Skrupulatyzm (skrupulanctwo) – objaw nerwicy natręctw, jedna z możliwych form myśli obsesyjnych, w których głównym tematem staje się grzech. Osoba nim dotknięta nie ma pewności, czy poprawnie odbyła spowiedź, czy nie zataiła grzechu. W najmniejszym uchybieniu osoba ze skrupulatyzmem widzi grzech[1]. Często towarzyszą temu myśli dotyczące kary za grzechy. W ciężkich przypadkach osoba dotknięta tym zaburzeniem rozwiązanie każdego problemu uważa za grzech[a]. Zaburzeniu temu mogą towarzyszyć także inne obsesje. Ze względu na tematykę lęk może być szczególnie silny.

W teologii chrześcijańskiej występuje określenie sumienia skrupulanckiego, które jest zaliczane do deformacji sumienia i oznacza dostrzeganie grzechu tam, gdzie on w rzeczywistości nie występuje. Osoby przejawiające skrupulantyzm uważają także grzechy lekkie za ciężkie[2].

Termin pochodzi od łacińskiego Scripulum (ostry kamień), co ma oznaczać przeszywający ból na sumieniu[3].

Kościół katolicki ze zrozumieniem podchodzi do osób cierpiących na skrupulanctwo i dla tych ciężej dotkniętych skrupułami wypracował tzw. przywileje skrupulantów, które spowiednicy dostosowują do potrzeb określonych penitentów. Przywileje te wyartykułowano w książce „Skrupulantom na ratunek”[1].

Uwagi edytuj

  1. Porównaj z określeniem sumienie powikłane

Przypisy edytuj

  1. a b Kiedy sumienie oskarża za bardzo. Praktyczny przewodnik po skrupulactwie [online], Misyjne.pl [dostęp 2024-01-12] (pol.).
  2. Dawid Gospodarek, 20 rodzajów sumienia [online], Stacja7.pl, 22 lipca 2014 [dostęp 2024-01-12] (pol.).
  3. O SKRUPULANCTWIE | Pietras Dawid [online], pietrasdawid.pl [dostęp 2024-01-12].

Bibliografia edytuj

  • Emanuel Działa OP - Skrupulantom na ratunek
  • red. Wacław Królikowski SJ - Świat moralnych lęków
  • ks. Krzysztof Grzywocz - Przesłonięte światło
  • o. Frederic William Faber - Postęp duszy, czyli wzrost w świętości (rozdział XVII - Skrupuły)
  • Bruce M. Hyman, Cherry Pedrick - Pokonać OCD, czyli zaburzenia - obsesyjno-kompulsyjne
  • św. Ignacy Loyola - Ćwiczenia duchowe