Sparysoma kreteńska

Sparysoma kreteńska
	Sparisoma cretense
	(Linnaeus, 1758)
	; samiec sparysomy kreteńskiej, Azory
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	okoniokształtne
Podrząd	wargaczowce
Rodzina	skarusowate
Rodzaj	Sparisoma
Gatunek	sparysoma kreteńska
Synonimy
	Calliodon rubiginosus (Valenciennes, 1840); Euscarus cretensis (Linnaeus, 1758); Labrus cretensis Linnaeus, 1758; Labrus xantherythrus Rafinesque, 1810; Scarus canariensis Valenciennes, 1838; Scarus cretensis (Linnaeus, 1758); Scarus mutabilis Lowe, 1838; Scarus rubiginoides Guichenot, 1865; Scarus rubiginosus Valenciennes, 1840; Scarus siculus Cocco, 1846; Sparidosoma cretense (Linnaeus, 1758); Sparisoma cretensis (Linnaeus, 1758); Sparisoma mutabilis (Lowe, 1838);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Sparysoma kreteńska (Sparisoma cretense) – gatunek ryby z rodziny skarusowatych (Scaridae).

Występowanie edytuj

Występuje w północnym Atlantyku od Portugalii do Wysp Kanaryjskich i wzdłuż wybrzeża Afryki do Senegalu, wokół Azorów, Madery, również w Morzu Śródziemnym, zwłaszcza w jego wschodniej części.

Ryba żyjąca w płytkich wodach, zazwyczaj u skalistych wybrzeży, także na łąkach trawy morskiej na głębokości do 50 m. Występuje w niewielkich stadach lub w grupach po 3–4 osobniki, w których występują obie formy ubarwienia.

Opis edytuj

Samiec dorasta maksymalnie do 25 cm, samice do 18 cm. Ciało owalne, silnie bocznie spłaszczone. Otwór gębowy mały z mięsistymi wargami. Uzębienie w obu szczękach, wszystkie zęby zrośnięte tworzące rodzaj tzw. papuziego dziobu. Zęby gardłowe zrośnięte w silne płytki żujące. Łuski bardzo duża, koliste, wzdłuż linii bocznej od 23 do 25. Płetwa grzbietowe długa, niepodzielona, podparta 10 twardymi i 10 miękkimi promieniami. Płetwa odbytowa podparta 2 twardymi i 10 miękkimi promieniami.

Ubarwienie w dwóch formach (prawdopodobnie związanych z dymorfizmem). Pierwsza forma: ciało szare z pojedynczą, dużą czarną plamą za pokrywą skrzelową a druga ciało czerwone z dużą szarą plamą za głową i duża żółta plama na pokrywie skrzelowej i na trzonie ogonowym. Tęczówka oka w obu formach żółta.

Odżywianie edytuj

Odżywia się glonami i małymi bezkręgowcami, które zeskrobuje z podłoża silnym dziobem i miażdży płytkami gardłowymi.

Rozród edytuj

Biologia rozrodu jest słabo poznana.

Przypisy edytuj

↑ Sparisoma cretense, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Sparisoma cretense, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

Bibliografia edytuj

Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby morskie. Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 130-131. ISBN 83-7129-306-2.
Sparisoma cretense. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 2001-10-26]
Sparisoma cretense. WoRMS World Register of Marine Species. [dostęp 2010-10-26]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Walczące sparysomy YouTube [dostęp 2024-01-20]

[itis-1] Sparisoma cretense, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Sparisoma cretense, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[1]

[2]