Sophie Auguste Tilebein

niemiecka malarka, filantropka

Sophie Auguste Caroline Tilebein z domu Pepin, primo voto Buyrette[1] (ur. 20 grudnia 1771 w Getyndze[2], zm. 21 sierpnia 1854 w Szczecinie) – niemiecka patrycjuszka, malarka i rysowniczka, mecenaska kultury i sztuki, organizatorka życia kulturalnego w Szczecinie, twórczyni salonu artystycznego, filantropka

Sophie Auguste Caroline Tilebein
Ilustracja
Sophie Auguste Caroline Tilebein - autoportret
Data i miejsce urodzenia

20 grudnia 1771
Getynga

Data i miejsce śmierci

21 sierpnia 1854
Szczecin

Zawód, zajęcie

malarka i rysowniczka, filantropka

Ławeczka - pomnik Sophie Auguste Caroline Tilebein (2024)
Tabliczka na ławeczce-pomniku Sophie Auguste Tilebein (2024)

Sophie Auguste Caroline Pochodziła z rodziny o francuskich i angielskich korzeniach. Była córką filologa anglisty, profesora Philippa Heinricha Pepina i Henrietty Louise z domu de Pérard. Matka zmarła wkrótce po porodzie. Ojciec bardzo ją kochał, ale nie mógł jej wychować bez matki, dlatego dziewczynkę wychowywali krewni matki, w szczególności Armand, kaznodzieja z francuskiej wspólnoty reformowanej w Hanowerze. Sophie uczyła się podstaw geografii, botaniki, religii, literatury i języków[3], a także śpiewu i gry na klawesynie.

W 1790 Sophie wyszła za mąż za szczecińskiego kupca Jeana Rodolpha Buyrette. Podczas sześciu lat małżeństwa (mąż zmarł 1 października 1796) dała się poznać jako osoba gościnna, towarzyska, wykształcona. Powszechnie nazywano ją „Pepinette“. Niespełna rok po śmierci pierwszego męża (31 lipca 1797) Sophie wyszła po raz drugi za mąż za pochodzącego ze Szczecina kupca, zajmującego się handlem winem, Carla Gotthilfa Tilebein (1760–1820). Dzięki dobrej sytuacji finansowej Sophie prowadziła ceniony w Szczecinie i zasłużony dla życia kulturalnego miasta salon artystyczny na Żelechowej (niem. Züllchow, dziś dzielnica Szczecina). Sama Sophie Tilebein była utalentowana plastycznie − zajmowała się malarstwem i rysunkiem[2].

Mąż Carl Gotthilf Tilebein zmarł 7 lipca 1820 po krótkiej chorobie. Żona pochowała go w krypcie we własnym parku; później kazała zbudować mauzoleum wg swojego projektu. Po śmierci męża kontynuowała działalność artystyczną i społeczną. W dalszym ciągu była mecenasem wielu szczecińskich artystów, a jej wsparcie było niezwykle ważne.

W salonie Sophie Tilebein prezentowali swoje utwory znani artyści, jak poeta i filozof Ludwig Giesebrecht, znany berliński dramaturg August Wilhelm Iffland czy najwybitniejszy kompozytor szczeciński Carl Loewe, który chętnie grał i śpiewał dla pani Tilebein oraz dedykował mecenasce swoje kompozycje.

Sophie Auguste Tilebein zmarła 21 sierpnia 1854 w Züllchow i została pochowana w mauzoleum obok męża. Nie miała dzieci; w testamencie część pieniędzy przeznaczono na emerytury dla przyjaciół i służby, a pozostały majątek, zwłaszcza ten w Züllchow, został wykorzystany do założenia Fundacji Tilebein.

W 2020 udało się odnaleźć fragment płyty nagrobnej Sophie na terenie dawnej rezydencji w dzielnicy Żelechowa[4].

Upamiętnienie edytuj

W miejscu dawnej rezydencji państwa Tilebein została postawiona ławeczka-pomnik Sophie Auguste Caroline Tilebein z tabliczką informacyjną[5][6].

Przypisy edytuj

  1. Sophie Auguste Tilebein w Encyklopedii Pomorza Zachodniego (dostęp 16.01.2024)
  2. a b Niezwykła pani Tilebein (dostęp 16.01.2024)
  3. Piękna Pani Tilebein (I). Francuzka w Szczecinie. sedina.pl (dostęp 16.01.2024)
  4. Marek Jaszczyński. Sensacja w Szczecinie. Udało odnaleźć się fragment tablicy poświęconej pani Tilebein. gs24.pl (dostęp 16.0.2024)
  5. Robert Duchowski. Pani Tilebein znów u siebie (dostęp 16.01.2024)
  6. Rafał Remont. Przysiadła na ławeczce. Kim jest Sophie Caroline Auguste Tilebein? (dostęp 16.01.2024)

Bibliografia edytuj

  • Marek Łuczak. Szczecin - Żelechowa. Pomorskie Towarzystwo Historyczne Szczecin 2008, s. 54-64. ISBN 9788375181050
  • Kompozytorzy szczecińscy. Red. E. Kus, M. Szczęsny i E. Włodarczyk. T. 1. Szczecin 2003, s. 170.
  • Dem Tilebeinstift gewidmet von der Gesellschaft für pommersche Geschichte und Altertumskunde. [Stettin 1925].
  • O. Altenburg O. Die Tilebeins und ihr Kreis. Stettin, 1937.