Shaqe Çoba
Shaqe Çoba właśc. Marie Shiroka (ur. 1875 w Szkodrze, zm. w grudniu 1954 tamże[1]) – albańska nauczycielka, działaczka feministyczna.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1954 |
| Zawód, zajęcie |
feministka, nauczycielka |
| Narodowość | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Córka Zefa Shiroki. Pochodziła z zamożnej rodziny mieszczańskiej ze Szkodry. Uczyła się początkowo w szkole w rodzinnej miejscowości, a następnie kontynuowała naukę w austriackiej szkole w Zagrzebiu[2]. W 1904 wyjechała na studia z zakresu nauk politycznych, które odbywała na uniwersytecie we Florencji[3][4]. W czasie pobytu we Włoszech poznała swojego przyszłego męża Ndoca Çobę, znanego działacza politycznego i przyszłego ministra finansów Albanii[5].
Po powrocie do kraju, 3 sierpnia 1920 Shaqe Çoba założyła stowarzyszenie Gruaja Shqiptare (Kobieta Albańska), które zgromadziło grupę zwolenniczek emancypacji ze Szkodry[6]. W organizacji działały wspólnie kobiety z rodzin muzułmańskich i chrześcijańskich[4]. Çoba stanęła na czele tej organizacji i zajęła się działalnością charytatywną, organizując zbiórki pieniędzy na rzecz ofiar wojny, a także na rzecz wsparcia armii albańskiej walczącej z inwazją jugosłowiańską w rejonie Kopliku[5]. W czasie zbiórek działaczki organizacji nosiły biały strój z inicjałami G.Sh. W latach 1920-1921 organizacja wydawała w Szkodrze własne pismo Gruaja Shqiptare, informując o efekcie zbiórek pieniężnych, ale także publikując informacje i porady dla gospodyń domowych[2]. Czasopismo było pierwszym pismem kobiecym, wydawanym w Albanii pisanym przez kobiety i dla kobiet. W 1921 na łamach czasopisma pojawiły się artykuły dotyczące roli kobiety w społeczeństwie albańskim i problemów wychowawczych. W tym samym roku pismo upadło z powodów finansowych[5]. W 1945 władze komunistyczne aresztowały Ndoca Çobę, który w marcu zmarł w więzieniu. Shaqe Çoba zmarła w nędzy w 1954 roku[3].
W listopadzie 2002 prezydent Albanii Alfred Moisiu uhonorował pośmiertnie Shaqe Çobę orderem Naima Frasheriego za udział w walce o emancypację kobiet i za działalność patriotyczną[5].
Owocem małżeństwa Shaqe i Ndoca Çoby był syn Karl Çoba (1907-1968)[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Shaqe Marie Çoba, e para femër shqiptare që udhëpriu gruan në luftën për liri dhe të drejta. albertvataj.com. [dostęp 2021-03-06]. (alb.).
- ↑ a b Shaqe Marie Çoba, shqiptarja e parë që priu gratë në luftën për liri dhe të drejta. kultplus.com. [dostęp 2022-09-06]. (alb.).
- ↑ a b [1.pdf Kuvendi nderon 22 gra të shquara]. gazeta55.al. [dostęp 2018-03-21]. (alb.).
- ↑ a b Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 399. (alb.).
- ↑ a b c d e Franciska Haan: Biographical dictionary of women's movements and feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th centuries. Central European University Press: 2008, s. 99-100. ISBN 963-7326-39-1. (ang.).
- ↑ 100-vjetori i Pavarësisë, Kuvendi nderon kontributin e grave të shquara. noa.al. [dostęp 2018-03-21]. (alb.).
Bibliografia edytuj
- Franciska Haan: Biographical dictionary of women's movements and feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th centuries. Central European University Press: 2008, s. 99-100. ISBN 963-7326-39-1.
- Shaqe Çoba. kujto.al. [dostęp 2023-03-08]. (alb.).