Sonet 130 (William Szekspir)
Sonet 130 (incipit MY Miſtres eyes are nothing like the Sunne[a]) – jeden z cyklu 154 sonetów autorstwa Williama Szekspira. Po raz pierwszy został opublikowany w 1609 roku[5].
_CXXX.jpg)
My mistress' eyes are nothing like the sun;
Coral is far more red, than her lips red:
If snow be white, why then her breasts are dun;
If hairs be wires, black wires grow on her head.
I have seen roses damasked, red and white,
But no such roses see I in her cheeks;
And in some perfumes is there more delight
Than in the breath that from my mistress reeks.
I love to hear her speak, yet well I know
That music hath a far more pleasing sound:
I grant I never saw a goddess go,
My mistress, when she walks, treads on the ground:
- And yet by heaven, I think my love as rare,
- As any she belied with false compare.
Nie są jak słońce oczy mojej damy,
Od ust jej żywsza jest czerwień korali;
Jest li śnieg biały, piersi jej dwie plamy,
Jest li włos z drutu, włos jej z czarnej stali.
Widziałem róże białe i czerwone,
Lecz na jej licach niema takiej róży;
Milszą są wonią kwiaty nasycone,
Niżeli zapach, który tchom jej służy.
Lubię, gdy mówi, lecz muzyka słodziej
Przemawia do mnie melodjami swemi;
Nigdym nie widział, jak bogini chodzi,
Ona gdy stąpa, to stąpa po ziemi.
- Jednak, niż wszystkich złych porównań próba,
- Stokroć wybrańsza będzie moja luba.
Treść edytuj
W sonecie tym podmiot liryczny, przez niektórych badaczy utożsamiany z autorem[6][7], ogłasza światu brak u swojej kochanki, Czarnej Damy, konwencjonalnych atrybutów piękności, opiewanych zwykle w poezji miłosnej[8].
Sonet ten może być odczytany również jako satyra na tradycyjne w poezji miłosnej porównywanie ukochanej osoby do wszystkiego, co piękne pod słońcem, a także do rzeczy boskich i nieśmiertelnych. Chociaż w pierwszych dwóch czterowierszach znajdujemy wiele negatywnych porównań, to w końcowym sześciowierszu podmiot liryczny sugeruje, że jej głos jest słodszy niż jakakolwiek muzyka, a żadna bogini nie może się równać z kochanką pod względem jej czysto ludzkiej piękności i jej śmiertelnej dostępności[9].
Polskie przekłady edytuj
| 1866 | Twoje oczy do słońca nie podobne wcale, | Antoni Pietkiewicz | [10] | ||
| 1907 | Nie są jak słońce oczy mojej damy, | Jan Kasprowicz | [11] | ||
| 1913 | Słońcu jej oka nie przyrównam wcale, | Maria Sułkowska | [12] | ||
| 1922 | Nie są jak słońce oczy mojej damy, | Jan Kasprowicz | [4] | ||
| 1948 | Z oczu mojej kochanki blask słońca nie strzeli; | Władysław Tarnawski | [13] | ||
| 1968 | Blask w oczach mej kochanki do słońca promieni | Marian Hemar | [14] | ||
| 1979 | W oczach kochanki mojej słońce nie lśni, | Maciej Słomczyński | [15] | ||
| 2011 | Nie słońcem jest ten promień, co z oczu jej pada; | Stanisław Barańczak | [6] | ||
| 2015 | Jej oczy nie są równe słońca krasie | Ryszard Długołęcki | [16] |
Uwagi edytuj
- ↑
William Shakespeare: Shake-speares Sonnets. Neuer before Imprinted. (A Louers Complaint. By William Shake-speare.). Londyn: 1609.
Przypisy edytuj
- ↑ Wiktor Hahn: Shakespeare w Polsce : bibliografia. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1958, s. 36-38.
- ↑ Wanda Krajewska: Recepcja literatury angielskiej w Polsce w okresie modernizmu (1887-1918): informacje, sạdy, przekłady. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1972, s. 228.
- ↑ Charles Knox Pooler (red.): The Works of Shakespeare: Sonnets. Londyn: Methuen & Company, 1918, seria: The Arden Shakespeare [1st series]. OCLC 4770201.
- ↑ a b Jan Kasprowicz: William Shakespeare Sonety z angielskiego przełożył Jan Kasprowicz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska“, 1922.
- ↑ Roman Dyboski: O sonetach i poematach Szekspira.. Warszawa: Gebethner&Wolff, 1914, s. 28, 81.
- ↑ a b Stanisław Barańczak: William Shakespeare Sonety Przekład, wstęp i opracowanie Stanisław Barańczak. Kraków: Wydawnictwo a5, 2011. ISBN 978-83-61298-50-2.
- ↑ Henryk Zbierski: William Shakespeare. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 552-577. ISBN 83-214-0524-X.
- ↑ Katherine Duncan-Jones: Shakespeare's Sonnets. Londyn, Nowy Jork, Delhi, Sydney: Bloomsbury, 2015, s. 374-375, seria: The Arden Shakespeare. ISBN 978-1-4080-1797-5.
- ↑ Shakespeare's Sonnets – Sonnet CXXX. Oxquarry Books Ltd. [dostęp 2021-01-15]. (ang.).
- ↑ Antoni Pietkiewicz. Sonety Szekspira. „Kłosy”. III (58), s. 62, 1866.
- ↑ Jan Kasprowicz: Poeci angielscy : (wybór poezyi) w przekładzie Jana Kasprowicza.. Lwów, Warszawa: Wydawnictwo Księgarni H. Altenberga (Lwów); E. Wende i Spółka (Warszawa), 1907.
- ↑ Maria Sułkowska (MUS): Sonety Shakespeare’a I-CXXXIV i CXXXVII-CLIV. Kraków: G. Gebethner i spółka, 1913.
- ↑ Fragment spuścizny Władysława Tarnawskiego. Sonety, „Lukrecja”, „Wenus i Adonis”. Autograf, 3 zeszyty. Dar Joanny Tarnawskiej. Dzieła W. Sheakespeare’a w przekładzie W. Tarnawskiego.. Biblioteka Jagiellońska Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-16)].
- ↑ Marian Hemar: Sonety Szekspira. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna, 1968.
- ↑ Maciej Słomczyński: Shakespeare William - Dzieła tom 1 Sonety. Warszawa: Wydawnictwo Literackie, 1979.
- ↑ Ryszard Długołęcki: William Shakespeare Sonety przekład Ryszard Długołęcki. Bydgoszcz: Arspol, 2015. ISBN 978-83-936744-1-1.
Linki zewnętrzne edytuj
- Shakespeare's Sonnets – pełny tekst wraz z komentarzem. Oxquarry Books Ltd. [dostęp 2021-01-15]. (ang.).