Seweryn Gałęzowski
Seweryn Gałęzowski (ur. 25 stycznia 1801 w Kniażej Krynicy, zm. 31 marca 1878 w Paryżu) – polski lekarz, chirurg, powstaniec listopadowy i działacz społeczno-polityczny. Kawaler Orderu Virtuti Militari.
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
25 stycznia 1801 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
31 marca 1878 |
| Zawód, zajęcie |
lekarz |
| Narodowość | |
| Tytuł naukowy |
doktor |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Urodził się w Kniażej Krynicy w pobliżu miasta Lipowiec w guberni kijowskiej. Kształcił się gimnazjum w Humaniu, następnie od 1819 na Uniwersytecie Wileńskim, gdzie w 1824 uzyskał tytuł doktora chirurgii i sztuki położniczej. Został adiunktem przy katedrze chirurgii na tej uczelni. Od 1828 pracował jako profesor chirurgii uniwersytetu. W chwili wybuchu powstania listopadowego 1830 przebywał w Neapolu, po czym udał się na tereny polskie, aby wziąć udział w narodowym zrywie. Był lekarzem wojskowym dywizji 4 piechoty służącym w lazaretach i ambulansach. W uznaniu jego zasług Rząd Narodowy przyznał 11 września 1831 mu Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari (nr 2467)[1][2][a].
Po powstaniu udał się do Niemiec. Poszukiwany przez agentów carskich musiał uciec do Ameryki. Od 1834 przebywał w Meksyku. Prowadził tam praktykę wśród ubogiej ludności indiańskiej. Był jednym z założycieli uniwersytetu w mieście Meksyk. Po wybuchu powstania wielkopolskiego 1848 postanowił wracać do Europy, a po jego stłumieniu zatrzymał się w Paryżu, gdzie jako przewodniczący Rady Szkolnej od 1854, doprowadził do rozkwitu szkoły batiniolskiej w Paryżu. Po wybuchu powstania styczniowego 1863 był członkiem komitetu polskiego utworzonego przez Rząd Narodowy w Paryżu, w tym w ramach izby obrachunkowej. W 1876 po raz ostatni odwiedził ziemie polskie, a w 1877 utworzył stypendium imienia Śniadeckich.
.jpg)
Zmarł 31 marca 1878 w swoim paryskim mieszkaniu przy Blanche, a 3 kwietnia 1878 został pochowany na tamtejszym cmentarzu Pere-Lachaise.
Po śmierci Seweryna przewodniczącym Rady szkoły batiniolskiej w Paryżu został Ksawery Gałęzowski, bratanek Seweryna.
Życie prywatne edytuj
Uwagi edytuj
- ↑ Informację o nadaniu Krzyża Złotego (IV klasa) Orderu Virtuti Militari podała Xięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania 1830 roku. Natomiast publikacja prasowa w Gazecie Narodowej z 9 kwietnia 1878 wymieniła w treści dwa rodzaje Orderu: Krzyż Kawalerski (III klasa) i Krzyż Komandorski (II klasa).
Przypisy edytuj
- ↑ Xięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania 1830 roku. Lwów: 1881, s. 151.
- ↑ Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem VIRTUTI MILITARI. stankiewicze.com. [dostęp 2014-11-05].
Bibliografia edytuj
- Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego
- Biografia Seweryna Gałęzowskiego
- Doktor Seweryn Gałęzowski. „Gazeta Narodowa”, s. 1-2, Nr 82 z 9 kwietnia 1878.
- Roman Dąbek, Dr Seweryn Gałęzowski (1801-1873) – meksykański okres życia. Mity i rzeczywistość, w: Polacy w cywilizacjach świata, pod red. Norberta Kasparka i Marka P. Prokopa, Olsztyn 1999, s. 73-87. ISBN 83-88343-22X
- Jerzy Szczepański, Działalność społeczna rodziny Gałęzowskich na emigracji polskiej we Francji na przełomie XIX i XX wieku. -- Wydaw DiG, 2013 ISBN 978-83-7181-801-1.
Linki zewnętrzne edytuj
- Seweryn Gałęzowski – prace w bibliotece Polona