Stanisław Żurakowski (podpułkownik)

polski podpułkownik, historyk emigracyjny

Stanisław Żurakowski (ur. 24 lipca 1920 w Wołominie[1], zm. 27 lipca 2023[2]) – podpułkownik, historyk emigracyjny.

Stanisław Żurakowski
ilustracja
podpułkownik podpułkownik
Data i miejsce urodzenia

24 lipca 1920
Wołomin

Data śmierci

27 lipca 2023

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne w ZSRR
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

16 Lwowski Batalion Strzelców

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa (kampania włoska: bitwa o Monte Cassino)

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi

Życiorys edytuj

Był synem Stanisława Ludwika Żurakowskiego (1886–1940) i Marii z domu Jastrzębskiej[3][4]. Jego rodzeństwem byli Edmund, Anna (zmarła w dzieciństwie), Ludwik, Józef, Maria, Julia, Jadwiga (po mężu Czok), Antoni[3][4][5]. Ojciec był oficerem rezerwy Wojska Polskiego, urzędnikiem samorządowym II Rzeczypospolitej, od 1928 burmistrzem miast Włodzimierza Wołyńskiego, Zdołbunowa, od 1934 do 1939 Ostroga, po wybuchu I wojny światowej aresztowany przez sowietów i w 1940 zamordowany w ramach zbrodni katyńskiej[3][4]. W 1940 członkowie rodziny zostali w głąb ZSRR, skąd wyszli wraz z armią gen. Andersa[6][7][8].

Później został żołnierzem 2 Korpusu Polskiego w strukturze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Uczestniczył w kampanii włoskiej w 1944 jako podchorąży 16 Batalionu Strzelców brał udział w bitwie pod Monte Cassino[9][10][11]. Podczas walk 2 Korpusu zginęli dwaj jego bracia[12].

Po II wojnie światowej przebywał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Był wieloletnim honorowym pracownikiem Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie[13][14][15]. Był autorem publikacji historycznych. Przygotował do druku Listy z Kozielska burmistrza miasta Ostroga, wydane w 1989 nakładem Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie oraz ponownie w 2011 w ramach serii Wołanie z Wołynia (Biały Dunajec – Ostróg); książka zawiera korespondencję Stanisława Ludwika Żurakowskiego podczas uwięzienia na przełomie 1939/1940 oraz opis losów członków jego rodziny deportowanych w 1940 w głąb ZSRR[7][16][17].

Publikacje edytuj

Ordery i odznaczenia edytuj

  • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (20 sierpnia 2020, w uznaniu wybitnych zasług dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za upowszechnianie wiedzy o historii Polski, za działalność społeczną i kombatancką)[24]
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1985, za całokształt pracy niepodległościowej i społecznej w Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego)[25]
  • Złoty Krzyż Zasługi (1973)[26]

Przypisy edytuj

  1. Stanisław Żurakowski, Ot, bajki--nie bajki, Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego, s. 19.
  2. Uroczystości pogrzebowe pułkownika Stanisława Żurakowskiego – Londyn, 15 sierpnia 2023. ipn.gov.pl. [dostęp 2023-08-14].
  3. a b c Ks. Witold Józef Kowalów. Ostrogska Lista Katyńska. Mieszkańcy Ostroga i okolicy, którzy zginęli z rąk NKWD w Katyniu, Charkowie, Miednoje i innych miejscach kaźni. „Wołanie z Wołynia”, s. 40–41, nr 2 (93), marzec – kwiecień 2010. Kościół rzymskokatolicki na Ukrainie / Diecezja łucka. 
  4. a b c Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej. Stanisław Żurakowski. Muzeum Katyńskie. [dostęp 2017-06-22].
  5. Ostróg. wolyn.ovh.org. [dostęp 2015-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-26)].
  6. Bibliografia Zbrodni Katyńskiej. muzeumkatynskie.pl. [dostęp 2017-06-22].
  7. a b Listy z Kozielska. wolaniecom.parafia.info.pl. [dostęp 2015-01-13].
  8. Joanna Łuba: Polacy w Wielkiej Brytanii. Historie mówione i wizualne. karta.org.pl. s. 28–39, 32. [dostęp 2017-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-25)].
  9. Wawer 2009 ↓, s. 229.
  10. Zbigniew Wawer: Polska bitwa o Monte Cassino. onet.pl, 2004-05-28. [dostęp 2017-06-22].
  11. Joanna Łuba: Polacy w Wielkiej Brytanii. Historie mówione i wizualne. karta.org.pl. s. 33. [dostęp 2017-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-25)].
  12. Siedziałem przy biurku generała Sikorskiego. olaf.salon24.pl. [dostęp 2017-06-22].
  13. Kronika. W 25-ą rocznicę zgonu generała Władysława Sikorskiego. „Wiadomości”, s. 4, nr 34 (1169) z 25 sierpnia 1968. 
  14. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. Historia. pism.co.uk. [dostęp 2017-06-22].
  15. Zofia Sikorska Ratschka: Instytut Polski i Muzeum im. gen. Władysława Sikorskiego. wspolnotapolska.home.pl. [dostęp 2017-06-22].
  16. Listy z Kozielska: Burmistrza miasta Ostroga. worldcat.org. [dostęp 2015-01-13].
  17. Żurakowski, Stanisław Ludwik (1886-1940) (HP – nazwa osobowa). katalog.fides.org.pl. [dostęp 2015-01-13].
  18. Wawer 2009 ↓, s. 208, 229.
  19. Ot bajki... Nie bajki. books.google.pl. [dostęp 2017-06-22].
  20. Piotr Stawecki. Generałowie polscy w wojnie obronnej 1939 roku i ich dalsze losy wojenne. Cz. 1. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 15 (66)/2 (248), s. 51, 2014. 
  21. Generałowie Polski niepodległej. worldcat.org. [dostęp 2017-06-22].
  22. Generałowie Polski niepodległej. worldcat.org. [dostęp 2017-06-22].
  23. Generałowie Polski niepodległej. books.google.pl. [dostęp 2017-06-22].
  24. M.P. z 2020 r. poz. 981.
  25. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 4, s. 43, 11 listopada 1985. 
  26. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 5, s. 33, 31 grudnia 1973. 

Bibliografia edytuj