Stanisława Fleszarowa-Muskat

polska pisarka

Stanisława Fleszarowa-Muskat (ur. 21 stycznia 1919 w Siennowie, zm. 1 października 1989[1] w Sopocie) – polska powieściopisarka, poetka, publicystka i dramaturg.

Stanisława Fleszarowa-Muskat
Stanisława Krzycka
Data i miejsce urodzenia

21 stycznia 1919
Siennów

Data i miejsce śmierci

1 października 1989
Sopot

Narodowość

polska

Język

polski

Dziedzina sztuki

poezja, proza

Epoka

współczesność

Ważne dzieła
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
Grób Stanisławy Fleszarowej-Muskat na cmentarzu komunalnym w Sopocie

Życiorys edytuj

Urodziła się w rodzinie nauczyciela Władysława Krzyckiego i Antoniny Anny Wandy z Isakiewiczów z pochodzenia Ormianki. Wychowywała się i początkowe wykształcenie odebrała w Kole, gdzie jej ojciec był kierownikiem szkoły, a później burmistrzem. Tu ukończyła Publiczną Szkołę Powszechną oraz Prywatne Gimnazjum Koedukacyjne Towarzystwa Oświata. Jako kilkunastoletnia dziewczyna publikowała swoje wiersze na łamach lokalnej „Gazety Kolskiej”. W 1936 rozpoczęła studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego, które ze względu na wybuch II wojny światowej musiała przerwać[2].

W kwietniu 1941 r.[3] została wywieziona na roboty do Niemiec, w czasie urlopu wyjechała do Lwowa i na roboty nie powróciła. We Lwowie poślubiła prawnika Jerzego Fleszara. Udało jej się uzyskać zwolnienie z dalszej pracy w Niemczech i zaczęła pracować w urzędzie we Lwowie. Na początku marca 1944 przeniosła się do Częstochowy, gdzie pracowała jako urzędniczka. W połowie roku 1945 wyjechała do Gdyni, a następnie zamieszkała w Sopocie. W 1952 rozwiodła się z Jerzym Fleszarem i w 1957 poślubiła Tadeusza Muskata.

Na Wybrzeżu zajęła się pracą zawodową w instytucjach kulturalnych oraz pracą pisarską. Dziennikarka „Dziennika Bałtyckiego”, następnie inspektor kulturalno-oświatowy „Czytelnika” (1945–1950), kierownik literacki Teatru Wybrzeże (1950–1953), Estrady (1953–1955). Za swój debiut uznawała wydany w 1948 poemat historyczny Sen o morskiej potędze. Zmarła 1 października 1989 w Sopocie i została pochowana na cmentarzu komunalnym w Sopocie (kwatera E3-2-2)[4].

Była długoletnią działaczką Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej[potrzebny przypis].

Dorobek twórczy Stanisławy Fleszarowej-Muskat jest bardzo bogaty i różnorodny, zważywszy, że była autorką ponad 700 różnych utworów (w tym tylko niewielka część nie była publikowana).

Wyróżnienia edytuj

Wszystkie informacje o nagrodach, odznaczeniach i wyróżnieniach przyznanych Stanisławie Fleszarowej-Muskat[5].

Nagrody edytuj

  • 1958 – Nagroda literacka miasta Gdańska,
  • 1968 – Dyplom honorowy literackiej nagrody marynistycznej im. Mariusza Zaruskiego,
  • 1969 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za osiągnięcia w dziedzinie twórczości literackiej;
  • 1974 – Nagroda Wojewódzka za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury, przyznana przez Wojewodę Gdańskiego,
  • 1979 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdyni za rok 1979 w dziedzinie nauki, kultury i sztuki>,
  • 1985 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska za zasługi w dziedzinie kultury, sztuki i upowszechniania wiedzy o Gdańsku,
  • 1988 – Nagroda Prezydenta Miasta Sopotu „Brązowa Plakieta” w uznaniu zasług dla Sopotu w dziedzinie kultury.

Odznaczenia edytuj

Twórczość edytuj

Cykl o Magdalenie Łuminieckiej edytuj

Na podstawie pierwszego tomu w 1960 roku powstał polsko-niemiecki film pt. "Spotkania w mroku"[6] w reżyserii Wandy Jakubowskiej.

