Solidarni 2010

polski film dokumentalny

Solidarni 2010 – film zrealizowany przez dokumentalistkę Ewę Stankiewicz oraz publicystę Jana Pospieszalskiego po katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku. Dokument stanowi zapis rozmów prowadzonych pomiędzy ludźmi zgromadzonymi podczas żałoby narodowej po katastrofie na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie oraz podczas uroczystości pogrzebowych Pary Prezydenckiej w Krakowie.

Solidarni 2010
Gatunek

dokument

Rok produkcji

2010

Data premiery

26 kwietnia 2010

Kraj produkcji

Polska

Język

polski

Czas trwania

90 min

Reżyseria

Ewa Stankiewicz,
Jan Pospieszalski

Muzyka

Michał Lorenc[1]

Zdjęcia

Grzegorz Ruzik,
Józef Szymura[2],
Piotr Wąsowski,
Piotr Nykowski,
Ewa Stankiewicz

Montaż

Agnieszka Gronowicz,
Ewa Stankiewicz,
Rafał Gruca

Produkcja

Film Open Group Sp. z o.o.

Kontynuacja

Krzyż

W styczniu 2011 roku zarejestrowano w Polsce Stowarzyszenie Solidarni 2010.

Rozpowszechnianie filmu edytuj

Reportaż, wyemitowany 26 kwietnia 2010 w TVP1 o godz. 20:27, obejrzało 1,6 mln widzów i udział TVP1 w czasie jego nadawania wyniósł 10,28% w grupie 4+ oraz 7,15% w grupie komercyjnej 16–49[3]. Emisja filmu nie była wcześniej planowana i nie został on uwzględniony w magazynach z tygodniowym programem TV[3]. W późniejszym okresie dokument można było nabyć wraz z dziennikiem „Rzeczpospolita” (wydanie z dnia 25 maja 2010, nakład 180 tys. egz.)[4].

30 maja 2010 film zaprezentowano w czasie pokazu w Brukseli, zorganizowanego przez Komitet Społeczny „Solidarni 2010”[5], a w kwietniu 2011 odbyła się trzykrotna projekcja filmu w Chicago w ramach tygodnia „Smoleńsk 2010 – Tydzień Pamięci Narodowej”[6].

Kontrowersje edytuj

Obraz wzbudził wiele kontrowersji, zarzucano mu m.in. brak obiektywizmu: selektywne wybieranie wypowiedzi, podpowiadanie rozmówcom, udział aktorów i działaczy politycznych jako anonimowych rozmówców. Niektórzy krytycy filmowi wskazywali jednak na jego walory[7]. W obronie filmu wystąpił m.in. reżyser Artur Żmijewski; jego zdaniem do atutów filmu należą: nieukrywanie przez twórców filmu własnych poglądów, oddanie głosu zwykłym ludziom z ulicy, na ogół lekceważonym przez media, oraz poszukiwanie świeckiego języka wyrażania żałoby[8].

W mediach zwracano uwagę, że wśród wypowiadających się anonimowo byli aktorzy współpracujący z TVP: Mariusz Bulski, Katarzyna Łaniewska i Halina Rowicka, a także Waldemar Bonkowski – były radny Sejmiku Województwa Pomorskiego, członek PiS[9].

Rada Etyki Mediów uznała, że Jan Pospieszalski w prowadzonych przez siebie relacjach przeżyć ludzi przychodzących w dniach żałoby pod Pałacem Prezydenckim, wykorzystanych także w filmie, naruszył zapisane w Karcie Etycznej Mediów zasady obiektywizmu, a także szacunku i tolerancji. Odrębne zdanie zgłosiło dwoje członków Rady: Tomasz Bieszczad i Teresa Bochwic[10]. Krytycznie o samym filmie wypowiedziała się Komisja Etyki TVP[11]. Jan Pospieszalski nie zgodził się z zarzutami Rady Etyki Mediów[12].

Kontynuacje edytuj

Osobny artykuł: Krzyż (film).

W maju 2010 podjęto prace nad kontynuacją dokumentu pod roboczym tytułem Solidarni 2010 – część druga[13]. 17 marca 2011 Ewa Stankiewicz i Jan Pospieszalski przedstawili na konferencji prasowej wspólnie zrealizowany film dokumentalny Krzyż, będący kontynuacją filmu Solidarni 2010[14]. Opublikowano go w nakładzie 20 tys. egzemplarzy na płytach DVD[14]; rozpowszechniano go również wraz z książką pod tytułem „Krzyż”, zawierającą wywiad z twórcami obu dokumentów[15].

Stowarzyszenie Solidarni 2010 edytuj

 
Ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski na spotkaniu Stowarzyszenia Solidarni 2010 w Sanoku (2011)

W 2010 roku powstało Stowarzyszenie Solidarni 2010 z siedzibą we Wrocławiu, którego nazwa nawiązuje do tytułu filmu[16]. Zostało ono wpisane do rejestru stowarzyszeń 31 stycznia 2011; jego prezesem została Ewa Stankiewicz[17].

