Samrukia
Samrukia – rodzaj dużego kręgowca o niejasnej pozycji filogenetycznej. Żył w późnej kredzie na terenach współczesnej Azji.
| Samrukia | |||
| Naish et al., 2012 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| (bez rangi) | archozaury | ||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Samrukia | ||
| Gatunki | |||
| |||
Został opisany przez Darrena Naisha i współpracowników (2012) na podstawie gałęzi żuchwy odkrytych w datowanych na santon lub kampan osadach formacji Bostobinskaja w Kyzyłordzie w Kazachstanie. Mierzą one 27,5 cm długości, co dowodzi dużych rozmiarów zwierzęcia. Autorzy uznali je za ptaka, nie byli jednak pewni, czy potrafił on latać – jeśli nie, prawdopodobnie osiągał rozmiary zbliżone do strusia, mogąc unosić głowę na niemal 2 m ponad ziemię. Holotyp i jedyny znany okaz wykazuje pewne cechy typowe dla owiraptorozaurów, takie jak koosyfikacja tylnych kości żuchwy, brak otworu nadkątowego i prawdopodobny brak zębów w kości zębowej. Zdaniem autorów Samrukia nie ma jednak wielu innych cech charakterystycznych dla owiraptorozaurów, wykazuje za to synapomorfie ptaków, co sugeruje, że cechy łączące ją z owiraptorozaurami są konwergentne. Na przynależność samrukii do ptaków wskazała również analiza filogenetyczna przeprowadzona przez autorów – według niej Samrukia należy do kladu Ornithuromorpha, w obrębie którego jej pokrewieństwo pozostaje niejasne, gdyż znajduje się ona w politomii z rodzajami Patagopteryx, Ichthyornis, Archaeorhynchus oraz kladami Neornithes, Hongshanornithidae i Yanornis + Yixianornis[1]. Éric Buffetaut (2011) skrytykował jednak tę analizę, ponieważ nie uwzględniono w niej pterozaurów – jego zdaniem wszystkie cechy holotypu wskazują na przynależność samrukii właśnie do pterozaurów, a nie ptaków[2]. Z Buffetautem zgodzili się również Awerianow (2014)[3] oraz Awerianow i współpracownicy (2015)[4]. Awerianow (2014) wskazał na podobieństwa pomiędzy żuchwą samrukii a kecalkoatla, co sugeruje, że Samrukia należy do kladu Azhdarchidae. Według Awerianowa może być ona młodszym synonimem azdarchida Aralazhdarcho, znanego z osadów tej samej formacji z Szach Szach[3]. Awerianow i in. (2015) również nie wykluczyli, że te dwa taksony faktycznie są synonimiczne, mimo dużej różnicy rozmiarów[4].
Nazwa rodzajowa Samrukia pochodzi od imienia Samruka – magicznego ptaka z kazachskiego folkloru, natomiast epitet gatunkowy gatunku typowego, nessovi, honoruje radzieckiego paleontologa Lwa Nessowa[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Darren Naish, Gareth Dyke, Andrea Cau, François Escuillié, Pascal Godefroit. A gigantic bird from the Upper Cretaceous of Central Asia. „Biology Letters”. 8 (1), s. 97–100, 2012. DOI: 10.1098/rsbl.2011.0683. (ang.).
- ↑ Éric Buffetaut. Samrukia nessovi, from the Late Cretaceous of Kazakhstan: A large pterosaur, not a giant bird. „Annales de Paléontologie”. 97 (3–4), s. 133–138, 2011. DOI: 10.1016/j.annpal.2011.10.001. (ang.).
- ↑ a b Alexander Averianov. Review of taxonomy, geographic distribution, and paleoenvironments of Azhdarchidae (Pterosauria). „ZooKeys”. 432, s. 1–107, 2014. DOI: 10.3897/zookeys.432.7913. (ang.).
- ↑ a b Alexander Averianov, Gareth Dyke, Igor Danilov, Pavel Skutschas. The paleoenvironments of azhdarchid pterosaurs localities in the Late Cretaceous of Kazakhstan. „ZooKeys”. 483, s. 59–80, 2015. DOI: 10.3897/zookeys.483.9058. (ang.).