Sierpowo (województwo wielkopolskie)
Sierpowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kościańskim, w gminie Śmigiel.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
65 |
| Kod pocztowy |
64-030[2] |
| Tablice rejestracyjne |
PKS |
| SIMC |
0376716 |
Położenie na mapie gminy Śmigiel  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kościańskiego  | |
 51°58′03″N 16°34′29″E/51,967500 16,574722[1]
| |
Historia edytuj
Miejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od pierwszej połowy XV wieku. Wymieniona w dokumencie zapisanym po łacinie z 1401 pod nazwą Szirpowo, 1403 Sirpowo, 1407 Szyrpowo, 1413 Sirzpowo, 1429 Syrpowo, 1430 Zyrpowo, 1480 Szirpow[3].
Czasem w odniesieniu do wsi pojawiają się informacje o odnalezieniu w niej wczesnośredniowiecznego skarbu, które jednak w rzeczywistości dotyczą wsi Sierpowo w Łęczyckiem[3].
Miejscowość była początkowo własnością szlachecką należącą do lokalnej szlachty wielkopolskiej z rodu Sierpowskich, którzy od nazwy wsi przyjęli odmiejscowe nazwisko, a także Jaskóleckich, Górków. W 1469 należała do powiatu kościańskiego Korony Królestwa Polskiego. W 1403 biskup poznański Wojciech Jastrzębiec przyłączył do parafii w Radomicku wieś Sierpowo wraz z dziesięcinami płaconymi z folwarku, oraz mesznym płaconym przez kmieci i młynarza[3].
W latach 1401-1425 odnotowany został Jasiek z Sierpowa herbu Leliwa, którego potomkowie od nazwy wsi przyjęli odmiejscowe nazwisko Sierpowskich. W latach 1425-1450 jego majętności odziedziczył Jarosz lub Jarosław z Sierpowa syn Jaśka i Katarzyny. W 1450 zapisał on swojej żonie Elżbiecie po 150 grzywien posagu oraz wiana na 1/3 Sierpowa, które miała otrzymać w działach z braćmi. W 1480 we wsi odnotowano młyn, dwa stawy, folwark, dom oraz dwór szlachecki. W latach 1491-1493 jako właściciel we wsi odnotowany został Wincenty Sierpowski, a w 1493 Jan i Wojciech Sierpowscy[3].
W 1553 Stefan Wilkowski dał Łukaszowi, Andrzejowi i Stanisławowi z Górki wsie Sierpowo i Woliszewo. W XVI wieku właścicielami we wsi byli także Jaskóleccy. W 1555 Jakub Jaskólecki sprzedał z zastrzeżeniem prawa wykupu swej żonie Magdzie Opalenickiej wsie Sierpowo i Woliszewo za 3000 złotych, nabyte uprzednio przez Jakuba. W 1557 Andrzej, Łukasz oraz Stanisław Górkowie podzielili się dobrami, w tym wsią Sierpowo, którą otrzymał Andrzej Górka[3].
Wieś odnotowały także historyczne rejestry podatkowe. W 1510 w Sierpowie było 7 łanów, w tym 2 i 3/4 łany osiadłe, a pozostałe opuszczone. wiardunki dziesiętne należały do uposażenia biskupa poznańskiego, dziesięcinę z folwarku oddawano plebanowi, z młyna płacono 0,5 ćwiertni żyta. We wsi gospodarowało 5 zagrodników, a każdy daawał po groszu mesznego. W 1564 z 2 łanów we wsi należących do pana Andrzeja z Górki płacono biskupowi poznańskiemu po 24 grosze tytułem dziesięciny[3].
W historycznych dokumentach odnotowano także zwykłych mieszkańców wsi. W latach 1413-1414 odnotowano śmierć Stanisława młynarza w Sierpowie oraz wdowę po nim Elżbietę mieszczkę kościańską. W 1476 przy podziale wsi wymieniono także miejscowych kmieci: Piotra Andryszka, Grzegorza Niemca, Paszka, Marcina Szwygna, Hanusza Bakyera, Jana Rula, zagrodnika Macieja Ziemla, oraz nazwy łanów pochodzące od nazwisk właścicieli lub dzierżawców łan Andryszewski, Kudlkowski, 3/4 łanów zwanych Baczowskie, Rulewskie, półłanki zwane Jankowski, Niklewski, Choroszewski, zagródka zwana Grzegorzewska, rola zwana Kugla, staw zwany Kuczkowski[3].
W 1580 wieś szlachecka, własność kasztelana międzyrzeckiego Andrzeja Górki, leżała w powiecie kościańskim województwa poznańskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów[4].
W wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej w 1793, miejscowość przeszła w posiadanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Sierpowo należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kosten rejencji poznańskiej[5]. Sierpowo należało do okręgu śmigielskiego tego powiatu i stanowiło część majątku Bojanowo stare, który należał wówczas do księżnej z rodu Hohenzollern[5]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Sierpowo liczyło 183 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 20 dymów (domostw)[5].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie leszczyńskim.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 122495
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1167 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e f g Jurek 2003 ↓, s. 433–438.
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 251.
- ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 211.
Bibliografia edytuj
- Tomasz Jurek: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. IV (R – S), zesz. 2, hasło „Siekowo”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 2003, s. 433–438.