Siercza
Siercza – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wielickim, w gminie Wieliczka[3].
| wieś | |
 Dawny dwór | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
1570 |
| Strefa numeracyjna |
12 |
| Kod pocztowy |
32-020[2] |
| Tablice rejestracyjne |
KWI |
| SIMC |
0341416 |
Położenie na mapie gminy Wieliczka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wielickiego  | |
 49°58′19″N 20°02′34″E/49,971944 20,042778[1]
| |
| Strona internetowa | |
W roku 2021 miejscowość liczyła 1570 mieszkańców, z czego 52% mieszkańców stanowiły kobiety, a 48% mężczyźni[3].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0341422 | Brzeziny | część wsi |
| 0341439 | Chalakówka | część wsi |
| 0341445 | Głęboczki | część wsi |
| 0341451 | Na Potoku | część wsi |
| 0341468 | Przetakówka | część wsi |
| 0341474 | Wolica | część wsi |
Historia edytuj
„Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich”, powołując się m.in. na dyplom Leszka Czarnego z 1288 roku, podaje, że wieś od najdawniejszych czasów należała do włości opactwa tynieckiego.
W 1595 roku wieś położona w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego była własnością kasztelana małogoskiego Sebastiana Lubomirskiego[6]. Z powodu zakazu osiedlania się Żydów w Wieliczce, w Sierczy na Klaśnie powstało tzw. miasto żydowskie, które dynamicznie rozwinęło się po I rozbiorze Polskie, a do Wieliczki włączono je w 1934 roku.
Według Słownika (wydany w latach 1880–1902) wieś liczyła 715 mieszkańców i miała łącznie 103 domy położone w czterech grupach. Oprócz samej wsi w przysiółkach Babiny – 12 domów, Brzeziny – 15 domów i Wolica – 23 domy.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
Zabytki edytuj
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[7].
- Zespół dworski: dwór, oficyna, dwa budynki gospodarcze, piwnica, park.
Przyroda edytuj
W dolinie w części Brzeziny-Chalakówka znajduje się wyeksploatowany kamieniołom. W maju 2010 roku wskutek powodzi osuwająca się ziemia uszkodziła infrastrukturę wsi.
W parku, przy dworze, rosną cztery drzewa pomnikowe: grusza, buk, klon oraz dąb. Grusza, to prawdopodobnie dwupniowe drzewo posiadało w 2013 roku obwód 407 cm[8].
Osoby związane z miejscowością edytuj
- Antoni Bystrzonowski – polski ksiądz katolicki, teolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Ludwik Lepiarz – podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.
- Ludwik Młynek – polski etnograf, folklorysta, pisarz, poeta, nauczyciel, pedagog, założyciel oddziałów Towarzystwa Ludoznawczego w Buczaczu i Tarnowie[9].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 122445
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1150 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Wieś Siercza w liczbach [online], Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-08-27] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 108.
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01].
- ↑ Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. Drzewa Polski. 2016. s. 310
- ↑ Ludwik Młynek w i-PSB.
Bibliografia edytuj
- Józef Piotrowicz, Bogusław Krasnowolski: Siercza. Dach Wieliczki – monografia wsi. Siercza: Wiesław Żyznowski, 2005. ISBN 83-922716-0-2.
Linki zewnętrzne edytuj
- Archiwalne publikacje o miejscowości w bibliotece Polona