Sangerhausen
Sangerhausen – miasto powiatowe w Niemczech, w kraju związkowym Saksonia-Anhalt, siedziba powiatu Mansfeld-Südharz, leży ok. 50 km na zachód od Halle (Saale).
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj związkowy | |||||
| Powiat | |||||
| Kod statystyczny |
15 0 87 370 | ||||
| Powierzchnia |
207,64 km² | ||||
| Wysokość |
154 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2005) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
03464 | ||||
| Kod pocztowy |
06526 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
MSH, EIL, HET, ML, SGH | ||||
Położenie na mapie Saksonii-Anhaltu  | |||||
Położenie na mapie Niemiec  | |||||
 51°28′N 11°18′E/51,466667 11,300000
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Geografia edytuj
Położenie geograficzne edytuj
Sangerhausen leży na wschodnim skraju Goldene Aue – doliny między południowym Harzem a Kyffhäuser, przez którą przepływa rzeka Helme. Przez miasto płynie strumień Gonna.
Podział miasta edytuj
Miasto dzieli się na 14 dzielnic:
Rozrost miasta edytuj
1 października 2005 do miasta przyłączono wspólnotę administracyjną Sangerhausen (gminy Gonna, Grillenberg, Horla, Lengefeld, Morungen, Oberröblingen, Obersdorf, Rotha i Wettelrode) oraz gminy Breitenbach, Großleinungen i Wolfsberg. Kolejna zmiana administracyjna nastąpiła tego samego roku, 1 grudnia przyłączono gminę Riestedt. Ostatnia ekspansja nastąpiła 1 stycznia 2008, kiedy to miasto wchłonęło gminę Wippra. W przeciągu trzech lat powierzchnia miasta wzrosła ponad sześciokrotnie tzn. z 34,3 do 207,64 km².
Historia edytuj
Pierwsze wzmianki o Sangerhausen pochodzą z 840 roku. Według spisu utworzonego między 881 a 899 miasto wymienia się jako Sangerhus. W 991 roku należało do klasztoru Memleben. Prawa miejskie uzyskano w 1194 roku. W 1263 roku wybudowano mury miejskie. Od średniowiecza istotną rolę odgrywały kopalnie srebra i miedzi. W 1525 roku wielu mieszkańców miasta wzięło udział w wojnie chłopskiej. Z tej przyczyny na miasto nałożono 5 000 guldenów kary oraz stracono siedem osób. Reformacja rozwinęła się dopiero po śmierci księcia Jerzego Brodatego {niem. Georg der Bärtige) w 1539 roku.
W 1815 roku Sangerhausen włączono do Prus. Linię kolejową doprowadzono w 1865 roku. Rozwój przemysłu doprowadził do powstania fabryk maszyn, mebli i cukru. W 1951 roku państwowa kopalnia im. Thomasa Müntzera rozpoczęła wydobycie miedzi, które zakończono po zjednoczeniu Niemiec. Do dzisiaj pozostały: kopalnia w dzielnicy Wettelrode, służąca jako muzeum oraz hałda Hohe Linde w północnej części miasta.
Rozwój demograficzny edytuj
Liczba mieszkańców (od 31 grudnia 1960):
Polityka edytuj
Rada Miejska edytuj
Wybierana na pięć lat rada składa się z 36 członków oraz burmistrza.
Skład rady miejskiej:
(stan: wybory komunalne z 5 września 2004)
Gospodarka edytuj
W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, odzieżowy, skórzany, spożywczy oraz rowerowy[1].
Infrastruktura edytuj
Komunikacja edytuj
Drogi edytuj
- Autostrady: A38 – Südharzautobahn, A71 – Thüringer-Wald-Autobahn (obie autostrady są wciąż w budowie).
- Drogi krajowe: B80 (Halle (Saale) – Kassel), B86 (Erfurt – Magdeburg)
Kolej edytuj
W mieście znajduje się stacja kolejowa. W Sangerhausen przecinają się linie Halle (Saale) – Kassel i Magdeburg – Erfurt. Szybkie połączenie z Halle zapewnia Kupfer-Express (pol. miedziany ekspres).
Kultura i zabytki edytuj
W Sangerhausen znajdują się trzy kościoły pochodzące jeszcze ze średniowiecza: Kościół św. Jakuba (St. Jakobi), św. Ulryka (St. Ulrici) i kościół Mariacki Marienkirche). Ze średniowiecza pochodzą również: Stary Zamek (tylko pozostałości), Nowy Zamek i Ratusz.
Neogotycki Kościół Serca Pana Jezusa (Herz-Jesu) został poświęcony w 1894 roku.
Od 1903 roku w Sangerhausen znajduje się rozarium Europa-Rosarium z największym na świecie zbiorem róż.
W Muzeum Spenglera (Spengler-Museum) znajduje się kompletny szkielet mamuta.
Współpraca edytuj
Miejscowości partnerskie[2]:
Osoby edytuj
urodzone w Sangerhausen edytuj
- Florian Bernhardt (ur. 29 czerwca 1988), sztangista
- Julius von Bose (1809–1894), pruski generał
- Juta z Chełmży (1220–1240), błogosławiona
- Norbert Nachtweih (ur. 4 czerwca 1957), piłkarz
- Kai Niemann (ur. 8 lutego 1973), komponista i piosenkarz
- Werner Rothmaler (1908–1962), botanik i profesor Uniwersytetu Greifswald
- Einar Schleef (1944–2001), reżyser i pisarz
- Paul Winter (1997), niemiecki skoczek narciarski
związane z miastem edytuj
- Ägidius Hunnius Młodszy, (1594-1642), teolog, superintendent (nadzorca) Sangerhausen
Przypisy edytuj
- ↑ a b Sangerhausen, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-08-09].
- ↑ Współpraca