Stanisław Bochniak
Stanisław Bochniak (ur. 5 grudnia 1919 w Mińsku Mazowieckim, zm. 22 czerwca 2010 w Katowicach) – podpułkownik pilot, kapitan Polskich Sił Powietrznych, kawaler Virtuti Militari.
| |
 podpułkownik pilot
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
     
| |
.svg){kind=small}
Życiorys edytuj
Syn Józefa i Stanisławy. Ukończył gimnazjum im. Fryderyka Chopina w Sochaczewie i w 1937 r. został przyjęty do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Wcześniej ukończył szkolenie szybowcowe i posiadał kategorię B pilota szybowcowego[1].
Został skierowany na kurs unitarny do 4. pułku piechoty Legionów w Kielcach. Po jego ukończeniu w styczniu 1938 r. rozpoczął naukę w SPL w Dęblinie. Szkolenie ukończył z 45. lokatą na roku[2]. Po wybuchu II wojny światowej został ewakuowany do Rumunii, gdzie trafił do obozu internowania w Slatine. Szybko z niego uciekł i przedostał się do portu Bałczik, skąd na pokładzie statku „St. Nikolaus” przedostał się do Syrii. Tam został zaokrętowany na pokład „Ville de Strasbourg” i dotarł do Marsylii. We Francji został skierowany do szkoły nawigatorów i strzelców w Villacoublay, gdzie służył jako pilot[3].
Po upadku Francji przedostał się do Bordeaux, skąd na pokładzie polskiego statku „Kmicic” przedostał się do Wielkiej Brytanii. Wstąpił do Polskich Sił Powietrznych, otrzymał numer służbowy RAF P-1069[4]. Został skierowany na szkolenie zapoznawcze ze sprzętem angielskim, a następnie latał jako pilot w Air Transport Auxiliary. W marcu 1941 r. został przydzielony do dywizjonu 317. W 56. Operational Training Unit odbył szkolenie na samolotach Hawker Hurricane. 16 lipca wszedł w skład delegacji 317. dywizjonu na uroczystość przekazania Sztandaru Polskich Sił Powietrznych w bazie lotniczej w Swinderby[5].
19 sierpnia 1942 r. wziął udział w osłonie desantu w Dieppe. Od stycznia 1943 r. pełnił funkcję zastępcy dowódcy eskadry „B” 317. dywizjonu myśliwskiego. W czerwcu został skierowany na odpoczynek do 58. OTU w Grangemouth. Do latania bojowego powrócił w grudniu, dołączył do 316. dywizjonu myśliwskiego. 19 marca 1944 r. został przeniesiony do 308. dywizjonu myśliwskiego, gdzie objął stanowisko dowódcy eskadry „A”. W jego składzie wziął udział w osłonie lądowania w Normandii oraz w późniejszych walkach nad Europą. W październiku 1944 r. został wycofany z latania bojowego i przydzielony do operations roomu 131 Skrzydła Myśliwskiego. W marcu 1945 r. powrócił do 308. dywizjonu myśliwskiego na stanowisko dowódcy eskadry „B”. Po zakończeniu działań wojennych przebywał na terenie okupowanych Niemiec, tam odnalazł swoją siostrę Krystynę. Został zdemobilizowany w 1947 r. i powrócił do Polski[6].
Jako były oficer PSP nie został przyjęty do ludowego Wojska Polskiego, rozpoczął więc studia w Szkole Inżynierskiej w Szczecinie. W 1950 r. znalazł zatrudnienie jako urzędnik w przedsiębiorstwie produkującym włókna sztuczne, ale w kwietniu został zatrzymany przez funkcjonariuszy Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Szczecinie. Został zmuszony do podjęcia współpracy w charakterze tajnego współpracownika. Świadomie doprowadził do swej dekonspiracji, w konsekwencji czego został aresztowany i 26 czerwca 1951 r. skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Szczecinie na trzy lata więzienia. Na mocy amnestii został zwolniony z więzienia 17 stycznia 1953 r.[7]
W lutym 1953 r. przeniósł się na Śląsk, znalazł zatrudnienie w Katowicach. W 1955 r. otrzymał tytuł inżyniera, od 1963 r. pracował w Przedsiębiorstwie Prefabrykacji Przemysłu Węglowego. Był kierownikiem zakładu nr 10 w Knurowie. Następnie został zatrudniony w przedsiębiorstwie Kopex, a potem w Głównym Biurze Studiów i Projektów Górniczych. Z racji znajomości języka angielskiego brał udział w delegacjach zagranicznych jako tłumacz. W 1986 r. przeszedł na emeryturę[8]. Zajął się popularyzacją historii lotnictwa, gromadził pamiątki i zdjęcia w prywatnym archiwum, które udostępniał badaczom. W 1999 r. został awansowany na stopień podpułkownika[9].
Zmarł 22 czerwca 2010 r. w Katowicach, pochowany został na cmentarzu komunalnym Gdynia-Witomino[10].
Życie prywatne edytuj
W 1949 r. poślubił Pelagię z domu Kitowską, Miss Sopotu. Małżeństwo było bezdzietne[6].
Ordery i odznaczenia edytuj
Za swą służbę został odznaczony[11][8]:
- Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari (nr 11471),
- Krzyżem Walecznych – trzykrotnie,
- Medalem Lotniczym,
- Polową Odznaką Pilota (nr 1007),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Distinguished Flying Cross.
Przypisy edytuj
- ↑ Lotnictwo i 9/2010 ↓, s. 82.
- ↑ Pawlak 2009 ↓, s. 228.
- ↑ Śliżewski 2010 ↓, s. 48.
- ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 102.
- ↑ Lotnictwo i 9/2010 ↓, s. 83.
- ↑ a b Lotnictwo i 9/2010 ↓, s. 85.
- ↑ Stanisław Bochniak. Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej. [dostęp 2023-03-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (pol.).
- ↑ a b Lotnictwo i 9/2010 ↓, s. 86.
- ↑ Lotnictwo i 9/2010 ↓, s. 87.
- ↑ Stanisław Bochniak. Niebieska eskadra - groby, cmentarze, pomniki, miejsca pamięci polskich lotników. [dostęp 2023-03-11]. (pol.).
- ↑ Bochniak Stanisław. Personel Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii 1940-1947. [dostęp 2023-03-07]. (pol.).
Bibliografia edytuj
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
- Jerzy Pawlak: Absolwenci Szkoły Orląt: 1925-1939. Warszawa: Retro-Art, 2009. ISBN 83-87992-22-4. OCLC 69472829.
- Grzegorz Śliżewski: Gorzka słodycz Francji : polscy piloci myśliwscy wiosny 1940. Warszawa ; Piekary Śląskie: ZP Wydawnictwo - ZP Grupa, 2010. ISBN 978-83-61529-42-2. OCLC 750525221.
- Krzysztof Kubala. Stanisław Bochniak (1919-2010). „Lotnictwo : magazyn miłośników lotnictwa”. 9/2010, wrzesień 2010. Warszawa: Magnum X Sp. z o.o.. ISSN 1732-5323. OCLC 749496804.