Smaranda Brăescu
Smaranda Brăescu (ur. 21 maja 1897 we wsi Hânțești, zm. 2 lutego 1948 w Klużu[1]) – rumuńska pilot wojskowa i spadochroniarka, siostra malarza Tache Brăescu.
 Smaranda Brăescu | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
Biała Eskadra |
| Główne wojny i bitwy | |
Życiorys edytuj
Dzieciństwo i edukacja edytuj
Urodziła się we wsi Hânțești. Kształciła w szkole dla dziewcząt Principesa Elisabeta w Bukareszcie[1]. Po zakończeniu I wojny światowej pracowała jako nauczycielka. W 1918 po raz pierwszy leciała samolotem, była nim jedna z maszyn Farmana, pilotowanym przez kapitana Dumitru Naidinescu. Przepisy obowiązujące w Rumunii w drugiej połowie lat 20. nie pozwoliły młodej kobiecie na uzyskanie licencji pilota. W latach 1924–1929 studiowała ceramikę w Akademii Sztuk Pięknych w Bukareszcie.
Pierwsza rumuńska spadochroniarka edytuj
W lipcu 1928 zapisała się na kurs prowadzony przez Ottona Heinecke w fabryce spadochronów Schrõdera w Berlinie. W tym czasie zakupiła spadochron o numerze seryjnym 7198, wykonany z białego jedwabiu[2]. 5 lipca 1928 jako pierwsza kobieta w historii Rumunii wykonała skok spadochronowy, skacząc z wysokości 600 m[3]. W roku 1930 wykonała skok w pobliżu Satu Mare, który zakończył się nieszczęśliwie w wyniku silnych podmuchów wiatru – Brăescu doznała złamania miednicy i kilku żeber, w wyniku czego spędziła w szpitalu sześć miesięcy[2]. 2 października 1931, skacząc z samolotu Potez XXV pilotowanego przez Alexandru Papanę, pobiła rekord świata kobiet w wysokości skoku (6200 m), lądując na równinie Bărăgan[2]. W tym czasie absolutny rekord wysokości skoku należał do Amerykanina, który skoczył z wysokości 6450 m[2]. W tym czasie kobieta zapowiedziała publicznie, że zamierza poprawić ten rekord. Dzięki zbiórce publicznej i wsparciu finansowemu Banku Narodowego Rumunii Brăescu wyjechała do Stanów Zjednoczonych, gdzie zamierzała zrealizować swój zamiar[2]. Zgodnie z wymogami amerykańskimi skakała z dwoma spadochronami – na plecach miała swój własny, zakupiony w Berlinie, a na piersiach – zapasowy spadochron produkcji amerykańskiej[2]. Rekord świata pobiła 19 maja 1932 na równinie koło Sacramento (Kalifornia), skacząc z wysokości 7233 m[4][5]. Pilot samolotu, którym leciała Brăescu, doświadczył omdlenia w czasie lotu i nie zarejestrował momentu skoku – po wylądowaniu przypuszczał, że kobieta zginęła[2]. Informację zdementował rolnik, który znalazł spadochroniarkę całą i zdrową na swoim polu, po czym zawiadomił władze[2].
Rekord został potwierdzony przez Aero Club w Waszyngtonie[6]. W tym samym roku Brăescu uzyskała amerykańską licencję pilota[1]. W 1932 na samolocie Miles Hawk pobiła rekord szybkości przelotu nad Morzem Śródziemnym. Trasę z Rzymu do Trypolisu pokonała w czasie 6 godzin i 10 minut[1].
Ostatnie lata życia edytuj
W czasie II wojny światowej zajmowała się szkoleniem żołnierzy wojsk powietrznodesantowych, a także latała w składzie Białej Eskadry (Escadrila Albă), składającej się z kobiet, które przewoziły rannych żołnierzy z frontu wschodniego[1]. 4 kwietnia 1944 w czasie bombardowania Bukaresztu bomby spadły w pobliżu domu, w którym mieszkała. W czasie ewakuacji, na stacji kolejowej Pietroşiţa straciła większość bagażu, w tym spadochron, na którym dwukrotnie pobiła rekord świata[2].
W 1946 brała udział w protestach przeciwko sfałszowaniu przez komunistów wyborów parlamentarnych. W procesie odbywającym się w listopadzie 1946 została skazana in absentia na karę dwóch lat więzienia[7]. Ukrywała się w jednym z klasztorów, pod przybranym nazwiskiem Maria Popescu. Pod koniec życia chorowała na raka piersi. Choroba ta doprowadziła do jej śmierci[1]. Została pochowana na cmentarzu w Klużu, początkowo pod przybranym nazwiskiem[8].
Pamięć edytuj
Imię Smarandy Brăescu nosi jedna z ulic w Bukareszcie, a także batalion wchodzący w skład 6 Brygady Operacji Specjalnych Rumuńskich Sił Zbrojnych[9]. W 2022 rumuńska Izba Deputowanych przyjęła ustawę o uznaniu roku 2022 Rokiem Smarandy Brăescu[10].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Smaranda Brăescu. enciclopediaromaniei.ro. [dostęp 2022-07-07]. (rum.).
- ↑ a b c d e f g h i Smaranda Brăescu a cucerit America printr-un salt cu paraşuta. historia.ro. [dostęp 2022-07-08]. (rum.).
- ↑ Andreea Dragomir. Historical accomplishments of military women part I. „Annals – Series on Military Sciences”, s. 135, 2021.
- ↑ Smaranda Braescu the pioneer of romanian skydiving. feminismforreal.com. [dostęp 2022-08-01]. (ang.).
- ↑ Smaranda Brăescu, prima paraṣutistă din România. rador.ro. [dostęp 2022-08-01]. (rum.).
- ↑ W tym czasie był to absolutny rekord świata w wysokości skoku. Został pobity w lipcu 1934 przez Nikołaja Jewdokimowa, który skoczył z 8100 metrów.
- ↑ Oana Ilie. Tribunalul poporului – instrument al justiției proletare. „MUZEUL NAȚIONAL”. 15, s. 442, 2003.
- ↑ Matilda Takacs. Un medalion dedicat Smarandei Braescu. „Apulum”, s. 557, 2008.
- ↑ MApN recrutează parașutiști-comando pentru un batalion din Bacău. digi24.ro. [dostęp 2022-07-07]. (rum.).
- ↑ 2022 va fi Anul Smaranda Brăescu – 90 de ani de la recordul mondial la parașutism. culturaladuba.ro. [dostęp 2022-07-07]. (rum.).
Bibliografia edytuj
- BRĂESCU, Smaranda. aviatori.ro. [dostęp 2022-07-07]. (rum.).