Stanisław Serafin
Stanisław Serafin (ur. 5 listopada 1914 w Dzikowcu[1], zm. 11 marca 1938[2]) – strzelec Wojska Polskiego[3], pośmiertnie awansowany na stopień kaprala.
 strzelec
| |
| Data i miejsce urodzenia |
5 listopada 1914 |
|---|---|
| Data śmierci |
11 marca 1938 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
do 1938 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Odznaczenia | |
| |
.jpg)
Życiorys edytuj
Stanisław Serafin urodził się w rodzinie chłopskiej Józefa (wójt i radny gminy w Dzikowcu) i Wiktorii[4]. Uczył się w szkole w Dzikowcu, a po ukończeniu nauki pomagał rodzicom w gospodarstwie[4]. Był członkiem Strzelca[4].
Pełnił służbę w batalionie KOP „Orany”, w kompanii majora Jana Ewangelisty Klemensa Zgrzebnickiego[5]. Nocą z 10 na 11 marca 1938 patrolował granicę litewską na rzece Mereczanka w pobliżu wsi Wiersze Radówka. Gdy dostrzegł dwóch ludzi próbujących przekroczyć granicę, ruszył za nimi w pościg i przypadkowo wbiegł na terytorium litewskie[6], strzelając do litewskiego policjanta Justasa Lukoševiciusa, który w odpowiedzi ranił Serafina. Serafin został opatrzony przez Litwinów, ale wykrwawił się, zanim o godzinie 9 rano dotarł na miejsce litewski lekarz[2], ponieważ Litwini nie zgodzili się na wejście na ich terytorium lekarza z Polski[6]. 14 marca został pochowany we wsi Marcinkańce w powiecie grodzieńskim[2]. Inskrypcja na grobie „Stanisław Serafin kapral KOP z baonu „Orany” poległ w dniu 11.III.1938 r. w pobliżu strażnicy „Wierszeradówka” w obronie granic Rzeczypospolitej Polskiej”.
Jego śmierć stała się dla polskiego rządu pretekstem do postawienia Litwie ultimatum z 17 marca, w którym zażądano ustanowienia stosunków dyplomatycznych[2]. Wydarzenie stało się z tego powodu szybko głośne w Europie jako podstawa spekulacji o możliwej wojnie polsko-litewskiej, szczególnie z powodu niemieckich i radzieckich sugestii o niezachowywaniu w ewentualnym konflikcie neutralności[6].
Upamiętnienie edytuj
24 lipca 1938 w rodzinnym Dzikowcu odbyły się uroczystości upamiętniające Stanisława Serafina[4]. Uczestniczyli w nich wojewoda lwowski Alfred Biłyk oraz premier Felicjan Sławoj Składkowski, który odsłonił pomnik kaprala Serafina nieopodal domu, w którym urodził się S. Serafin[4]. Składkowski odznaczył jego rodziców Złotymi Krzyżami Zasługi[5][6][4]. Premier stwierdził, że śmierć kaprala „nie poszła na marne, lecz przyczyniła się do pogodzenia Polski i Litwy”[4]. Major Jan Zgrzebnicki wręczył Józefowi Serafinowi Złoty Krzyż Zasługi, nadany jego synowi pośmiertnie przez Prezydenta RP[5], a także kwotę 1000 zł. zebraną wśród żołnierzy KOP[4][5].
Pomnik w Dzikowcu wykonał Janik, artysta-rzeźbiarz z Rzeszowa[4].
Zobacz też edytuj
- mjr kaw. Stefan Rago poległy 27 listopada 1938 roku pod Żdżarem
- Stosunki polsko-litewskie
Przypisy edytuj
- ↑ Uroczystość odsłonięcia pomnika Stanisława Serafina w Dzikowcu. NAC. [dostęp 2012-08-05]. (pol.).
- ↑ a b c d Włodzimierz Kalicki: 17 marca 1938 r. Wodzu, prowadź na Kowno. Gazeta Wyborcza, 2010-03-19. [dostęp 2012-04-10]. (pol.).
- ↑ Pogrzeb strzelca Korpusu Ochrony Pogranicza Stanislawa Serafina w Marcinkancach. NAC. [dostęp 2012-04-10]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i Pomnik cnót chłopa polskiego. »Kapral K.O.P. Stanisław Serafin zginął chwalebnie za Polskę« Premier Składkowski w Dzikowcu obok Kolbuszowej. „Wschód”. Nr 91, s. 3, 30 lipca 1938.
- ↑ a b c d Odsłonięcie pomnika ↓.
- ↑ a b c d Dawid Rosół. Strzały na granicy. „Mówią Wieki”. 7/2012 (630), s. 10-11. Bellona SA. ISSN 1230-4018. (pol.).
Bibliografia edytuj
- Pomnik dzielnego żołnierza KOP-u. „Czaty. Czasopismo Straży Granicznej”. 15, s. 1, 1938-08-10. Warszawa.
- Ś.p. strzelec Stanisław Serafin poległ śmiercią żołnierza w służbie ochrony granicy. „Wiarus. Organ korpusu podoficerów Wojska Lądowego, Marynarki Wojennej i Korpusu Ochrony Pogranicza”. 13, s. 392-393, 1938-03-26. Warszawa.
- Poważne zajście na granicy polsko-litewskiej. Komunikat oficjalny. „Polska Zbrojna”. 72, s. 1, 1938-03-13. Warszawa.
- Pogrzeb wiernego strażnika granic RP. Ś.p. strz. Stanisław Serafim spoczął na cmentarzu w Marcinkańcach. „Polska Zbrojna”. 74, s. 1, 1938-03-15. Warszawa.
- Premier Składkowski odsłonił pomnik żołnierza KOP ś.p. kpr. S. Serafina. „Polska Zbrojna”. 203, s. 2, 1938-07-25. Warszawa.
- Pogrzeb strzelca Korpusu Ochrony Pogranicza Stanislawa Serafina w Marcinkancach. NAC. [dostęp 2012-04-10]. (pol.).