Siegbert Tarrasch
Siegbert Tarrasch (ur. 5 marca 1862 we Wrocławiu/Breslau, zm. 17 lutego 1934 w Monachium[1]) – niemiecki szachista pochodzenia żydowskiego, uczestnik meczu o mistrzostwo świata z Emanuelem Laskerem.
 Siegbert Tarrasch, ok. 1900 | |
| Data i miejsce urodzenia |
5 marca 1862 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
17 lutego 1934 |
| Obywatelstwo | |
| Tytuł szachowy |
arcymistrz (1914, nieformalny) |
| Ranking FIDE |
2824 (czerwiec 1895) |
| FIDE Top 100 |
2 (między październikiem 1890 a listopadem 1906) |
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
| 8 |              | 8 | |||||||
| 7 | 7 | ||||||||
| 6 | 6 | ||||||||
| 5 | 5 | ||||||||
| 4 | 4 | ||||||||
| 3 | 3 | ||||||||
| 2 | 2 | ||||||||
| 1 | 1 | ||||||||
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
| 8 | | 8 | |||||||
| 7 | 7 | ||||||||
| 6 | 6 | ||||||||
| 5 | 5 | ||||||||
| 4 | 4 | ||||||||
| 3 | 3 | ||||||||
| 2 | 2 | ||||||||
| 1 | 1 | ||||||||
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
Życiorys edytuj
Tarrasch poznał szachy w wieku pięciu lat. W 1880 zdał maturę w gimnazjum św. Elżbiety we Wrocławiu. Podczas swoich studiów medycznych w latach 1880–1885 wolny czas poświęcał szachom. W 1885 ukończył studia na Uniwersytecie Berlińskim i Halle i został doktorem medycyny[2]. W tym samym roku po raz pierwszy wziął udział w turnieju międzynarodowym. Turniej w Hamburgu ukończył na piątej pozycji, tylko o pół punktu za zwycięzcą, Isidorem Gunsbergiem.
Po studiach Tarrasch podjął praktykę lekarską w Norymberdze, potem w Monachium, gdzie zamieszkał na stale. W dalszym ciągu grał w szachy, osiągając coraz większe sukcesy[2][3]. W 1890 roku został mistrzem Niemiec. W 1892 roku Tarrasch w dość protekcjonalnych słowach odmówił młodemu Emanuelowi Laskerowi, który proponował mu rozegranie meczu[4].
Najsilniejszy turniej XIX wieku w Hastings w 1895 roku zakończył na czwartym miejscu, za Harrym Pillsburym, Michaiłem Czigorinem i Emanuelem Laskerem[5]. W tym czasie był już czołowym szachistą świata. Uważano go za autorytet w dziedzinie teorii szachów. Do 1903 roku wygrał siedem prestiżowych turniejów z trzynastu rozegranych. Dwóch mistrzów świata zapraszało go do rozegrania meczu o tytuł mistrza. W 1891 roku odmówił Wilhelmowi Steinitzowi ze względu na obowiązki związane z praktyką lekarską. Zamiast Tarrascha ze Steinitzem zagrał Lasker i w 1894 roku odebrał mu tytuł mistrza świata. W 1903 roku Tarrasch nie przystąpił do uzgodnionego meczu z Laskerem z powodu kontuzji, jakiej doznał na nartach.
Po wygranym w 1907 roku turnieju w Ostendzie Tarrasch ogłosił się turniejowym mistrzem świata w szachach. Być może ta prowokacja doprowadziła w końcu do meczu z Laskerem, który odbył się rok później, w lecie 1908 roku w Düsseldorfie i Monachium. Lasker obronił tytuł, wygrywając osiem partii przy trzech przegranych i pięciu remisach[6]. Z Laskerem przegrał też kolejny mecz w roku 1916, z wynikiem – 5. = 1, nie wygrywając żadnej partii[7].
W 1914 roku Tarrasch awansował do pięcioosobowego finału sławnego turnieju w Petersburgu i razem z Laskerem, Jose Raulem Capablanką, Aleksandrem Alechinem i Frankiem Marshallem został uhonorowany przez cesarza Mikołaja II tytułem arcymistrza[8].
Życie z Tarraschem nie obchodziło się łaskawie. Stracił trzech synów. Jeden poległ jako porucznik w I wojnie światowej, drugi popełnił samobójstwo, trzeci zginął w wypadku kolejowym.
Po raz ostatni Tarrasch grał w turnieju w Berlinie w 1928 roku, jednak z powodu choroby musiał wycofać się po trzech rundach. Jego ostatnia książka Das Schachspiel (Gra w szachy) została opublikowana w 1931 roku. Rok później zaczął wydawać własne szachowe czasopismo Tarraschs Schachzeitung (Gazeta Szachowa Tarrascha). Umarł w 1934 roku w wieku 71 lat. Został pochowany na Cmentarzu Północnym w Monachium.
Tarrasch przyczynił się do rozpowszechnienia gry pozycyjnej[9][10]. Wniósł znaczny wkład w rozwój teorii debiutów. Jego nazwisko nosi jeden z systemów gambitu hetmańskiego, tzw. obrona Tarrascha (1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 c5), jeden z podstawowych wariantów obrony francuskiej (1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sd2) oraz wariant partii hiszpańskiej (1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf6 5.0-0 S:e4).
Według systemu Chessmetrics, najwyższy ranking osiągnął w czerwcu 1895 r., z wynikiem 2824 zajmował wówczas drugie miejsce na świecie, za Emanuelem Laskerem[11].
Przypisy edytuj
- ↑ W. Litmanowicz, J. Giżycki, „Szachy od A do Z”, tom II, Warszawa 1987, s. 1218.
- ↑ a b Deutsche Biographie, Tarrasch, Siegbert – Deutsche Biographie [online], deutsche-biographie.de [dostęp 2023-10-04] (niem.).
- ↑ W. Litmanowicz, J. Giżycki, „Szachy od A do Z”, s. 1218.
- ↑ Bill Price: Historia szachów w 50 ruchach. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press 2021, s. 134.
- ↑ Hastings (1895). [dostęp 2009-06-19].
- ↑ W. Litmanowicz, J. Giżycki, „Szachy od A do Z”, tom II, Warszawa 1987, s. 1219.
- ↑ W. Litmanowicz, J. Giżycki, tamże.
- ↑ Bill Price: Historia szachów w 50 ruchach..., s. 174.
- ↑ Bill Price: Historia szachów w 50 ruchach., s. 136.
- ↑ Siegbert Tarrasch [online], chess.com [dostęp 2023-10-04] (ang.).
- ↑ Chessmetrics Player Profile: Siegbert Tarrasch. [dostęp 2009-06-19].
Bibliografia edytuj
- W.Litmanowicz, J. Giżycki, „Szachy od A do Z”, tom II, Warszawa 1987, s. 1218–1220.
- Bill Price: Historia szachów w 50 ruchach. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press 2021. Tłum. z angielskiego: Jerzy J. Malinowski.
- Siegbert Tarrasch – Najlepsi szachiści na świecie (ang.)
- Felietony Szachowej Vistuli – SIEGBERT TARRASCH: SZACHISTA, LEKARZ, NIEMIEC, ŻYD (pol.)
- Deutsche Biographie – Tarrasch, Siegbert (niem.)
Linki zewnętrzne edytuj
- Siegbert Tarrasch – wybrane partie szachowe (ang.)
- Poglądy Siegberta Tarrascha na grę środkową