Sekwencja aminokwasów

Sekwencja aminokwasów, struktura pierwszorzędowa białka, struktura pierwotna białka – liniowy układ aminokwasów w łańcuchu polipeptydowym, połączonych ze sobą wiązaniami peptydowymi pomiędzy grupą α-karboksylową jednego aminokwasu, a α-aminową aminokwasu kolejnego. Jest zgodny z kodem genetycznym (zob. biosynteza białka). Jest to pierwszy poziom organizacji strukturalnej białek (struktura hierarchiczna). Nadaje ona pośrednio kształt kolejnych struktur (II, III, IV-rzędowej) białka za pomocą łańcuchów bocznych aminokwasów białkowych o specyficznych właściwościach fizycznych i chemicznych[1].

Schemat I, II, III i IV-rzędowej struktury białek

Pierwszymi białkami, których skład i sekwencję aminokwasów poznano, były insulina (51 aminokwasów) i rybonukleaza (124 aminokwasy).

Dla przykładu, pierwszorzędowa struktura ubikwityny składa się z 76 aminokwasów:

MQIFVKTLTGKTITLEVEPSDTIENVKAKIQDKEGIPPDQQRLIFAGKQLEDGRTLSDYNIQKESTLHLVLRLRGG[2][a]

Właściwości wiązania peptydowego występującego w strukturze pierwszorzędowej białka edytuj

  • krótsze, planarne i sztywne – pod tym względem wiązanie peptydowe ma częściowo charakter wiązania podwójnego, co uniemożliwia rotację wokół tego wiązania
  • praktycznie zawsze wykazuje konfigurację trans
  • jest polarne wystarczająco, by angażować się w tworzenie wiązań wodorowych
  • nie jest zjonizowane w pH z zakresu 2–12[1]

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. Kod jednoliterowy aminokwasów podany jest w artykule Aminokwasy białkowe.

Przypisy edytuj

  1. a b Struktura białek, [w:] Edward Bańkowski, Dariusz Chlubek, Edra Urban & Partner., Biochemia, Wydanie polskie, Wrocła: Edra Urban & Partner, 2018, ISBN 978-83-66067-02-8, OCLC 1077368626 [dostęp 2019-11-10].
  2. Poly-ubiquitin (Ub n2-7; K63-linked); Ubiquitin/Ubiquitin-Like Protein Polymer. UBIQUIGENT. [dostęp 2017-10-19].

Bibliografia edytuj

  • Ewa Holak, Waldemar Lewiński, Małgorzata Łaszczyca, Grażyna Skirmuntt, Jolanta Walkiewicz: Biologia 2. Operon, s. 20.