10 kwietnia 2011 Stowarzyszenie rozpoczęło protest przed Pałacem Prezydenckim w Warszawie, domagając się dymisji premiera Donalda Tuska i postawienia go przed Trybunałem Stanu za oddanie śledztwa w sprawie katastrofy smoleńskiej „w ręce Rosji”[18]. Stowarzyszenie domagało się też powołania międzynarodowej komisji ds. zbadania przyczyn katastrofy, zgody na ekshumację ciał ofiar i ujawnienia zdjęć satelitarnych NATO z ostatniej fazy lotu samolotu Tu-154M[18]. Protestujący ustawili przed Pałacem Prezydenckim namiot; po jego usunięciu przez służby miejskie był on trzymany przez zmieniające się osoby[18].

W maju 2011 Zarząd Stowarzyszenia Solidarni 2010 wydał oświadczenie, w którym zaapelował o integrację i współpracę środowisk niepodległościowo-patriotycznych w najbliższych wyborach parlamentarnych; w liście stwierdzono, że jedyną szansę na skuteczną, pozytywną zmianę i uzyskanie bezwzględnej większości parlamentarnej Stowarzyszenie upatruje we wsparciu w tych wyborach Prawa i Sprawiedliwości, w tym także osób, które znajdą się na listach tej partii, a reprezentować będą szerokie zjednoczone środowisko patriotyczne[19].

28 maja 2011, w trakcie wizyty prezydenta USA Baracka Obamy w Polsce, grupa członków Stowarzyszenia Solidarni 2010 demonstrowała przed Pałacem Prezydenckim w Warszawie, domagając się międzynarodowego śledztwa w sprawie katastrofy w Smoleńsku oraz ujawnienia przez Amerykanów zdjęć satelitarnych z 10 kwietnia 2010 roku[20].

Przypisy edytuj

  1. Wykorzystano muzykę Michała Lorenca z serialu Glina.
  2. FilmPolski.pl
  3. a b Dokument „Solidarni 2010” obejrzało 1,6 mln widzów. wirtualnemedia.pl, 2010-04-29. [dostęp 2011-03-06]. (pol.).
  4. Film „Solidarni 2010” dodatkiem do „Rzeczpospolitej”. wirtualnemedia.pl, 2010-05-25. [dostęp 2011-03-06]. (pol.).
  5. Film „Solidarni 2010” w Brukseli. „Aktywne wsparcie Kaczyńskiego”. newsweek.pl, 2010-05-30. [dostęp 2011-03-06]. (pol.).
  6. Polacy w USA pamiętają. sunday.niedziela.pl. [dostęp 2011-05-31]. (pol.).
  7. Dwugłos: „Solidarni 2010”. Spór o film dokumentalny Ewy Stankiewicz i Jana Pospieszalskiego. rp.pl, 2010-04-28. [dostęp 2011-03-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-15)]. (pol.).
  8. Autentyczne jest stronnicze. Artur Żmijewski w rozmowie z Pawłem Smoleńskim. wyborcza.pl, 2010-06-26. [dostęp 2011-03-30]. (pol.).
  9. „Solidarni 2010”: zwykli Polacy, np. aktorzy, radny PiS. wyborcza.pl, 2010-04-28. [dostęp 2011-03-06]. (pol.).
  10. Oświadczenie Rady Etyki Mediów. sdp.pl, 2010-05-05. [dostęp 2010-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-10)]. (pol.).
  11. Orzeczenie Komisji Etyki TVP S.A. z dnia 20.05.2010 w sprawie filmu „Solidarni 2010”. tvp.pl, 2010-05-21. [dostęp 2010-08-26]. (pol.).
  12. Jan Pospieszalski odpiera zarzuty REM. wirtualnemedia.pl, 2010-05-06. [dostęp 2011-03-05]. (pol.).
  13. „Solidarni 2010 – część druga”. rp.pl, 2010-08-05. [dostęp 2010-08-05]. (pol.).
  14. a b „Krzyż” kontynuacją „Solidarnych 2010”. rp.pl, 2011-05-17. [dostęp 2011-03-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-15)]. (pol.).
  15. Krzyż. Kontynuacja „Solidarni 2010”. fnp.pl. [dostęp 2011-03-30]. (pol.).
  16. Statut Stowarzyszenia Solidarni 2010. solidarni2010.pl. [dostęp 2011-03-06]. (pol.).
  17. Stowarzyszenie Solidarni 2010 – wyszukiwarka podmiotów w Krajowym Rejestrze Sądowym. krs.ms.gov.pl. [dostęp 2011-03-07]. (pol.).
  18. a b c Solidarni 2010 przed pałacem. rp.pl, 2011-04-13. [dostęp 2011-05-28]. (pol.).
  19. Nasz kraj potrzebuje mobilizacji!. niezalezna.pl, 2011-05-27. [dostęp 2011-05-27]. (pol.).
  20. Obama w Warszawie. Protest przed Pałacem Prezydenckim. dziennik.pl, 2011-05-28. [dostęp 2011-05-31]. (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj