Sieweczka jawajska[4] (Anarhynchus javanicus) – gatunek małego ptaka z rodziny sieweczkowatych (Charadriidae), zamieszkujący Indonezję. Długość ciała około 15 cm[5].

Sieweczka jawajska
Anarhynchus javanicus
(Chasen, 1938)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

siewkowe

Podrząd

siewkowce

Rodzina

sieweczkowate

Podrodzina

sieweczki

Rodzaj

Anarhynchus

Gatunek

sieweczka jawajska

Synonimy
  • Charadrius alexandrinus javanicus Chasen, 1938[1]
  • Charadrius javanicus Chasen, 1938[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Systematyka edytuj

Takson ten po raz pierwszy opisał Frederick Nutter Chasen w 1938 roku na łamach czasopisma „Ornithologische Monatsberichte”. Autor nadał mu nazwę Charadrius alexandrinus javanicus, uznając go za podgatunek sieweczki morskiej. Holotyp to samiec odłowiony w marcu 1936 roku na wybrzeżu w okolicach Dżakarty na wyspie Jawa; paratypy (3 samce i 5 samic) także pochodziły z Jawy[1]. Status taksonomiczny sieweczki jawajskiej był niepewny, przez różnych autorów bywała uznawana za podgatunek także innych gatunków sieweczek, np. sieweczki rdzawogłowej (C. ruficapillus) czy sundajskiej (C. peronii)[5]. Na współczesnych listach ptaków świata jest traktowana jako osobny gatunek[4][5][6][7][8]. Analizy filogenetyczne, których wyniki opublikowano w 2022 roku, wsparły przeniesienie większości gatunków z rodzaju Charadrius (w tym sieweczki jawajskiej) do Anarhynchus[4][9]. Jest to gatunek monotypowy[5][6][7].

Zasięg, środowisko edytuj

Jest to gatunek występujący endemicznie w Indonezji – na Jawie, Wyspach Kangean, Bali, Małych Wyspach Sundajskich aż po Timor. Odnotowany także na południu Sumatry i południowym zachodzie Celebesu[5]. Najliczniejszy na Jawie[3].

Jego naturalnymi siedliskami są przybrzeżne niziny, piaszczyste i kamieniste plaże oraz stawy rybne i pola ryżowe[5].

Status edytuj

IUCN od 2021 roku klasyfikuje sieweczkę jawajską jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern); wcześniej, od 1994 roku klasyfikowano ją jako gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened); a od 1988 roku – gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji szacuje się na 1300–4000 dorosłych osobników, zaś jej trend uznawany jest za stabilny. Gatunek jest zagrożony głównie przez utratę terenów lęgowych oraz niepokojenie przez ludzi[3].

Przypisy edytuj

  1. a b F.N. Chasen. Vier neue Vogelrassen aus Malaysia. „Ornithologische Monatsberichte”. 46 (1), s. 5–8, 1938. (niem.). 
  2. Charadrius javanicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2022-10-17] (ang.).
  3. a b c BirdLife International, Charadrius javanicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2022-1 [dostęp 2022-10-09] (ang.).
  4. a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Charadriinae Leach, 1820 - sieweczki (wersja: 2022-09-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-09].
  5. a b c d e f Wiersma, P. & Kirwan, G.M.: Javan Plover (Charadrius javanicus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-09)].
  6. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-10-18]. (ang.).
  7. a b HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-10-16].
  8. Clements i inni, The eBird/Clements Checklist of Birds of the World: v2021 [online], 2021 [dostęp 2022-10-18].
  9. D. Černý & R. Natale. Comprehensive taxon sampling and vetted fossils help clarify the time tree of shorebirds (Aves, Charadriiformes). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 177, s. 107620, 2022. DOI: 10.1101/2021.07.15.452585. (ang.). 

Linki zewnętrzne edytuj