Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Turowie

Sobór Zaśnięcia Matki Bożej
	sobór katedralny
	; Makieta soboru
Państwo	Białoruś
Miejscowość	Turów
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Patriarchat Konstantynopolitański
Eparchia	turowska
Historia
Data rozpoczęcia budowy	połowa XII w.
Data zakończenia budowy	lata 70. XII w.
Data zniszczenia	3 maja 1230
Data odbudowy	nie odbudowany
Dane świątyni
Styl	staroruski
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła
Kopuła; • liczba kopuł	; 1
Liczba ikonostasów	1
Ołtarz; • liczba ołtarzy	; 1
Liczba naw	3
	Położenie na mapie Białorusi Sobór Zaśnięcia Matki Bożej
	52,073272°N 27,723355°E/52,073272 27,723355

Sobór Zaśnięcia Matki Bożej^[1] – prawosławna cerkiew katedralna w Turowie, istniejąca od połowy XII w. do 1230, gdy została zniszczona wskutek trzęsienia ziemi.

Historia edytuj

Budowa soboru w Turowie rozpoczęła się w połowie XII stulecia. Obiekt ten był ściśle połączony z zamkiem w Turowie i potocznie znany był także jako cerkiew zamkowa. Prace budowlane trwały do lat 70. XII w. W soborze odbywały się pochówki biskupów turowskich oraz książąt turowskich^[2]. Według Latopisu Ławrentijewskiego zniszczenie soboru nastąpiło 3 maja 1230 w czasie trzęsienia ziemi. Przyczyną zawalenia się budynku było usytuowanie go na piaszczystym podłożu^[2]. Do odbudowy świątyni nigdy nie doszło z powodu najazdów tatarskich na ziemię turowską, jak również walk między książętami. W Turowie nie powstał więcej obiekt sakralny dorównujący rozmiarami zniszczonej cerkwi^[2].

W XX w. odnalezione zostały fragmenty ścian pozostałe po soborze, jednak dopiero w latach 1961–1963 przeprowadzono kompleksowe prace archeologiczne, które pozwoliły odsłonić jego fundamenty. W czasie dalszych prac w 1992 odkryta została gramota metropolity kijowskiego Cyryla II, w której zezwalał on na zbiórkę funduszy na odbudowę świątyni^[2].

W latach 2010–2013 wzniesiono w Turowie sobór Świętych Cyryla i Laurentego Turowskich, będący upamiętnieniem soboru Zaśnięcia Matki Bożej^[3].

Architektura edytuj

Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w Turowie był jedną z największych cerkwi w metropolii kijowskiej. Obiekt ten został wzniesiony na planie krzyża greckiego, w stylu staroruskim. Jego konstrukcja opierała się na sześciu potężnych filarach. Cerkiew wieńczyła jedna kopuła usytuowana w miejscu przecięcia ramion krzyża greckiego. Każda z trzech naw soboru kończyła się absydą. Z zewnątrz świątynię zdobiła sztukateria^[2].

Cerkwie reprezentujące analogiczny typ budownictwa zostały w XII w. wzniesione w ośrodkach religijnych na ziemi kijowskiej, na Wołyniu, na Smoleńszczyźnie i na ziemi połockiej. Z obiektów tych najbliższy konstrukcyjnie cerkwi w Turowie jest sobór Zaśnięcia Matki Bożej we Włodzimierzu Wołyńskim^[2].

Model przedstawiający przypuszczalny wygląd cerkwi w Turowie
Fundamenty cerkwi

Przypisy edytuj

↑ Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI–XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 280. ISBN 978-83-61209-55-3.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI–XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 158–161. ISBN 978-83-61209-55-3.
↑ Кафедральный собор святителей Кирилла и Лаврентия Туровских. turov.by. [dostęp 2020-09-27]. (ros.).

[1] Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI–XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 280. ISBN 978-83-61209-55-3.

[mir158-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI–XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 158–161. ISBN 978-83-61209-55-3.

[3] Кафедральный собор святителей Кирилла и Лаврентия Туровских. turov.by. [dostęp 2020-09-27]. (ros.).

[1]

[2]

[3]