Sarnowo (wieś w gminie Lubraniec)
Sarnowo – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Lubraniec.
| wieś | |
 Grobowiec nr 1. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
141[2] |
| Strefa numeracyjna |
54 |
| Kod pocztowy |
87-865[3] |
| Tablice rejestracyjne |
CWL |
| SIMC |
0866685 |
Położenie na mapie gminy Lubraniec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu włocławskiego  | |
 52°28′00″N 18°45′18″E/52,466667 18,755000[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa włocławskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 141 mieszkańców[2]. Jest 26. co do wielkości miejscowością gminy Lubraniec.
Historia edytuj
W XIX wieku funkcjonowały wieś Sarnowo i folwark Sarnowo. Sarnowo posiadało szkołę początkową i olejarnię[4]. Niemieccy mieszkańcy założyli cmentarz ewangelicki, prawdopodobnie pod koniec XVIII wieku[5][6].
Zabytki edytuj
W Sarnowie znajduje się cmentarzysko tzw. grobowców kujawskich. Usytuowane jest ono w miejscowym kompleksie leśnym. Obiekt jest unikatowym w swoim rodzaju rezerwatem archeologicznym w Europie. Składa się z 9 grobów megalitycznych pochówku ludności pucharów lejkowatych i kultury amfor kulistych sprzed 5000 lat. Od miejsca występowania grobowce te nazywane są kujawskimi, a przez miejscową ludność żalkami. Prowadzone w latach 1950–1951 oraz 1966–1971 przez Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi badania pozwoliły je zbadać i zrekonstruować. Jak wskazywało centralne ułożenie zwłok w grobowcach, wznoszone musiały być one ku czci naczelników rodów. Tłumaczy to również obecność znajdującego się opodal cmentarzyska płaskiego, gdzie chowani byli pozostali członkowie rodu. W grobowcu nr 9 znaleziono szkielet ułomnej kobiety zmarłej w wieku 50–70 lat. Pochowana została ona prawdopodobnie w trumnie wydrążonej z pnia drzewa, którą umiejscowiono w poprzek osi wzdłużnej grobowca. znalezisko to jest czymś wyjątkowym, gdyż jak dotąd nie natrafiono na tak prężny grobowiec, usypany dla jednej tylko osoby, i to kobiety. Przypuszcza się, że musiała ona zajmować jakąś szczególną pozycję w hierarchii społecznej. W czasie prac archeologicznych grobowca nr 7 natrafiono na szczątki od 5 do 9 ludzi zjedzonych najprawdopodobniej w trakcie uczty obrzędowej[7][8].
Na terenie wsi znaleźć można także dawny cmentarz ewangelicki, założony prawdopodobnie w końcu XVIII wieku[5][6].
Znane osoby edytuj
- Jan hrabia Skarbek herbu Abdank – właściciel Sarnowa, kasztelan inowrocławski, szambelan króla Augusta III[9]
- Jakub Krzyżanowski – dziadek Fryderyka Chopina, kilka lat mieszkał z rodziną w Sarnowie[10]
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 120925
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1149 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Sarnowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 322.
- ↑ a b Parafia Ewangelicko-Augsburska w Koninie, Sarnowo. Cmentarz ewangelicki. [online]
- ↑ a b Zaginione ślady społeczności ewangelickiej we Włocławku, Gmina Lubraniec, Krystyna Michałowska (red.) [online].
- ↑ tekst jest w znacznej mierze powieleniem opisu zamieszczonego w urzędowym (gminnym) dokumencie Plan rozwoju miejscowości Sarnowo gmina Lubraniec, Sarnowo 2005, s. 6–7 [1]
- ↑ Anna Hartwich, Rezerwat archeologiczny w Sarnowie [online], www.odznaka.kuj-pom.bydgoszcz.pttk.pl [dostęp 2017-08-01].
- ↑ l, Jan Skarbek h. Abdank [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2017-08-04] (pol.).
- ↑ Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, Fryderyk Chopin - Centrum Informacji - Jakub Krzyżanowski - Biogram [online], pl.chopin.nifc.pl [dostęp 2017-08-04] (pol.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Plan rozwoju miejscowości Sarnowo gmina Lubraniec
- Sarnowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 322.