Stamppot
Stamppot (niderl. stampen „tłuc, ubijać” i pot „garnek”) – ziemniaki utłuczone razem z warzywami[1].
Prosta i pożywna potrawa charakterystyczna dla tradycyjnej kuchni holenderskiej, łatwa do przygotowania w dużej ilości[2]. Podstawowym składnikiem są ugotowane i utłuczone ziemniaki. Do jej przygotowania nadają się ziemniaki, które rozpadają się podczas gotowania, tzw. kruimig[3]. Tym niemniej stamppot nie jest odpowiednikiem ziemniaczanego purée – ugotowane ziemniaki i warzywa rozgniata się za pomocą metalowego tłuczka na niejednorodną masę[4].
Pochodzenie potrawy sięga czasów, gdy Holendrzy gotowali posiłki w jednym garnku. Jest spożywana na gorąco. Do potrawy serwuje się wędzoną kiełbasę rookworst, mocno usmażony boczek pokrojony w kostkę[5] lub holenderski kotlet mielony gehaktbal. Potrawa od wieków cieszy się niesłabnącą popularnością i jest typowym daniem na zimowe wieczory[6]. W potocznym języku polskim nazywana jest „tłuczonym garnkiem”[5].
Współcześnie składniki potrawy (ziemniaki i warzywa) gotuje się w jednym garnku lub w osobnych garnkach, po czym tłucze za pomocą tłuczka, od czasu do czasu mieszając[7]. Niektórzy wyciskają na środku talerza z potrawą zagłębienie, do którego nalewany jest sos jus.
Przykładami najbardziej znanych stamppotów są[7]:
- boerenkoolstamppot – ziemniaki z jarmużem i kiełbasą rookworst,
- zuurkoolstamppot – ziemniaki z kiszoną kapustą i kiełbasą rookworst,
- hutspot – ziemniaki z pokrojoną cebulą i marchwią, serwowane z ugotowanym mięsem wołowym od żeberek,
- Hete Bliksem – ziemniaki i jabłka, serwowane z boczkiem lub holenderską wersją kaszanki.
Inne kombinacje[8]:
- andijviestamppot – ziemniaki i surowa lub ugotowana pokrojona na paseczki endywia, wymieszane z kawałkami mocno usmażonego boczku i słoniny,
- stamppot prei – ziemniaki i pory z pokrojonym w kostkę żółtym, dojrzałym serem, serwowany do holenderskiej wersji kotleta mielonego gehaktbal,
- stamppot spitskool – ziemniaki i poszatkowana biała kapusta, podawany z kiełbasą rookworst.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Woordenboek Van Dale – stamppot. vandale.nl. [dostęp 2012-10-22]. (niderl.).
- ↑ Stamppot – traditional Dutch winter fare. www.coquinaria.nl. [dostęp 2012-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-08)]. (ang.).
- ↑ Aardappelinformatie. Lindenhoff BV. [dostęp 2012-10-22]. (niderl.).
- ↑ Stamppot boerenkool. www.coquinaria.nl. [dostęp 2012-10-23]. (niderl.).
- ↑ a b Kuchnia holenderska. lovetotravel.pl. [dostęp 2012-10-22]. (pol.).
- ↑ Rixt Blijkers, Anita Kastelijn, Alies Y. Zijlstra: The Dutch cuisine:Dutch?. RUG Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen. [dostęp 2012-10-22]. (ang.).
- ↑ a b Nederlandse keuken en eetgewoonten. www.holland.com. [dostęp 2012-10-22]. (niderl.).
- ↑ Stamppot recepten. www.smulweb.nl. [dostęp 2012-10-22]. (niderl.).