Skrzyp leśny

gatunek rośliny

Skrzyp leśny (Equisetum sylvaticum L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny skrzypowatych. Rozpowszechniony w lasach całej Polski po regiel górny w górach.

Skrzyp leśny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

telomowe

Gromada

naczyniowe

Klasa

paprocie

Podklasa

skrzypowe

Rząd

skrzypowce

Rodzina

skrzypowate

Rodzaj

skrzyp

Gatunek

skrzyp leśny

Nazwa systematyczna
Equisetum sylvaticum L.
Sp. PL.: 1061, 1753
Synonimy
  • Equisetum umbrosum Lapeyr. non Willd. 1809

Morfologia edytuj

 
Pokrój pędu płonnego.
Pokrój
Pęd zarodnikowy początkowo różny od pędu płonnego – niezielony i niski, po dojrzeniu zarodników (co następuje w miesiącach kwiecień-maj) zielenieje, wydłuża się i rozgałęzia. Po dojrzeniu i rozsypaniu zarodników kłos zarodnionośny odpada. Pędy płonne są jasnozielone, wiotkie. Zamierają zimą i nowe pędy nadziemne wyrastają ponownie wiosną z kłączy.
Łodyga
Osiąga 20-30 (40) cm wysokości, 1-5 mm grubości. Rynienkowata, o 10-18 żeberkach opatrzonych w dwa szeregi brodawek. Gałązki na pędach płonnych liczne (ok. 12 lub więcej w okółku), rozgałęzione, na końcach zwisające w dół, z 4-5 żeberkami.
Kłącze
Silnie i głęboko rosnące, mocno rozgałęzione i długo żyjące odgrywa istotną rolę w rozmnażaniu wegetatywnym. Wytwarza niewielkie bulwy spichrzowe, służące także jako organ rozmnażania wegetatywnego. Masa podziemnej części roślin może 100-krotnie przewyższać masę organów nadziemnych.
Liście
Zrośnięte w szerokie, duże pochwy, dołem zielone, górą brunatne, do połowy rozcięte. Na pędach zarodnikowych ząbki są trójkątne, tępe, zlepione w 3-6 łatek. Na pędach płonnych liście są lancetowate i ostre. Ząbki są biało obrzeżone.

Siedlisko edytuj

Rośnie w żyznych, cienistych lasach liściastych, rzadko w przyległych uprawach. Wymaga gleb gliniastych, nieprzepuszczalnych.

Zmienność edytuj

Tworzy następujące mieszańce:

  • Equisetum ×bowmanii C. Page [1989, Watsonia, 17 : 273] (E. sylvaticum × telmateia)
  • Equisetum ×mildeanum Rothm. [1944, Feddes Repert., 54 : 78] (E. pratense × sylvaticum)

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  2. The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229. 

Bibliografia edytuj

  • Jakub Mowszowicz: Krajowe chwasty polne i ogrodowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1986. ISBN 83-09-00771-X.
  • W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.