Seweryn Pollak
Seweryn Pollak (ur. 10 stycznia 1907 w Warszawie, zm. 23 grudnia 1987 w Sopocie) – polski filolog polski, poeta, eseista i tłumacz, laureat Nagrody Polskiego PEN Clubu (1966) za przekłady poezji rosyjskiej na język polski.
 Seweryn Pollak (ok. 1950–1954) | |
| Data i miejsce urodzenia |
10 stycznia 1907 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23 grudnia 1987 |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
  
| |
| Nagrody | |
|
1966 | |
Życiorys edytuj
Urodził się w rodzinie Grzegorza (zm. 1943), artysty malarza, i Marii z Sobolów[1]. Uczęszczał do Państwowego Gimnazjum im. Władysława IV w Warszawie. W 1934 złożył egzaminy dyplomowe na polonistyce Uniwersytetu Warszawskiego. W latach gimnazjalnych i akademickich działał w Związku Polskiej Młodzieży Socjalistycznej, a następnie w Organizacji Młodzieży Socjalistycznej „Życie”. Wiersze pisał od 1930, debiutując w 1936 tomem przekładów Z nowej poezji rosyjskiej. W tym samym roku objął kierownictwo działu kulturalnego w redakcji „Dziennika Popularnego”.
Podczas okupacji niemieckiej uczestniczył w podziemnym życiu kulturalnym Warszawy. Publikował pod pseudonimem „Andrzej Poleski”. Wiersze drukował na łamach „Poradnika Oświatowego”. Walczył w powstaniu warszawskim na Mokotowie (tym wydarzeniom poświęcił wiersz Mokotów publikowany w prasie powstańczej 24 września 1944). Jako tłumacz specjalizował się w literaturze rosyjskiej (Puszkin, Majakowski, Gorki, Babel, M. Sałtykow-Szczedrin).
Po wojnie zamieszkał w Łodzi. Początkowo pracował w dziale kulturalnym „Głosu Robotniczego”. Później został kierownikiem działu przekładów w Wydawnictwie „Czytelnik” i członkiem zespołu redakcyjnego tygodnika „Kuźnica”. W latach 1950–1952 wchodził w skład zespołu redakcyjnego „Kultury”, w 1957 objął stanowisko redaktora naczelnego czasopisma „Opinie”.
W styczniu 1976 roku podpisał list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej[2]. W 1978 był jednym z członków założycieli Towarzystwa Kursów Naukowych i należał do jego rady programowej.
Za całokształt twórczości przekładowej wyróżniono go Nagrodą Państwową III stopnia.
Dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była poetka Wanda Grodzieńska, a córką Joanna Pollakówna. Drugą żoną była pisarka Eugenia Siemaszkiewicz.
Zmarł w Sopocie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 96-6-13)[3].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974)[4]
- Złoty Krzyż Zasługi (22 lipca 1952)[5]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[6]
Poezja edytuj
- Godzina życia (1946)
- Oka sieci (1960)
- Przenikanie (1965)
- Próba oddalenia (2008)
Krytyka literacka edytuj
- Wyprawy za trzy morza (1962)
- Srebrny wiek i później (1971)
- Niepokoje poetów (1972)
Przypisy edytuj
- ↑ Agata Szulc-Woźniak. Wydobywając (żydowskość) Seweryna Pollaka. „Narracje o Zagładzie”. 5, s. 205, 2019. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. ISSN 2451-2133.
- ↑ Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 30.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: SEWERYN POLLAK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-24].
- ↑ Dziennik Polski, rok XXX, nr 175 (9456), s. 2.
- ↑ M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Literatura edytuj
- Leszek Engelking, Seweryn Pollak 1907–1987, „Literatura na Świecie” 1988, nr 3, s. 359–361.
- Adam Pomorski, Sewerynie Pollaku (1906–1988) w dziesiątą rocznicę śmierci, „Zeszyty Literackie” 1998, nr 64, s.140–148.
- Zbigniew Dmitroca, O Sewerynie Pollaku i jego kręgu, „Kresy” 2008, nr 1–2, s. 182–186.
- Monika Bednarczyk, Antropologiczne ścieżki Seweryna Pollaka, „Teologia Młodych” 2012, nr 1, s. 85–95.
- Agata Szulc-Woźniak, Wydobywając (żydowskość) Seweryna Pollaka, „Narracje o Zagładzie” 2019, nr 5, s. 199–217.