Stanisław Bodniak
Stanisław Bodniak (ur. 29 października 1897 w Starej Wsi, zm. 15 października 1952 w Kórniku) – historyk polski, profesor Uniwersytetu Poznańskiego.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
historyk polski |
| Tytuł naukowy | |
| Alma Mater | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Był synem robotnika wiejskiego Jakuba i Wiktorii z Guzów. Uczęszczał do szkoły wiejskiej w Humniskach (1905-1909). W 1918 ukończył Gimnazjum Klasyczne w Brzozowie (w jego klasie był m.in. Henryk Kapiszewski)[1]. W 1920 rozpoczął studia w Seminarium Duchownym w Przemyślu, następnie przeniósł się na historię i filologię na Uniwersytecie Jagiellońskim (1920-1924). W 1926 obronił na UJ doktorat na podstawie pracy Marcin Kromer 1512-1570. Zarys biograficzny. Jeszcze w czasie studiów pracował jako nauczyciel historii, geografii i języka niemieckiego w Miejskim Gimnazjum Humanistycznym w Grybowie (1921-1924); w latach 1924-1926 był asystentem w Seminarium Historii Kultury UJ.
W 1926 podjął pracę w Bibliotece Kórnickiej; od 1930 pełnił funkcję dyrektora Biblioteki i pozostał na tym stanowisku do końca życia, z przerwą na lata wojny. W 1936 został członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W latach 1940-1944 pracował w Dziale Rękopisów Biblioteki Narodowej w Warszawie oraz prowadził wykłady z historii Polski i historii kultury na Uniwersytecie Ziem Zachodnich w Warszawie. W 1945 powrócił do pracy w Bibliotece Kórnickiej, został także docentem w Katedrze Historii Kultury Uniwersytetu Poznańskiego. Od 1947 kierował tą Katedrą, rok później otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego; współpracował z Instytutem Zachodnim w Poznaniu. Prowadził na uniwersytecie wykłady z historii Polski, historii marynistyki i historii kultury. Zajmował się w pracy naukowej również edytorstwem i bibliotekoznawstwem.
Ustalił dane biograficzne Stanisława Kostki, wojewody chełmińskiego i podskarbiego ziem pruskich w okresie panowania Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta. Wysunął i udowodnił tezę, że Polska pojawiła się aktywnie na Bałtyku już w czasach Zygmunta Starego, a nie jak wcześniej sądzono za panowania Zygmunta Augusta, a rzekomy pierwszy polski admirał Tomasz Serping był postacią fikcyjną. Udokumentował także różnice między mylonymi wcześniej osobami – Wacławem Duninem Wąsowiczem (uważanym za inicjatora polskiej straży morskiej, a faktycznie działającym na lądzie) i Stanisławem Wąsowiczem. Zajmował się historią księgarstwa poznańskiego. W 1952 wydał tom XIV Acta Tomiciana, przygotował także edycję dzieł Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Dokonał inwentaryzacji zbioru inkunabułów, rękopisów i dyplomów Biblioteki Kórnickiej oraz skatalogował XVI, XVII i XVIII-wieczne rękopisy Biblioteki Narodowej w Warszawie. Wydawał także diariusze XVI-wieczne.
W 1933 został członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, należał także m.in. do Stowarzyszenia Historyków Sztuki i Kultury Materialnej.
Uchwałą Prezydium Krajowej Rady Narodowej z 17 września 1946 na wniosek Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi za zabezpieczenie w czasie okupacji zbiorów Muzeum i Biblioteki Kurnickiej[2].
Niektóre prace edytuj
- Kongres Szczeciński na tle bałtyckiej polityki polskiej (1929)
- Tytus Działyński (1929)
- Komisja morska Zygmunta Augusta (1931)
- Losy flotylli Batorego w Elblągu (1934)
- Albrecht Hohenzollern (1935)
- Najdawniejszy plan porozumienia Polski z Moskwą przeciw Niemcom z lat 1571–72 (1946)
- Polska a Bałtyk za ostatniego Jagiellona (1946)
- Jana Kostka kasztelan gdański (1979, wyd. pośmiertne)
Na prośbę Stanisława Kota napisał hasło marynarka do Encyklopedii staropolskiej Brücknera[3].
Przypisy edytuj
- ↑ Lista absolwentów szkoły na stronie Zjazdu w 2009. lobrzozow.edupage.org. [dostęp 2016-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-08)].
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 26, poz. 182.
- ↑ Brückner t. II 1990 ↓, s. 1044.
Bibliografia edytuj
- Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983
- Uczniowie oraz absolwenci Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Brzozowie. W: Jerzy Ferdynand Adamski: 75 lat Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego w Brzozowie. Brzozów: Muzeum Regionalne PTTK w Brzozowie, 1984, s. 31.
- Aleksander Brückner: Encyklopedia staropolska, tom II. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990. ISBN 83-01-10360-4.