Cykl o Gdyni - Tak trzymać! edytuj

  • Tak trzymać! Tom 1. Wiatr od lądu (1974)
  • Tak trzymać! Tom 2. Brzeg (1978)
  • Tak trzymać! Tom 3. Niepokonani, niepokorni (1978)

Na podstawie pierwszego tomu powstał film (2009) i czteroodcinkowy serial (2012) pt. Miasto z morza w reżyserii Andrzeja Kotkowskiego

Pozostała twórczość (w porządku chronologicznym) edytuj

  • Prześliczna bajeczka o misiu z miasteczka (1944)
  • W służbie morza (1946)
  • Sen o morskiej potędze (1948)
  • ABC morskie (1948)
  • Na stoczni (1949)
  • Chopin i Zuska (1949)
  • Lato nagich dziewcząt (1960)
  • Milionerzy (1961)
  • Kochankowie róży wiatrów (1961)
  • Zbieg (1961) - słuchowisko radiowe
  • Czterech mężczyzn na brzegu lasu (1963)
  • Ostatni koncert (1965)
  • Zatoka śpiewających traw (1967)
  • Szukając gdzie indziej (1967)
  • Noc pod Alpami (1967)
  • Wycieczka-ucieczka (1968)
  • Powrót do miejsc nieobecnych (1968)
  • Jedna noc z tamtych lat (1969)
  • Wczesną jesienią w Złotych Piaskach (1970)
  • Papuga pana profesora (1970)
  • Wzór dla kapitana (1971)
  • Dwie ścieżki czasu (1973)
  • Kochankowie muszą się rozstać (1975)
  • Złoto nie złoto (1979)
  • Most nad rwącą rzeką (1984)
  • Czarny warkocz (1985)
  • Pasje i uspokojenia (1987)
  • Pod jednym dachem, pod jednym niebem (1988)

Powieści wydane pośmiertnie edytuj

  • Stangret jaśnie pani (1989)
  • Portret dziewczyny na zielonym tle (1991)
  • Łza (1992)
  • Piękna pokora (1992)
  • Nie wracają na obiad (1998)


Po roku 2010 Edipresse Polska wydało powieści Stanisławy Fleszarowej-Muskat w wersji kieszonkowej w 38 tomowym cyklu "Mistrzyni powieści obyczajowej". Cykl zamyka pierwsza biografia pisarki wydana po raz pierwszy w 2013 roku pt. "Na fali" autorstwa Krystyny Świerkosz.[7]

Upamiętnienie edytuj

W 1991 roku powołana została Fundacja im. Stanisławy Fleszarowej-Muskat, która ma na celu gromadzenie, przechowywanie oraz udostępnianie zbiorów związanych z pisarką, a także promowanie jej twórczości poprzez reprinty wydawnictw oraz przydzielanie stypendiów wyróżniającym się studentom polonistyki UG[8]. Imię pomorskiej literatki noszą ulice w Kole[9] i w Gdyni[10].

Ekranizacje edytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: Filmowe adaptacje utworów Stanisławy Fleszarowej-Muskat.

Przypisy edytuj

  1. Nota biograficzna na stronie Fundacji Fleszowej. [dostęp 2012-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-27)].
  2. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Gdańsku [online], old2.wbpg.org.pl [dostęp 2022-04-04].
  3. 650 Wydarzeń na 650-lecie Koła, Ewaryst Jaśkowski i inni, Koło: Urząd Miejski w Kole, 2012, ISBN 978-83-911785-1-5.
  4. śp. Stanisława Fleszarowa-Muskat
  5. Stanisława Fleszarowa-Muskat. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  6. Spotkania w mroku | Film | 1960. 2011-08-05. [dostęp 2023-08-20].
  7. Na fali. Portret biograficzny Stanisławy Fleszarowej-Muskat | Krystyna Świerkosz [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2023-08-20] (pol.).
  8. Elżbieta Podoska-Filipowicz, Stanisława Fleszarowa-Muskat, [w:] 100 kobiet z Pomorza [online].
  9. Fleszarowej-Muskat Stanisławy Koło, Ulica, 62-600 [online], mapa.targeo.pl [dostęp 2022-04-04] (pol.).
  10. Fleszarowej-Muskat Stanisławy Gdynia, Ulica, 81-589 [online], mapa.targeo.pl [dostęp 2022-04-04] (pol.).

Bibliografia edytuj