Stanisław Widomski
Stanisław Widomski (ur. 8 października 1885 w Wieliczce, zm. 21 kwietnia 1968[1]) – polski inżynier, urzędnik, członek Naczelnej Komendy Obrony Lwowa w listopadzie 1918 roku[2].
| |
| Data i miejsce urodzenia |
8 października 1885 |
|---|---|
| Data śmierci |
21 kwietnia 1968 |
| Zawód, zajęcie |
urzędnik |
| Narodowość |
polska |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys edytuj
Syn Ludwika i Katarzyny z Gasińskich. Ukończył studia na wydziale mechanicznym Politechniki Lwowskiej. Podczas studiów był członkiem wydziału i komisji szkontrującej Czytelni Akademickiej we Lwowie[3]. Pod koniec I wojny światowej wziął udział w obronie Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej pełnił funkcję kierownika działem politycznym w Naczelnej Komendzie Obrony Lwowa[4]. W stopniu porucznika był zastępcą szefa sztabu por. Stanisława Łapińskiego[5]. Początkowo był zwolennikiem ugody i poddania miasta[6].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości z 1918 sprawował stanowisko prezesa Głównego Urzędu Naftowego, a w czerwcu 1923 został mianowany generalnym sekretarzem Komitetu Ekonomicznego Ministrów RP[7][8]. Pełnił funkcję dyrektora Departamentu Administracyjnego w Ministerstwie Skarbu[9]. Był członkiem rady nadzorczej Banku Gospodarstwa Krajowego[10]. Publikował pracę z dziedziny gospodarki, w tym dotyczące Górnego Śląska.
We wrześniu 1939 r. na polecenie swoich przełożonych wyjechał z Warszawy na wschód i tam po odmowie współpracy z władzami sowieckimi został aresztowany. Ze Lwowa przewieziono go do Moskwy na słynną Łubiankę. Miał tam miejsce ciekawy incydent. Przebywającego z nim w celi, znacznego urzędnika władz Carapkina, później w latach 60. ambasadora b. ZSRR w Genewie, poinformował o tym, że Hitler w „Mein Kampf” przewidywał podbój nie tylko Polski, lecz i jego kraju. Po przesłuchaniu na tę okoliczność został wysłany do obozu karnego NKWD w Karagandzie w Kazachstanie, gdzie został skazany zaocznie na 8 lat łagru "kak socjalno opasnoje lico" (osoba niebezpieczna społecznie). Tuż po najeździe Hitlera na ZSRR w czerwcu 1941 r. sąd okręgowy w obozie karnym NKWD skazał go 4 lipca 1941 na karę śmierci (zachował się odpis wyroku). Po umowie Sikorskiego ze Stalinem dotyczącym losu Polaków Stanisław Widomski został zwolniony z więzienia i odbył wędrówkę przez Persję i Bliski Wschód. Po wojnie wrócił do Polski, gdzie bezskutecznie starał się o zwrot swojego domku w Warszawie. Pracował w biurze odbudowy Filharmonii Warszawskiej. [potrzebny przypis]
Zmarł 21 kwietnia 1968 i został pochowany w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Komunalnym w Wieliczce (sektor IXa-1-1)[1].
Publikacje edytuj
- Złączenie Górnego Śląska z Polską jako warunek dobrobytu Górnego Śląska (1920)
- Conditions de la prospérité de la Haute-Silésie (1921)
- Die Lebensbedingungen Oberschlesiens (1921)
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (27 grudnia 1924)[8][11]
- Krzyż Niepodległości (4 listopada 1933)[12]
- Krzyż Walecznych
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 9 listopada 1931[13][14], 11 listopada 1937[15])
Przypisy edytuj
- ↑ a b Cmentarz komunalny w Wieliczce - wyszukiwarka osób pochowanych [online], wieliczka.grobonet.com [dostęp 2020-08-13].
- ↑ Eugeniusz Romer, Pamiętnik Paryski 1918–1919, t. I, Warszawa 2010, s. 35.
- ↑ Sprawozdanie Czytelni Akademickiej we Lwowie za rok akademicki 1903/4. Lwów: Czytelnia Akademicka, 1904, s. 5, 6, 23.
- ↑ Artur Leinwand: Obrona Lwowa w listopadzie 1918 roku. [dostęp 2015-03-26].
- ↑ Benedykt Rutkowski: Walki o polski Lwów. 10 listopada 2014. [dostęp 2015-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)].
- ↑ „Orlęta” i cała reszta. „Przegląd”, 4 listopada 2003.
- ↑ Z Komitetu Ekonomicznego Ministrów. „Głos Lubelski”, s. 4, Nr 158 z 8 czerwca 1923.
- ↑ a b M.P. z 1924 r. nr 299, poz. 979 „za zasługi, położone dla Rzeczypospolitej Polskiej na polu organizacji gospodarstwa społecznego”.
- ↑ Stanisław Widomski. audiovis.nac.gov.pl. [dostęp 2015-03-26].
- ↑ Zbigniew Landau. Koncern Banku Gospodarstwa Krajowego. „Kwartalnik Historyczny”, s. 42, Nr 2 / 1994.
- ↑ Za współpracę w uzdrowieniu waluty polskiej. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 42 z 20 lutego 1925.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za zasługi przy organizacji Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu”.
- ↑ Odznaczenia w sferach gospodarczych. „Gazeta Handlowa”, s. 4, Nr 226 z 13 listopada 1931.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi w zakresie pomocy i opieki nad bezrobotnymi”.
Bibliografia edytuj
- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 791–792. [dostęp 2020-08-13].
- Stanisław Widomski – publikacje w bazie Google Books. google.pl. [dostęp 2015-03-25].