Sierpodudek białogłowy

Sierpodudek białogłowy[5] (Phoeniculus bollei) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny sierpodudków (Phoeniculidae). Występuje w Afryce Subsaharyjskiej. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Sierpodudek białogłowy
Phoeniculus bollei[1]
(Hartlaub, 1858)
Ilustracja
Fragment rysunku z Catalogue of the Birds in the British Museum t.16 (1892)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

dzioborożcowe

Rodzina

sierpodudki

Rodzaj

Phoeniculus

Gatunek

sierpodudek białogłowy

Synonimy
  • Irrisor Bollei Hartlaub, 1858[2]
  • Irrisor Jacksoni Sharpe, 1890[3]
Podgatunki
  • P. b. bollei (Hartlaub, 1858)
  • P. b. jacksoni (Sharpe, 1890)
  • P. b. okuensis Serle, 1949
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Systematyka edytuj

Gatunek ten po raz pierwszy opisał w 1858 roku Gustav Hartlaub, nadając mu nazwę Irrisor Bollei. Jako miejsce typowe wskazał Aszanti na Złotym Wybrzeżu (obecnie Ghana)[3][6]. Obecnie gatunek zaliczany jest do rodzaju Phoeniculus[5][7]. Wyróżnia się trzy podgatunki P. bollei[2][7].

Zasięg występowania edytuj

Sierpodudek białogłowy występuje w Afryce Subsaharyjskiej na terenie następujących państw: Burundi, Demokratyczna Republika Konga, Ghana, Gwinea, Kamerun, Kenia, Liberia, Mali, Nigeria, Republika Środkowoafrykańska, Rwanda, Sudan Południowy, Tanzania, Uganda i Wybrzeże Kości Słoniowej[4].

Poszczególne podgatunki występują[2][7]:

  • P. bollei bollei (Hartlaub, 1858) – od Liberii i południowo-wschodniej Gwinei po Republikę Środkowoafrykańską i skrajnie północno-zachodnią Demokratyczną Republikę Konga
  • P. bollei jacksoni (Sharpe, 1890) – wschodnia Demokratyczna Republika Konga po południową część Sudanu Południowego i środkową Kenię
  • P. bollei okuensis Serle, 1949 – zachodni Kamerun (góra Kilum, zwana też Oku)

Morfologia edytuj

Długość ciała 30–35,5 cm; masa ciała 45–68 g[2]. Samice są mniejsze od samców i mają sporo krótsze dzioby[2].

Pożywienie edytuj

Jego pożywienie stanowią głównie stawonogi, w tym chrząszcze i ich larwy, skorki, prostoskrzydłe, mrówki, termity, pająki (w tym kokony z jajami) i gąsienice; zjada również pokarm roślinny – jagody i nasiona[2].

Status edytuj

IUCN uznaje sierpodudka białogłowego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana; ptak ten opisywany jest jako od rzadkiego po lokalnie pospolity. Trend liczebności populacji oceniany jest jako spadkowy ze względu na niszczenie siedlisk[4].

Przypisy edytuj

  1. Phoeniculus bollei, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e f Handbook of the Birds of the World. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal (red.). T. 6: Mousebirds to Hornbills. Barcelona: Lynx Edicions, 2001, s. 429. ISBN 84-87334-30X. (ang.).
  3. a b D. Lepage: White-headed Woodhoopoe Phoeniculus bollei. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-23]. (ang.).
  4. a b c Phoeniculus bollei, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. a b Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phoeniculidae Bonaparte, 1831 - sierpodudki - Wood-hoopoes (Wersja: 2017-06-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-03].
  6. G. Hartlaub. Ueber eine neue Art der Gattung Irrisor. „Journal für Ornithologie”. 6 (36), s. 445, 1858. (łac. • niem.). 
  7. a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Mousebirds, Cuckoo Roller, trogons, hoopoes, hornbills. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-03]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj