Socjologia czasu wolnego
Socjologia czasu wolnego – subdyscyplina socjologii, zajmująca się badaniem zachowań ludzkich w czasie wolnym. Zachowania te obejmują szerokie spektrum aktywności takich, jak uprawianie sportu, turystyka, granie czy muzykowanie. Jednym z głównych problemów badań socjologicznych nad zachowaniami ludzi w czasie wolnym jest zdefiniowanie czasu wolnego[2].
Socjologia czasu wolnego wskazuje, że sposób, w jaki ludzie spędzają czas wolny zależy w przewidywalny sposób od ich zasobów finansowych, natomiast tylko w niewielkim stopniu od takich zmiennych socjoekonomicznych jak ich klasa społeczna, wykonywany zawód czy wykształcenie. Model spędzania wolnego czasu silniej zależy od tradycji rodzinnych i środowiskowych oraz wieku.
Obecnie badania nad czasem wolnym coraz częściej opierają się nie tylko na danych z ankiet (często z ostatnich kilku dekad), lecz także na wywiadach swobodnych.
Historia edytuj
Socjologia czasu wolnego (ang. sociology of leisure) jest stosunkowo nową dyscypliną w badaniach socjologicznych, szczególnie w porównaniu z takimi subdyscyplinami jak socjologia pracy, socjologia rodziny czy edukacji[3]. Choć jej początków można się dopatrywać w pracy Thorsteina Veblena „Teoria klasy próżniaczej” z 1925[4], do drugiej połowy XX wieku powstało niewiele prac naukowych opisujących zachowania ludzi w czasie wolnym od pracy[3][4][5].
Początkowo badania te nie były traktowane zbyt poważnie, gdyż nie uważano ich za równie istotne co np. badania nad zachowaniami w pracy. Z czasem przekonanie to zostało uznane za błędne a badania nad socjologią czasu wolnego uznano za komplementarne dla zrozumienia zależności między pracą a rozrywką. Badania na temat socjologii czasu wolnego rozkwitły w drugiej połowie XX wieku. W 1970 powstał komitet badawczy socjologii czasu wolnego przy Międzynarodowym Stowarzyszeniu Socjologicznym[6]. W ostatnich dekadach badacze zajmujący się tą dyscypliną socjologii coraz częściej zajmują się innymi aspektami czasu wolnego, na przykład zależnością między spędzaniem wolnego czasu a kulturą[7].
Zobacz też edytuj
- animacja czasu wolnego
- socjologia pracy
- lenistwo – jako przesadna skłonność do odpoczynku
Przypisy edytuj
- ↑ Marshall 1998 ↓, ¶ 1.
- ↑ Wilson 1980 ↓, s. 21.
- ↑ a b Parker 1975 ↓, s. 91.
- ↑ a b Scraton 2007 ↓, ¶ 1.
- ↑ Marshall 1998 ↓, ¶ 4.
- ↑ ISA 2015 ↓, ¶ 1.
- ↑ Scraton 2007 ↓, ¶ 15.
Bibliografia edytuj
- Stanley Parker, The Sociology of Leisure: Progress and Problems, „The British Journal of Sociology”, 26, no. 1, 1975, s. 91–101, DOI: 10.2307/589245, JSTOR: 589245 (ang.).
- Sheila Scraton, Leisure, [w:] George Ritzer (red.), Blackwell Encyclopedia of Sociology Online, 15 lutego 2007.
- Gordon Marshall, Leisure, sociological studies of, [w:] Gordon Marshall (red.), A Dictionary of Sociology, wyd. 2 online, Oxford Paperback Reference, Oxford: Oxford University Press, 1998, ISBN 978-0-19-280081-7 [dostęp 2015-09-20] (ang.).
- John Wilson, The Sociology of Leisure, „Annual Review of Sociology”, 6, 1980, s. 21–40, DOI: 10.1146/annurev.so.06.080180.000321, ISSN 0360-0572, OCLC 2244366 (ang.).
- International Sociological Association (autor korporacyjny), Research Committee on Sociology of Leisure RC13, [w:] International Sociological Association [online], www.isa-sociology.org, 17 września 2015 [dostęp 2015-09-23] (ang.).