenia strukturalne i choroby zapalne okrężnicy. W: Tadataka Yamada: Podręcznik gastroenterologii. Lublin: Wydawnictwo Czelej Sp. z o.o., 2006, s. 461. ISBN 83-89309-92-0.

  Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Samotny_wrzód_odbytnicy&oldid=72982899”