Skoki (rejon brzeski)
Skoki (biał. Скокі) – wieś w sielsowiecie motykalskim rejonu brzeskiego obwodu brzeskiego na Białorusi, nad rzeką Leśną, 9 km od Brześcia, 343 mieszkańców (2000).
.jpg) Pałac Niemcewiczów w Skokach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+375 162 |
| Kod pocztowy |
225039 |
| Tablice rejestracyjne |
1 |
Położenie na mapie obwodu brzeskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 52°09′21″N 23°38′15″E/52,155833 23,637500
| |
.jpg)
Wieś szlachecka położona była w końcu XVIII wieku w powiecie brzeskolitewskim województwa brzeskolitewskiego[2].
Historia edytuj
Pierwsza wzmianka o wsi należącej do rodu Czyżewskich pochodzi z 1583. Od przełomu XVII i XVIII wieku miejscowość należała do rodu Niemcewiczów, którzy w latach 70. XVIII wieku wybudowali w niej pałac, który zachował się do dziś. W XIX wieku i w Polsce międzywojennej miejscowość należała do gminy Motykały powiatu brzeskiego. W 1868 liczyła 185 dusz chłopskich, znajdował się tu młyn oraz szkoła.
Według wyników spisu powszechnego z 1921 r. była to wieś licząca 27 domów. Mieszkało tu 159 osób: 77 mężczyzn, 82 kobiety. Pod względem wyznania żyło tu 78 rzymskich katolików, 81 prawosławnych. 158 mieszkańców deklarowało narodowość polską, a 1 białoruską[3]. Poza wsią pod nazwą "Skoki" w spisie figurują jeszcze dwie jednostki osadnicze: folwark i dwór. Pod względem narodowym i wyznaniowym dominowała w nich ludność polska i katolicka, ale wśród mieszkańców dworu Skoki było też 3 Rusinów[a], a na folwarku Skoki mieszkał jeden grekokatolik[3].
Po aneksji Polesia przez ZSRR Skoki włączono w struktury administracyjne BSRR. Od 1959 wchodzą w skład gminy wiejskiej Motykały (sielsowiet motykalski).
Zabytki edytuj
- kompleks pałacowo-parkowy rodu Niemcewiczów. Zachował się pałac zbudowany najprawdopodobniej w latach 70. XVIII wieku. Urodził się w nim i mieszkał w latach 1802–1804 pisarz i publicysta Julian Ursyn Niemcewicz. Również tutaj, w czasie pertraktacji pokojowych w 1918, znajdowała się główna kwatera niemieckiego dowództwa[4]. Opisano go w dziele "Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej". Właścicielem folwarku Skoki był m.in. pierwszy w II RP prezydent Brześcia - polski działacz Jan Ursyn Niemcewicz[5][6].
Pałac został odrestaurowany. Otacza go sześciohektarowy park. Na terenie oficyn po II wojnie światowej zbudowano budynki szkolne.
Infrastruktura edytuj
Po 1945 we wsi znajdował się kołchoz (jego biura umieszczono w murach pałacu). Obecnie w Skokach mieści się m.in. szkoła średnia, przedszkole, biblioteka oraz klub. Znajdują się w niej również miejsca pamięci: cmentarz żołnierzy sowieckich oraz cywilnych ofiar II wojny światowej.
W pobliżu znajdują się przystanki kolejowe Prybużża i Skoki.
Przypisy edytuj
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu brzeskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 106.
- ↑ a b Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 8: Województwo poleskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 8. [dostęp 2012-06-22].
- ↑ Biała Podlaska - Brześć: nieodkryty Wschód. Kraków: Amistad, 2008, s. 166. ISBN 978-83-7560-023-0.
- ↑ Nowa Rada Miejska, „Ziemia brzeska”, 23 listopada 1919.
- ↑ Anna Terebuń, Akta Rady Miejskiej i Magistratu w Brześciu z okresu międzywojennego jako źródło historyczne, w: „Białostocczyzna”, nr 3–4 (63–64), 2001, s. 24.
Uwagi edytuj
- ↑ Narodowość inna niż białoruska i poleszucka.
Bibliografia edytuj
- Èncyklapèdyâ gìstoryì Belarusì, Tom VI, cześć I, Mińsk 2001
- (red.: Andrzej Chojnacki, Dariusz Grzegorczuk), Dworki i pałace polskiej szlachty w byłym województwie brzeskim – przeszłość i teraźniejszość, IH WSRP, Siedlce 1997.
Linki zewnętrzne edytuj
- Skoki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 685.
- Skoki na Radzima.org