Sit skucina

Sit skucina
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	sitowate
Rodzaj	sit
Gatunek	sit skucina
	Nazwa systematyczna
	Juncus trifidus L.; Sp. Pl. 326 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sit skucina (Juncus trifidus) – gatunek rośliny należący do rodziny sitowatych. Występuje w górach w Europy, w północnej Azji, w północno-wschodniej i wschodniej części Ameryki Północnej^[3]. Roślina wysokogórska, w Polsce występuje głównie w Tatrach, Sudetach i na Babiej Górze^[4]. Wspólnie z J. monanthos stanowi klad bazalny całej rodziny sitowatych^[5]^[2], stąd wyodrębniany jest w osobny rodzaj jako Oreojuncus trifidus (L.) Záv.Drábk. & Kirschner, 2013^[3].

Morfologia edytuj

Kwiaty

Pokrój: Roślina darniowa, tworząca bardzo gęste, niskie kępki.
Łodyga: Cienka łodyga osiąga wysokość 10–30 cm. Jest bezlistna, dopiero u góry, pod kwiatostanem ma czasami 1–4 maleńkie, szydlaste podsadki. Przy ziemi nasady łodyg okryte są pochwiastymi, o żółtym zabarwieniu łuskami.
Liście: Bardzo wąskie, rynienkowato zwinięte i szydlasto zakończone, o długości ok. 15 cm. Wyrastają bardzo gęsto z korzeni, a ich nasady są podobnie, jak łodygi pochwiasto osłonięte żółtymi łuskami. Charakterystyczną cechą jest czerwienienie liści występujące już w połowie lata, równocześnie z dojrzewaniem owoców. Wskutek tego na niektórych szczytach tatrzańskich, np. na Ornaku, czy Czerwonych Wierchach, na których licznie występuje sit skucina, całe zbocza nabierają czerwonego zabarwienia.
Kwiaty: Kwiaty wyrastają na bardzo krótkich szypułkach przy łodydze, w kątach niektórych podsadek. Na jednej łodydze kwiaty wyrastają przeważnie przy jednej tylko z podsadek, zgrupowane zwykle po 2–4 razem. Okwiat niezróżnicowany, złożony z 6 jednakowych działek brunatnego koloru. W każdym kwiatku jeden słupek z długą wystającą poza okwiat szyjką i trzema piórkowatymi znamionami, oraz 6 pręcików z bardzo dużymi, żółtymi pylnikami.
Owoce: Torebka z licznymi czarnymi nasionami rozsiewanymi przez wiatr.

Czerwieniejące pędy situ skuciny

Płaty situ skuciny na Małołączniaku

Rozwój: Bylina. Kwitnie od czerwca do lipca, zapylana jest przez wiatr.
Siedlisko: Oreofit występujący w piętrze hal i piętrze turni, a także na wolnych miejscach w kosówce. Tworzy murawę na halach, ale rośnie także pojedynczymi kępkami na skałach. Roślina kwasolubna, występująca wyłącznie na podłożu niewapiennym. W Tatrach występuje od 1200–2600 m n.p.m., sięga więc prawie wszystkich szczytów tatrzańskich. Jest bardzo odporny na surowe górskie warunki – silny wiatr, mróz, suszę, palące słońce. Dobrze też znosi wydeptywanie. Silnym systemem korzeniowym utrzymuje glebę na stromych stokach zabezpieczając je przed erozją.
Fitosocjologia: Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Juncetea trifidi i Ass. Junco trifidi-Festucetum airoidis (reg.).

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-20] (ang.).
↑ ^a ^b Oreojuncus trifidus (L.) Záv.Drábk. & Kirschner, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-04-14] .
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 314, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Phylogeny Conclusion. Juncaceae Phylogeny Group. [dostęp 2010-11-20]. (ang.).

Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-09-00256-4.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.