Sojusz (szw. Alliansen) – centroprawicowa koalicja czterech szwedzkich partii politycznych, początkowo działająca pod nazwą Sojusz dla Szwecji (szw. Allians för Sverige).

Sojusz
Ilustracja
Państwo

 Szwecja

Liderzy Sojuszu w 2006. Od lewej: Fredrik Reinfeldt, Maud Olofsson, Göran Hägglund, Lars Leijonborg
Liderzy Sojuszu w 2010. Od lewej: Göran Hägglund, Jan Björklund, Maud Olofsson, Fredrik Reinfeldt
Liderzy Sojuszu w 2014. Od lewej: Göran Hägglund, Annie Lööf, Jan Björklund, Fredrik Reinfeldt

Skład koalicji edytuj

Historia edytuj

Powstanie Sojuszu wiązało się z dążeniami do przełamania dominacji Szwedzkiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej, rządzącej z paroma krótkimi przerwani (w 1936, od 1976 do 1982 i od 1991 do 1994) od 1932. W 2004 doszło do spotkania liderów czterech opozycyjnych ugrupowań w domu przewodniczącej Partii Centrum Maud Olofsson. Rezultatem prowadzonych rozmów stała się deklaracja z 31 sierpnia 2004, w której ustalono zasady ścisłej współpracy czterech ugrupowań i określono ramy programowe[1]. Dokładnie rok później potwierdzono ten układ w nowym dokumencie programowym[2].

Sojusz zwyciężył w wyborach parlamentarnych przeprowadzonych 17 września 2006. W 349-osobowym Riksdagu koalicja zdobyła 178 mandatów. Wygrana pozwoliła utworzyć koalicyjny rząd, na czele którego stanął lider Umiarkowanej Partii Koalicyjnej Fredrik Reinfeldt. Nowy gabinet odszedł w znacznej mierze od dotychczasowej polityki państwa socjalnego, m.in. przeprowadził reformę prowadzącą do obniżenia podatków[3]. Zniesiono również obowiązkową służbę wojskową[4].

Cztery partie zdecydowały się kontynuować współpracę pod szyldem Sojuszu również w wyborach w 2010. Głosowanie z 19 września 2010 przyniosło blokowi zwycięstwo, jednak przekroczenie progu wyborczego przez Szwedzkich Demokratów spowodowało, iż do uzyskania bezwzględnej większości w parlamencie koalicji zabrakło dwóch mandatów. Fredrikowi Reinfeldtowi udało się jednak pozostać pracę na stanowisku premiera.

Sojusz współpracował również w następnych wyborach w 2014, w których przegrał jednak z koalicją czerwono-zieloną, w związku z czym przeszedł do opozycji. Blok został odnowiony także na potrzeby wyborów w 2018. Wynik tych wyborów doprowadził do pata w szwedzkim parlamencie i długotrwałych negocjacji koalicyjnych. Ostatecznie liberałowie i centryści, deklarując chęć niedopuszczenia do uzyskania wpływów przez Szwedzkich Demokratów, zdecydowali się umożliwić ponowny wybór socjaldemokraty Stefana Löfvena na premiera. Spotkało się to z krytyką ze strony liderów pozostałych dwóch ugrupowań, prowadząc do faktycznego rozwiązania koalicji w styczniu 2019[5].

Wyniki w wyborach edytuj

Partia Wybory 2018 Wybory 2014 Wybory 2010 Wybory 2006
% Mandaty % Mandaty % Mandaty % Mandaty
Umiarkowana Partia Koalicyjna 19,8 70 23,2 84 30,1% 107 26,2% 97
Partia Centrum 8,6 31 6,1 22 6,6% 22 7,9% 29
Chrześcijańscy Demokraci 6,3 22 4,6 16 5,6% 19 6,6% 24
Liberałowie 5,5 20 5,4 19 7,1% 24 7,5% 28
Razem 143/349 141/349 173/349 178/349

Źródła:[6][7]

Przypisy edytuj

  1. Allians för Sverige. Samverkan för maktskifte 2006. alliansforsverige.se, 31 sierpnia 2004. [dostęp 2010-09-23]. (szw.).
  2. Allians för Sverige. Program för arbete. alliansforsverige.se, 31 sierpnia 2005. [dostęp 2010-09-23]. (szw.).
  3. Szwedzi mają dość wysokich podatków. wp.pl, 25 sierpnia 2010. [dostęp 2010-09-23].
  4. Szwecja zniosła powszechny obowiązek służby wojskowej. money.pl, 1 lipca 2010. [dostęp 2010-09-23].
  5. Busch Thor: Alliansen är ett avslutat kapitel. svd.se, 11 stycznia 2019. [dostęp 2019-01-19]. (szw.).
  6. Parties and Elections in Europe: Sweden. parties-and-elections.eu. [dostęp 2018-09-15]. (ang.).
  7. Val till riksdagen – Valnatt. val.se. [dostęp 2014-09-15]. (szw.).