Skimmia

Skimmia
	; Kwiaty skimmii japońskiej
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	mydleńcowce
Rodzina	rutowate
Rodzaj	skimmia
	Nazwa systematyczna
	Skimmia Thunb.; Nova Genera Plantarum 3: 57. 1783
	Typ nomenklatoryczny
	Skimmia japonica Thunb.
Synonimy
	Anquetilia Decne.; Laureola M.Roem.;
	Anquetilia Decne.; Laureola M.Roem.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Skimmia (Skimmia) – rodzaj roślin z rodziny rutowatych. Obejmuje 7 gatunków^[3]. Występują w cieplejszych regionach Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej – od Afganistanu, poprzez Himalaje po Japonię, na południu sięgając po Wietnam i Filipiny^[5]. Najbardziej zróżnicowane na obszarze Chin^[6]. Rosną w różnych zbiorowiskach leśnych, kwiaty zapylane są przez pszczoły^[7]. Rośliny zawierają alkaloidy^[8]. Wszystkie części rośliny rozgniecione wydzielają ostry aromat^[9].

Różne gatunki i mieszańce w licznych kultywarach uprawiane są jako rośliny ozdobne. Cenione są dla zimozielonego ulistnienia, wonnych kwiatów (silnie pachną zwłaszcza rośliny z kwiatami męskimi) oraz jaskrawych owoców w okresie zimowym (te z kolei tworzą się na roślinach z kwiatami żeńskimi)^[8]^[7]. Owoce Skimmia laureola wykorzystywane są w Indiach jako środek poronny^[8].

Morfologia edytuj

Pokrój: Drzewa do 13 m wysokości^[7] i krzewy, wolno rosnące, zwarte i gęsto rozgałęzione^[9], o pędach pozbawionych kolców^[6], zielonych i nagich^[5].
Liście: Zimozielone (utrzymują się na pędach przez rok lub kilka lat^[5]), skrętoległe^[7]^[5], pojedyncze, zwykle zagęszczone na końcach przyrostów rocznych^[7]. Blaszki całobrzegie^[7], lancetowate, skórzaste^[9].
Kwiaty: Niewielkie, obupłciowe lub funkcjonalnie jednopłciowe^[5]. Zebrane w wielokwiatowe wiechy na szczytach pędów, czasem na roślinach żeńskich kwiatostany mniejsze, kilkukwiatowe^[5]. Działek kielicha (wolnych lub zrośniętych nasadami) i płatków korony zwykle cztery lub pięć, rzadko trzy lub siedem^[6]. Płatki białe lub kremowe tworzą koronę o średnicy 6–15 mm^[9]. Pręciki w liczbie odpowiadającej liczbie płatków, w kwiatach żeńskich zredukowane. Zalążnia górna, 2–5 komorowa, z pojedynczymi w nich zalążkami. Szyjka słupka podobnej długości jak zalążnia lub krótsza^[6].
Owoce: Mięsiste pestkowce koloru od czerwonego do czarnego^[9]^[5], o 6–12 mm średnicy^[9], zawierające jedno do czterech nasion^[5]. Nasiona jajowate lub eliptyczne^[6].

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny rutowatych (Rutaceae)^[2].

Wykaz gatunków^[3]

Skimmia anquetilia N.P.Taylor & Airy Shaw
Skimmia arborescens T. Anderson ex Gamble
Skimmia japonica Thunb. – skimmia japońska
Skimmia laureola (DC.) Siebold & Zucc. ex Walp.
Skimmia melanocarpa Rehder & E.H. Wilson
Skimmia multinervia C.C. Huang
Skimmia reevesiana (Fortune) Fortune – skimmia Reevesa

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-05-11] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Skimmia Thunb.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-02-18].
↑ Tropicos. [dostęp 2013-05-11].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. X. Flowering Plants. Eudicots. Heidelberg, Dordrecht, London, New York: Springer, 2011, s. 343. ISBN 978-3-642-14396-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Dianxiang Zhang, Thomas G. Hartley: Skimmia. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-02-18].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 370. ISBN 0-333-73003-8.
↑ ^a ^b ^c David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 861, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f pod red. A. Huxley: New RHS Dictionary of Gardening. Macmillan, 1992. ISBN 0-333-47494-5.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-05-11] (ang.).

[powo-3] Skimmia Thunb.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-02-18].

[Tropicos-4] Tropicos. [dostęp 2013-05-11].

[kubitzki-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. X. Flowering Plants. Eudicots. Heidelberg, Dordrecht, London, New York: Springer, 2011, s. 343. ISBN 978-3-642-14396-0.

[china-6] Dianxiang Zhang, Thomas G. Hartley: Skimmia. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-02-18].

[philips-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 370. ISBN 0-333-73003-8.

[mabb-8] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 861, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[rhs-9] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f pod red. A. Huxley: New RHS Dictionary of Gardening. Macmillan, 1992. ISBN 0-333-47494-5.

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[1]

[2]

[4]