Srebrzanka modrodzioba

Srebrzanka modrodzioba
	Spatula versicolor
	(Vieillot, 1816)
	; Samiec
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	blaszkodziobe
Rodzina	kaczkowate
Podrodzina	kaczki
Plemię	Anatini
Rodzaj	Spatula
Gatunek	srebrzanka modrodzioba
Synonimy
	Anas versicolor Vieillot, 1816; Punanetta versicolor (Vieillot, 1816);
	Anas versicolor Vieillot, 1816; Punanetta versicolor (Vieillot, 1816);
Podgatunki
	S. v. versicolor (Vieillot, 1816); S. v. fretensis (P. P. King, 1831);
	S. v. versicolor (Vieillot, 1816); S. v. fretensis (P. P. King, 1831);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; w sezonie lęgowym występuje przez cały rok poza sezonem lęgowym
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Srebrzanka modrodzioba^[4] (Spatula versicolor) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Nie jest zagrożony wyginięciem.

Występowanie edytuj

Południowa Ameryka Południowa, w tym Falklandy^[5].

Systematyka edytuj

Zaliczany wcześniej do tego gatunku, podgatunek puna, obecnie traktowany jest jako odrębny takson – srebrzanka andyjska (Spatula puna)^[5]^[6]^[4]^[7]. Wyróżniono dwa podgatunki S. versicolor^[5]:

S. versicolor versicolor – środkowe Chile do południowej Brazylii i południowej Argentyny.
S. versicolor fretensis – południowe Chile i południowa Argentyna, Falklandy.

Morfologia edytuj

Długość ciała 38–43 cm, długość skrzydła 18,3–20,5 cm, masa ciała samców 442–473 g, samic 373 g^[2]. Obie płci podobnie ubarwione. Dziób długi, niebieski, u nasady żółty. Czapeczka ciemna, boki głowy kremowe. Tułów ciemny, z jasnymi obrzeżeniami piór. Kuper prążkowany, lusterko zielone, biało obrzeżone.

Ekologia edytuj

Jaja z kolekcji muzealnej

Ptak ten zasiedla płytkie jeziora, bagna i słodkowodne baseny^[2]. Częściowo wędrowny. Żywi się nasionami i wegetatywnymi częściami roślin wodnych, trawami i turzycami^[2]. Poluje też na bezkręgowce wodne (a także na larwy owadów, mięczaki i skorupiaki), pluskając na powierzchni, zanurzając głowę i stając pionowo w płytkich wodach, czasami również nurkuje^[2].

Sezon godowy na południu przypada głównie na październik-listopad, w Peru na wrzesień-marzec. Samce w pewnym stopniu są poligamiczne, zmuszając inne samice do kopulacji, ale zakres takiego zachowania nie jest dobrze znany, a przynajmniej niektóre pary są monogamiczne^[8]. Gniazduje w pojedynczych parach lub luźnych grupach; gniazda zbudowane są na ziemi wśród roślinności^[2]. Samica składa 6–10 (średnio 8) jaj, wielkości 47–51,8 mm x 32,6–36,8 mm o masie 26–38 g^[2]. Jaja wysiaduje wyłącznie samica przez 25–26 dni^[2]^[8]. Średnia masa wylęgniętych młodych to 18 g^[2]. Brak danych na temat wychowu młodych, ale samice opiekują i bronią swojego potomstwa^[8]. Dojrzałość płciową młode osiągają prawdopodobnie około pierwszego roku życia^[8].

Status i ochrona edytuj

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody srebrzanka modrodzioba nieprzerwanie od 1988 roku jest zaliczana do kategorii LC (najmniejszej troski)^[3]. Gatunek pospolity i jako całość populacji nie jest zagrożony^[2]. Wielkość populacji oszacowana w 2000 roku wyniosła 25 000–100 000^[2]. Globalny trend liczebności uznawany jest za stabilny, choć trendy liczebności niektórych populacji nie są znane^[3].

Przypisy edytuj

↑ Anas versicolor, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2014-02-09] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Carboneras 1992 ↓, s. 611.
↑ ^a ^b ^c BirdLife International, Spatula versicolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-09-30] (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Anatini Leach, 1820 (wersja: 2020-01-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-07-28].
↑ ^a ^b ^c Frank Gill, David Donsker (red.): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2019-11-11]. (ang.).
↑ E. C. Dickinson (Editor), J. V. Remsen Jr.: The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World. Cz. 1: Non-passerines. Eastbourne: Aves Press, 2013. ISBN 978-0-9568611-0-8. (ang.).
↑ Charles G. Sibley, Burt L. Monroe Jr.: Distribution and Taxonomy of Birds of the World. New Haven & Londyn: Yale University Press, 1990. ISBN 978-0-300-04969-5.
↑ ^a ^b ^c ^d Janet Kear: Ducks, Geese and Swans: General chapters, species accounts (Anhima to Salvadorina). Oxfor: Oxford University Press, 2005. ISBN 0-19-861008-4. (ang.).

Bibliografia edytuj

Andrew Gosler: Atlas Ptaków Świata. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Carles Carboneras: Family Anatidae (Ducks, Geese and Swans). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992. ISBN 84-87334-10-5. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Anas versicolor, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2014-02-09] (ang.).

[CITEREFCarboneras1992611-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Carboneras 1992 ↓, s. 611.

[iucn-3] BirdLife International, Spatula versicolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-09-30] (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Anatini Leach, 1820 (wersja: 2020-01-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-07-28].

[ioc-5] Frank Gill, David Donsker (red.): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2019-11-11]. (ang.).

[dickinson&remsen-6] E. C. Dickinson (Editor), J. V. Remsen Jr.: The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World. Cz. 1: Non-passerines. Eastbourne: Aves Press, 2013. ISBN 978-0-9568611-0-8. (ang.).

[sibley-7] Charles G. Sibley, Burt L. Monroe Jr.: Distribution and Taxonomy of Birds of the World. New Haven & Londyn: Yale University Press, 1990. ISBN 978-0-300-04969-5.

[kear-8] Janet Kear: Ducks, Geese and Swans: General chapters, species accounts (Anhima to Salvadorina). Oxfor: Oxford University Press, 2005. ISBN 0-19-861008-4. (ang.).

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]