Skrzydlik prątnikowy
Skrzydlik prątnikowy (Fissidens bryoides Hedw.) – gatunek mchu należący do rodziny skrzydlikowatych (Fissidentaceae).
_0277.JPG)
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
skrzydlik prątnikowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Fissidens bryoides Hedw. Sp. Musc. Frond. 153 1801.[3] | |
Rozmieszczenie geograficzne edytuj
Występuje w Ameryce Północnej (Grenlandia, Kanada, Stany Zjednoczone, Meksyk), na Karaibach, w Ameryce Centralnej, Ameryce Południowej, Europie i Azji[4]. W Polsce podawany m.in. z pasma Gorców[5] i Bieszczadów[6].
Morfologia edytuj
- Gametofit
- Osiąga wysokość 3–11 mm wysokości. Łodyżki nierozgałęzione lub rozgałęzione, z listkami wyrastającymi w ok. 20 parach. Listki lancetowate do podłużnie lancetowatych lub podłużnie języczkowatych, o rozmiarach 0,8–2,7 mm na 0,2–0,5 mm. Żebro kończy się 6 komórek przed szczytem listka.
- Sporofit
- Seta długości 1,4–10 mm. Puszka zarodni o długości 0,2–1,2 mm. Zarodniki o średnicy 10–20 µm[4].
Biologia i ekologia edytuj
Gatunek kilkuletni, jednopienny[6].
Gatunek cienioznośny, mezofilny, neutrofilny. Rośnie na glebie, w zbiorowiskach leśnych i na skarpach na obrzeżach potoków. W Bieszczadach występuje na wysokości do 950 m n.p.m.[6]
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Synonimy[3]: Dicranum viridulum Sw., Fissidens alpestris (Lindb.) J.J. Amann, Fissidens andersonii Grout, Fissidens exiguus Sull., Fissidens falcatulus Renauld & Cardot, Fissidens hawaiicus E.B. Bartram, Fissidens inconstans Schimp., Fissidens oahuensis E.B. Bartram, Fissidens pusillus (Wilson) Milde, Fissidens synoicus Sull., Fissidens texanus Lesq. & James, Fissidens viridulus (Sw.) Wahlenb., Schistophyllum bryoides Lindb.
Zagrożenia i ochrona edytuj
Stanowiska gatunku występują w Polsce na obszarach chronionych w obrębie Bieszczadzkiego Parku Narodowego[6] oraz Gorczańskiego Parku Narodowego (jako Fissidens pusillus)[5]. W Bieszczadach uznany za bliski zagrożeniu (NT)[6].
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2015-06-07] (ang.).
- ↑ a b Fissidens bryoides Hedw.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2017-04-06]. (ang.).
- ↑ a b Fissidens bryoides. [w:] Flora of North America Vol. 27 [on-line]. [dostęp 2017-05-02]. (ang.).
- ↑ a b Adam Stebel, Paweł Czarnota. Wykaz mchów pasma Gorców w polskich Karpatach Zachodnich. List of mosses of the Gorce range in the Polish Western Carpathians. „Ochrona Beskidów Zachodnich”. 4, s. 7–25, 2012.
- ↑ a b c d e Jan Żarnowiec, Adam Stebel: Mchy polskich Bieszczadów Zachodnich i Bieszczadzkiego Parku Narodowego - stan poznania, ekologia, zagrożenia. Wyd. I. Ustrzyki Dolne, Bielsko-Biała: Ośrodek Naukowo-Dydaktyczny Bieszczadzkiego Parku Narodowego w Ustrzykach Dolnych, Instytut Ochrony i Inżynierii Środowiska Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej, 2014, seria: Monografie Bieszczadzkie. Tom XVI. ISBN 978-83-88505-49-2.